Kathinka werd onvruchtbaar door baarmoederhalskanker: 'Als ik geen moeder zou worden, ging ik liever dood'

Klachten had Kathinka eigenlijk niet. Ze liet vier jaar geleden een uitstrijkje maken omdat ze een oproep voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker kreeg, zoals alle vrouwen vanaf 30 jaar in Nederland. In eerste instantie lijkt er weinig aan de hand, vertelt Kathinka.

'Er werd wel HPV gevonden, het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken, maar geen afwijkende cellen. Bij slechts een klein deel van de vrouwen ontwikkelt dit virus zich tot baarmoederhalskanker, stelde mijn huisarts mij gerust. Dus veel zorgen maakte ik me niet.'

Lees ook: Thom en Martijn willen niets liever dan een kind: het 'babyteam' staat al klaar, maar er is één probleem

Voorstadium van baarmoederhalskanker

Het vervolguitstrijkje laat, mede door corona, zo'n anderhalf jaar op zich wachten. Dan blijkt Kathinka inmiddels onrustige cellen te hebben en wordt ze doorverwezen naar de gynaecoloog. Volgens haar ziet alles er goed uit, maar toch neemt ze voor de zekerheid twee biopten af. Hieruit blijkt dat er een eventueel voorstadium van baarmoederhalskanker zit.

Op dat moment proberen zij en haar vriend zwanger te worden. Ze moeten hun kinderwens op pauze zetten. 'Ik moest een lisexcisie ondergaan, waarbij de onrustige cellen worden verwijderd. Zodra ik hersteld was mochten we het weer proberen. Eén lisexcisie levert nog geen problemen op qua vruchtbaarheid.'

Stoppen met proberen

Helaas wordt bij het onderzoeken van het weefsel een tumor gevonden. 'Toen moesten we stoppen met proberen zwanger te worden. Omdat ze niet wisten waar de tumor zat, en ze dachten dat deze te dicht bij mijn baarmoeder zat, raadden ze na nog een operatie en een chemokuur, een baarmoederbesparende operatie aan.

Zo zou de kans op een zwangerschap zo groot mogelijk zijn. Maar hierna bleek dat de chemo niks had gedaan, en de tumor bleek op een moeilijke plek te zitten. Ik moest worden bestraald, waardoor ik onvruchtbaar zou worden.'

Meer lezen over (borst)kanker en zwanger worden

Liever dood

'Toen ik hoorde dat ik bestraling nodig had, was mijn eerste reactie: dan hoeft het voor mij niet meer. Al zolang ik me kan herinneren, wil ik moeder worden. Al op de eerste date met mijn vriend vroeg ik hem of hij later vader wilde worden. Als hij 'nee' had geantwoord, was ik niet met hem verdergegaan.

Als ik geen moeder zou worden, dan ging ik liever dood. We hebben nog een paar second opinions gevraagd, in de hoop dat een vruchtbaarheidsbesparende operatie een optie was. Maar helaas was dit nergens mogelijk.'

In een zwart gat

De bestralingen begonnen, en lichamelijk viel het gelukkig mee, vertelt ze. 'Ik merkte er vrij weinig van. Behalve enorme vermoeidheid en wat blaasproblemen. Maar psychisch was het ontzettend zwaar. 25 dagen moesten we anderhalf uur heen en anderhalf uur terug rijden naar het ziekenhuis in Nijmegen voor een behandeling van tien minuten, terwijl ik wist dat ik hiermee mijn vruchtbaarheid om zeep hielp.

Bij de vorige behandelingen dacht ik nog: als dit straks voorbij is, word ik moeder. Nu kon dat niet meer. Ik had geen doel meer en viel in een zwart gat. Ik leefde nog, maar waarvoor?'

Zie ook: Ben ik onvruchtbaar?

Geen andere opties dan draagmoederschap

'We wisten toen al dat onze enige optie om ouders te worden met een draagmoeder was. Vlak voor de chemotherapie hebben we een spoed-ivf-behandeling gekregen. Daaruit ontstonden embryo's die nu zijn ingevroren.

