Welke twintiger kiest er nou voor alleenstaand ouderschap? Wat zullen anderen wel niet denken? En wat betekent dit eigenlijk voor een kind? Vragen waar Anne* jarenlang mee heeft geworsteld. Haar kinderwens was groot, tegelijkertijd voelde het als iets egoïstisch. Iets wat ze zelf gewoon heel graag wilde.
Anne valt op vrouwen en heeft het polycysteus-ovarium-syndroom (PCOS). Een aandoening die ervoor zorgt dat de eisprong vaak uitblijft, waardoor je moeilijker in verwachting kunt raken. Daarnaast omschrijft Anne zichzelf als 'psychisch kwetsbaar', waarover later meer. Vanaf haar twaalfde levensjaar heeft ze zich daardoor altijd afgevraagd: kan ik ooit kinderen krijgen? En hoe dan?
Meer lezen over PCOS en zwanger worden: hoe groot is de kans?
Meer mensen zoals Anne
Anne is niet haar echte naam. Ze wil haar persoonlijke verhaal alleen anoniem delen. Haar zoon is nu bijna een half jaar oud en dit artikel moet hem niet zijn hele leven achtervolgen.
Anne: 'Ik vind het belangrijk dat mijn verhaal zo tóch verteld kan worden, want er zijn veel meer mensen zoals ik. Mensen die om wat voor reden dan ook twijfelen over alleenstaand ouderschap. Die er niet over durven te praten en daardoor ongewenst kinderloos blijven. Tegelijkertijd is het ook spannend om mijn verhaal zo te delen. Ik vertel het wel gewoon, oké?'
Terwijl haar zoon rustig aan de borst drinkt, vertelt Anne over de grote ommekeer in haar leven. Over het ingewikkelde proces dat ze achter de rug heeft. Als je op vrouwen valt, dan weet je dat er ooit een donor nodig is om kinderen te kunnen krijgen. Door haar aandoening PCOS wist Anne ook dat ze niet alle tijd van de wereld had. En dat maakte die moeilijke keuze voor alleenstaand ouderschap makkelijker, zegt ze. Zelfs op zo'n jonge leeftijd.
Lees ook: Bewust alleenstaande moeder (BAM): dit moet je weten
Ze heeft het niet makkelijk gehad
Anne vertelt ook dat ze een turbulente jeugd heeft gehad. Angstgevoelens, depressies. Ze volgde allerlei therapieën en krijgt nog altijd hulp. Juist omdat Anne het vroeger zelf lastig had, is ze in de zorg gaan werken. Ook heeft ze vrijwilligerswerk gedaan voor de Kindertelefoon en Oudertelefoon.
Daardoor weet Anne dat er veel ouders zijn die worstelen met onzekerheden. Die twijfelen of ze het wel goed doen. Het maakt volgens Anne dan niet uit of je wel of geen medisch dossier of volle rugzak hebt. Die onzekerheden over de opvoeding van een kind heeft iedereen, zegt ze. Maar ouders durven er vaak niet openlijk over te praten. Anne wel.
Wat is normaal?
Anne: 'Ik ben mijn hele leven al onzeker over van alles. Dat kan iets heel onbenulligs zijn als: neem ik wel de juiste kaas mee in de supermarkt. Straks krijg ik spijt. Maar over mijn kinderwens was ik heel zeker. Het moederschap is mijn ultieme doel in het leven. Ik was 26 toen ik 's ochtends wakker werd en dacht: oké, dan doe ik het wel alleen. Ik realiseerde me dat ik me niet moest laten beïnvloeden door wat de maatschappij 'normaal' vindt. Dat ik niet langer hóéfde te wachten op een partner of een koophuis.'
Adoptie. Pleegzorg. Een gedeeld ouderschapsproject. Donorsperma. Anne had geen partner en onderzocht daarom alle mogelijke vormen van ouderschap. Ze betaalde 40 euro voor een webinar van de Stichting Meer Dan Gewenst, een organisatie voor regenboogouderschap. Die volgde ze bij haar ouders thuis aan de keukentafel. Daarna hebben ze samen nog heel wat gesprekken gevoerd.
Haar ouders zouden niet zomaar een opa en oma zijn. Anne zou ze hard nodig hebben bij de opvoeding van haar toekomstige kind. Zij waren voor mij een belangrijke voorwaarde om te kunnen kiezen voor alleenstaand moederschap, zegt ze. Want dat vangnet heeft ze nodig. En wat is ze dankbaar dat haar ouders wilden helpen.
