Het avondeten loopt bij menig huishouden steevast uit op één grote chaos. In dat half uurtje wringen ouders zich in allerlei bochten om hun peuter te laten eten. Soms met (een klein beetje) succes, andere keren niet. Tot wanhoop van de ouders.
Tip! Vrolijk gekleurde kinderserviezen shop je direct via deze link.
Trage groeiers
Diëtist Christel Vondermans relativeert: 'Het is goed om te weten dat de eetlust van kinderen varieert. Ga daar gewoon in mee. Jij bepaalt wat je kind eet en wanneer, je kind bepaalt hoeveel hij ervan eet. Als dat betekent dat hij z'n mond dicht houdt en geen hap neemt, dan is dat maar zo. Maak je geen zorgen als hij een keer niets binnenkrijgt. Kleine kinderen hebben echt wel wat reserves. Het is nu eenmaal zo dat kinderen na hun eerste verjaardag minder eten dan daarvoor, want peuters groeien minder hard dan baby's.
Lees ook: Voedingsschema dreumes en peuter: handige dagmenu's
Ter vergelijking: in het eerste jaar groeien baby's zo'n 25 centimeter en zeven kilo, peuters groeien gemiddeld acht centimeter en twee kilo per jaar. Niet zo gek dus dat zijn eetlust een stuk minder is. Het is wel zinvol om een deskundige te raadplegen als je kind vaak ziek of lusteloos is.'
Pedagoog Maartje Bekink voegt hieraan toe dat de ontwikkeling van kinderen in fases gaat. 'Zo gaat ook het leren eten met vallen en opstaan. Het volgen van de initiatieven van je kind is erg belangrijk. En het ene kind is het andere niet.'
Ze deelt wat tips. 'Maak het gezellig aan tafel en leg niet te veel nadruk op het eten. Houdt je kind dan nog zijn lippen stijf op elkaar? Dan kan het helpen om te laten merken dat je dit ziet. Zeg bijvoorbeeld: 'Hé, je houdt je mond dicht. Zo kan er niets in'.
Lees ook: Wendy's peuter luistert niet: 'Haar ge-onderhandel drijft me tot waanzin'
Stel je verwachtingen bij
Zeg vervolgens dat hij zijn mond open moet doen als hij een hapje wil proberen. Als zijn mond open gaat, kun je snel het hapje geven. Blijft zijn mond dicht, dan zeg je: 'Oké, dan niet.' Het belangrijkste is: laat het je niet frustreren. Soms houdt dit in dat je je verwachtingen moet bijstellen. Wanneer je de lat voor je kind te hoog legt, betekent dat een teleurstelling voor je kind én voor jezelf. Eten is een basale levensbehoefte, dat moet je niet afstraffen of té enthousiast belonen. Reageer neutraal.'
Lees ook: 3 tips: zo geef je je kind een positieve kijk mee op eten
Aandacht voor ontdekken
Gezelligheid aan tafel, vaste eettijden en -rituelen maken een eetmoment voor je peuter 'veilig'. Bekink: 'Peuters gaan op ontdekkingsreis. Het ontdekken van smaak, geur, kleur, textuur en temperatuur is geen eenvoudige klus voor kinderen. Ze hebben er al hun aandacht bij nodig. Laat daarom liever alles wat niet met eten te maken heeft, zoals speelgoed of een tablet op tafel, weg. Gezelligheid aan tafel creëer je onder andere door te kletsen. Niet over het eten, maar vertel bijvoorbeeld dat oma zo nog even langskomt of vraag je peuter welk dier hij die middag bij de kinderboerderij het grappigst vond.'
Maak in ieder geval geen issue van het niet eten, zegt Bekink. 'Het is verstandig om die strijd niet aan te gaan. Benoem rustig wat je ziet. Gaat je peuter in zijn stoel staan en roept hij boos dat hij eruit wil? Probeer dan eens wat er gebeurt als je zegt: 'O, je gaat in je stoel staan, dat is gevaarlijk.'
Voor het ene kind is dat al genoeg, om daarna te zeggen dat hij op zijn billen moet gaan zitten, dat jullie zo klaar zijn met eten en dat hij er dan uit mag. Voor een ander kind werkt het beter om te zeggen dat je hem even op de grond zet, zo haal je hem 'uit de situatie'. Probeer neutraal te blijven, eet zelf met smaak verder en besteed verder geen aandacht aan je kind. Na verloop van tijd, maar dat kan weken duren, voelt je kind zich daardoor buitenspel gezet en kruipt hij vanzelf bij jullie aan tafel. Een stuk gezelliger.'
Lees ook: Waarom zegt je peuter zo vaak 'Nee'? Alles over de peuterpubertijd
Zonder eten naar bed
Je moederhart kan het niet aan je kind met honger naar bed te laten gaan en een boterham is snel gesmeerd. Maar dat is volgens diëtist Vondermans een no go: 'Kinderen moeten leren dat niet eten consequenties heeft: honger! Als je die boterham geeft, weigert je kind morgen ook die warme hap omdat hij weet dat er dan toch nog iets volgt. En ja, dit kan betekenen dat je kind zonder eten naar bed gaat. Dat is dan zo. Waarschijnlijk maakt hij een dag later een inhaalslag en eet hij dan extra.'
Gaat je peuter mee boodschappen doen, leg hem dan eens wat keuzes voor. Vondermans: 'Vraag 'Wil je vandaag een banaan of liever een mandarijntje?' Pel of schil het fruit ook samen, zodat je kind ziet wat ermee gebeurt. Eventueel kun je je kind daarna weer twee opties geven: wil hij liever met vork eten of met de handjes?
Bekink: 'Geef niet op. Soms moet je kind de appel wel dertig keer in het winkelwagentje stoppen voordat hij er één keer van proeft. En vervolgens kan het zo zijn dat hij daarna weer gewoon veertig keer de appel weigert. Kinderen zijn grillig, verwacht niet te veel van ze.'
Lees ook: Mijn peuter wil niet slapen, wat nu?
Tien gouden peuter-eettips
- 01.
Zorg voor veiligheid, een goede sfeer, het goede voorbeeld, vaste eetgewoonten.
- 02.
Laat je kind zich concentreren op het eten. Leg afleidende attributen uit het zicht.
- 03.
Vervang geen maaltijden. Daarmee geef je non-verbaal aan dat de hoofdmaaltijd of het fruit niet nodig is.
- 04.
Koop en bereid het eten samen. Zo begint het ontdekken al eerder en wordt de stap naar daadwerkelijk opeten makkelijker.
- 05.
Geef zo min mogelijk extraatjes. Laat je kind ook pas na de maaltijd drinken.
- 06.
Baken de eetmomenten af. Geen stukje fruit tijdens het spelen, maar aan tafel.
- 07.
Eet je kind niet? Haal het bord weg, besteed er geen aandacht aan en eet zelf met smaak verder.
- 08.
Verstop groenten en fruit; een pannenkoek met appel, een smoothie van yoghurt en banaan en pureer groenten tot een soepje.
- 09.
Het gevoel dat je kind écht tekorten heeft? Overweeg een vitaminen-mineralensupplement speciaal voor kinderen.
- 010.
Blijf je je zorgen maken? Raadpleeg dan een deskundige.
Tip: Eetopvoeding: tips om je kind beter te laten eten
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Auteur: Mariska Schulte en Christel Vondermans