Dat zei staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, ChristenUnie) dinsdag tijdens het Vragenuur in de Tweede Kamer. Nu hebben ouders volgens hem het gevoel dat ze door 'te veel poortjes heen moeten' voor ze een afspraak kunnen maken. ,,Dat kan ingewikkeld zijn als je al veel twijfels hebt."
Volgens D66-Kamerlid Wieke Paulusma is dat niet genoeg. ,,Prachtig dat er maatregelen komen, maar wat gaat u nu doen?" Volgens Van Ooijen kijkt het kabinet wat het nog meer kan doen, en beloofde daarover binnenkort een Kamerbrief.
Alles op een rijtje over vaccineren: tegen deze ziektes word je kind beschermd, met de leeftijden erbij
Urgentie is hoog
De staatssecretaris erkent dat het vertrouwen in vaccinaties 'enorm onder druk is komen te staan'. ,,Dat komt met name door desinformatie. Op sociale media worden gewoon leugens verspreid." Volgens hem moet de overheid eveneens op sociale media 'de communicatie versterken'. De 'urgentie is hoger dan andere jaren', zei hij, om de vaccinatiegraad omhoog te krikken.
De vaccinatiegraad daalt in Nederland. Dit jaar kwam die voor baby's en peuters onder de 2 jaar voor het eerst onder de 90 procent uit, terwijl 95 procent volgens het RIVM de 'veilige grens' is. Momenteel steken met name ziektes als kinkhoest en mazelen de kop op.
Lees ook: Al vier baby's overleden door kinkhoest, RIVM waarschuwt voor lage vaccinatiegraad
Ga het gesprek aan met een arts
De VVD komt met een wetsvoorstel om ongevaccineerde kinderen uit de kinderopvang te weren als de vaccinatiegraad te laag is, ook omdat kleine kinderen die wel gevaccineerd zijn nog niet volledig beschermd zijn tegen ziekten . ,,Er is veel gepraat met onvoldoende effect", zei VVD-Kamerlid Sophie Hermans. ,,Elke dag zijn er ouders die hun kinderen met bezorgdheid naar het kinderdagverblijf brengen. Bent u bereid daar iets aan te doen?"
Van Ooijen zei de zorgen die in de Tweede Kamer leven over de dalende vaccinatiegraad te delen, maar ziet nu niets in dwang of drang. ,,Experts verwachten daar weinig van, het kan contraproductief werken." Hij wees erop dat de vaccinatiegraad in landen met een vaccinatieplicht niet hoger is.
Volgens de bewindsman is het effectiever dat ouders spreken met mensen die zij vertrouwen. Een huisarts of arts van het consultatiebureau. ,,Faciliteren we dat gesprek? Hebben artsen de tijd om gesprek aan te gaan? Daar moeten we naar kijken."
Hipstergoeroes
PVV-Kamerlid René Claassen was eerder kinder- en IC-verpleegkundige en verpleegde ongevaccineerde kinderen, vertelde hij. ,,Ik heb ook een kind zien overlijden aan kinkhoest helaas, ondanks alle inspanningen." Volgens Van Ooijen zijn het 'juist deze persoonlijke verhalen die indruk maken'.
Maar CDA-Kamerlid Harmen Krul zegt dat artsen nu overal al persoonlijk verhalen delen, maar maakt dat geen indruk op 'Bali-zand vretende hipster-goeroes en vitakruidfetisjisten'. ,,Het werkt dus niet."
Lees ook: Toch zwanger na anticonceptietips van een influencer: 'Ik voelde me belazerd'
Wetsvoorstel sneuvelde eerder al
Wanneer de VVD het wetsvoorstel indient, is nog niet bekend. Ook de precieze vaccinatiegraad waarop de plicht zou moeten gelden, staat nog niet vast. Het gaat om een voorstel uit 2020 dat toen niet is ingediend en alleen nog hoeft te worden 'afgestoft'. Het is niet duidelijk of de wet in beide Kamers van genoeg steun is verzekerd.
In 2018 kwam D66-Kamerlid Rens Raemakers al met een soortgelijk voorstel, dat kinderopvangcentra de mogelijkheid gaf ongevaccineerde kinderen te weren. Die wet sneuvelde bijna vier jaar later in de Eerste Kamer na controverses over coronavaccinaties. Het VVD-voorstel is verregaander, zegt de woordvoerder, omdat het kinderopvangcentra niet de mogelijkheid, maar de plicht geeft kinderen zonder prik buiten de deur te houden.
Echte probleem
Maar 'met zo'n wetsvoorstel voorstel gaan we voorbij aan het echte probleem', zegt de Brancheorganisatie Kinderopvang. ,,Het echte probleem is de lage vaccinatiegraad. Dat lost dit wetsvoorstel niet op. Wel krijgt de kinderopvang met deze wet duidelijkheid binnen welke kaders ze kinderen mogen weigeren", aldus een woordvoerder.
Tot de wet er daadwerkelijk is, dringt de brancheorganisatie bij de minister aan op een 'juridische handleiding vaccinaties', die kinderopvangorganisaties duidelijkheid moet geven of ze ongevaccineerde kinderen wel of niet mogen weigeren bij de kinderopvang. ,,Overigens zijn er al organisaties die ouders ervoor laten tekenen. Het is misschien niet waterdicht, maar bij de opvang tekenen ze dat ze het rijksvaccinatieprogramma volgen."
Kinkhoest
In maart en februari zijn vier baby's overleden aan kinkhoest. Het RIVM waarschuwde een maand geleden voor het hoge aantal pasgeboren baby's dat ernstig ziek wordt van kinkhoest. In totaal zijn er wekelijks zo'n 250 meldingen van kinkhoest. Ter vergelijking: in 2019 waren het er 120 per week, in 2018 91. Artsen stellen elke week bij zo'n 110 kinderen, van wie ongeveer twintig baby's, kinkhoest vast. De stijging is vooral te zien in gebieden met een lage vaccinatiegraad zoals de Biblebelt, maar ook in bepaalde wijken en steden.
Juist over de groep baby's maakt het RIVM zich zorgen. Zij kunnen heel erg ziek worden van kinkhoest en komen dan vaak terecht in het ziekenhuis. Soms overlijdt een baby aan de ziekte. Nu gaat het dus al om vier kleintjes die in februari en maart stierven.
Meer lezen: Dit zijn de risico's van kinkhoest bij je baby
Mazelen
Ook de mazelen gaan rond in Nederland. Eind vorige week werd bekend dat de regio Eindhoven is getroffen door een uitbraak van mazelen. Twintig kinderen van gemiddeld 5 jaar oud en een volwassene in Zuidoost-Brabant hebben de ziekte opgelopen, blijkt uit nieuwe cijfers die de GGD dinsdag naar buiten bracht. Ze waren alle 21 niet gevaccineerd. Diverse andere GGD's, waaronder die in andere delen van Noord-Brabant, laten weten dat in hun regio geen gevallen van mazelen zijn gemeld.
De uitbraak van mazelen komt niet uit de lucht vallen. Zo waarschuwde Het Radboudumc in Nijmegen begin vorige week voor een uitbraak. ,,Inmiddels verwachten Nederlandse ziekenhuizen een mogelijke uitbraak van mazelen. Specialisten vragen zich niet af óf die uitbraak komt, maar wanneer", was te lezen op de website van het academische ziekenhuis. In de landen rondom Nederland gaan de mazelen al langer rond. De ziekte is erg besmettelijk.
Lees ook: Wat zijn de symptomen van mazelen en wanneer moet je de huisarts bellen?