Tip: 16x cadeaus om opa en oma te bedanken voor alles wat ze doen
Geen egoïstische keuze
Anne: 'Denk je dat ik die verantwoordelijkheid aankunt? Die vraag legde ik voor aan mijn therapeut, maar ook aan familie en vrienden. Het geluk van mijn kind stond voorop. Ik wilde niet dat dit mijn egoïstische keuze zou zijn en dat mijn kind daar later last van krijgt. Iedereen reageerde positief en ook ik dacht: dit kan ik. Mijn huisarts zei: 'Gefeliciteerd! Wat leuk dat je hiervoor gaat!' Dat moment vergeet ik nooit meer, ik vond dat zo'n mooie reactie.'
Anne vond uiteindelijk een donor in haar eigen netwerk, een goede kennis bood zijn hulp aan. Later vertelt ze dat het voor haar eenvoudiger was geweest als ze voor een anonieme donor had gekozen, maar ze wil dat haar kind weet waar hij vandaan komt. De donor speelt verder geen rol in hun leven.
Lees ook: Oproep aan ouders die kind kregen met donorsperma: vertel je kind het volledige verhaal
Het ziekenhuis controleerde of Anne medisch niets mankeerde en of ze het mentaal allemaal wel aankon. Daar hoorde ook een verklaring van haar behandelend therapeut bij. De donor werd onderzocht op genetische afwijkingen en er werd gekeken of hij dit wel met de juiste intenties wilde doen. Na een groenlichtgesprek in het ziekenhuis schakelde Anne voor zichzelf extra hulpverlening in.
Anne: 'Dat is heel dubbel. Enerzijds wil je open en eerlijk over je angsten en onzekerheden praten. Anderzijds ben je bang dat anderen voor jou bepalen wat goed of fout is. Is alleenstaand ouderschap schadelijk voor een kind? Of zijn we er bang voor, omdat we het niet gewend zijn? Dat vind ik geen goed argument. Ik koos heel bewust voor mijn zoon en moet nu zorgen dat het goed gaat met mij. Ook al vind ik die gesprekken met hulpverleners spannend. Mijn grootste angst? Dat iemand zegt: met zo'n dossier vertrouwen we je tóch niet. Of dat jeugdzorg aanbelt en mijn zoon meeneemt.'
Proces van jaren
Anne veert op uit haar stoel. Er valt haar iets op: ze praat de hele tijd in de we-vorm. We doen dit, we doen dat. Ze glimlacht, want zo is het ook. 'Ik doe het echt samen met mijn ouders en de opvang. Eigenlijk een beetje zoals ze in Afrika ook een kind opvoeden in een groep.' Ze is een alleenstaande moeder, maar staat er niet alleen voor. Zo vindt Anne het bijvoorbeeld geweldig dat je met opvoedvragen terecht kan bij de organisatie Loes. En dat de Oudertelefoon altijd gebeld kan worden.
Anne: 'Er zijn vrouwen die dronken naar de kroeg gaan en aan het eind van de avond zwanger raken. Het moederschap was voor mij een proces van jaren. Ik heb lopen wikken en wegen. Verzin een vraag en ik heb over het antwoord nagedacht. Zolang het voor mijn kind, voor mij en voor mijn familie goed is, doet de mening van een ander er niet meer toe.'
Ze staat volledig achter haar beslissing, maar dat maakt het niet minder spannend om erover te praten. Als mensen nu vragen waarom Anne heeft gekozen voor alleenstaand ouderschap, dan antwoordt ze dat het een medische reden heeft. Daar hebben mensen sneller begrip voor, zegt ze. Niet iedereen begrijpt dat Anne niet met een man kan zijn, maar wel een kind wilde.
Mama kon het niet alleen
Anne: 'Hoe het nu gaat? Ik voel me compleet. Ik hoef niet meer kinderen, of een partner. Mijn zoon is zo gehecht aan mij en ik voel me daardoor heel speciaal. Ik ben een van de vele moeders, maar niet voor mijn zoon. Weet je, je kunt het allemaal wel van tevoren bedenken maar het gevoel dat een kind je geeft, ervaar je pas als het zover is. Ik ben zó blij met hem.'
Er komt een dag dat haar zoon gaat vragen naar zijn biologische vader. Wie hij is, waar hij vandaan komt. Hoe begin je dan over een donor? Ook daar heeft Anne natuurlijk al over nagedacht, ze heeft de voorleesboekjes over dit thema al gevonden. Haar antwoord zal ongeveer zo klinken, Anne: 'Mama wilde heel graag een kindje, maar dat kon ze niet alleen. Er was een hele aardige meneer die mama heeft geholpen. En daar zijn we hem heel dankbaar voor'.'
*Om privacyredenen is de naam Anne gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.