Als we een draagmoeder vinden, zou zij zwanger kunnen worden van een van deze embryo's. Andere opties dan draagmoederschap zijn er eigenlijk niet. Adoptie mag pas als je tien jaar kankervrij bent, en dan zijn we te oud. En sowieso weet ik niet of ik dat zou willen.'

Lang traject

Zoeken naar een draagmoeder is intensief en lang traject, vertelt ze. 'Wanneer je iemand hebt gevonden, moet je elkaar eerst goed leren kennen. Het advies is hiervoor een jaar de tijd te nemen. Dan start pas de aanmelding bij de kliniek, waar medische en psychische onderzoeken volgen. Daarna kun je pas beginnen met de eventuele embryoplaatsing.

Regelmatig schrijf ik over onze zoektocht op sociale media. Ik mag niet schrijven dat ik een draagmoeder zoek, want het is verboden om hier een oproep voor te doen. Maar ik kan wel zeggen: 'Wij kunnen alleen zwanger worden met behulp van een draagmoeder. Ondertussen is het hopen dat we iemand vinden.'

Lees ook: Een draagmoeder zoeken, zo is de regelgeving

Intens rouwproces

Even leek het erop dat Katinka en haar vriend er heel dichtbij waren. 'Twee kennissen boden aan om draagmoeder te worden. Maar toen puntje bij paaltje kwam, haakten ze allebei af. Ook een poos geleden leek het erop dat ze iemand hadden gevonden. Maar ook dat ging niet door. 'Daar had ik het heel moeilijk mee. Het is een intens rouwproces. Wat je zo graag wilt, gaat misschien nooit gebeuren.'

Tegelijkertijd kan ze het hoofdstuk kinderen nog niet afsluiten. 'Al weet ik dat de kans heel klein is. Er zijn veel meer wensouders dan draagmoeders. En ik begrijp het ook wel, ik weet niet of ikzelf draagmoeder zou kunnen zijn. Het is een bijzondere onbaatzuchtige daad, die zowel fysiek als psychisch heel veel van iemand vraagt. Dat draagmoeders zeer bijzondere liefdevolle mensen zijn, dat is zeker.'

Herinneringen maken

Dat het traject om zwanger te worden met een draagmoeder heel duur is, zo'n 30.000 of wel 40.000 euro, stelt haar voor een dilemma. 'We leggen er geld voor opzij, maar tegelijkertijd wil ik ook in het nu leven en leuke dingen doen. Daar heb ik een poos weinig ruimte voor gehad omdat ik vooral bezig was met overleven. Nu kan het weer. Daarom wil ik nu ook mooie herinneringen maken.'

'Geen kinderen hebben is een gemis, vanaf het moment dat ik opsta totdat ik ga slapen. Ik ben er altijd mee bezig. We willen bijvoorbeeld een ander huis. We betrappen ons erop dat we als we gaan rondkijken, dat we dan tegen elkaar dingen zeggen als: 'in deze wijk zijn heel veel basisscholen'. We blijven hopen.'

Lees ook: Yara is ongewenst kinderloos: 'Als ik hoor over vrouwen die hetzelfde ervaren maakt dat het lichter'

'Leeftijdsgrens moet omlaag'

'Ik zou willen dat minder vrouwen in de WIA belanden (arbeidsongeschikt zijn na ziekte) en compleet kapot worden behandeld, zoals ik. Als ik eerder een uitstrijkje had laten doen, had ik dit allemaal niet mee hoeven te maken en was ik nu nog vruchtbaar geweest.

De leeftijdsgrens zou wat mij betreft omlaag moeten. In veel andere Europese landen vindt het bevolkingsonderzoek al plaats bij 25 jaar. Alleen in Finland en Nederland zijn we zo laat. Baarmoederhalskanker is een kanker die te voorkomen is als je er op tijd bij bent. Je kunt beter vijf keer te vaak naar de dokter gaan dan een keer te laat.'