Bevruchting of conceptie
Een zwangerschap begint bij de bevruchting (ook wel conceptie genoemd). Van de miljoenen spermacellen die vrijkomen bij een zaadlozing dringt eentje de eicel binnen. Deze twee cellen smelten samen tot één nieuwe cel, die zich vervolgens in de baarmoeder nestelt. Daar verandert de cel van een embryo in een foetus en die wordt uiteindelijk een baby.
Bevruchting na eisprong
Je kunt alleen zwanger (bevrucht) raken tijdens de vruchtbare periode van je cyclus. De meest vruchtbare dagen zijn die rond de eisprong (ovulatie), het moment dat er een eitje vrijkomt uit één van beide eierstokken. Dat gebeurt maar één keer per menstruatiecyclus. Die eicel komt in de eileider terecht en daar kan de zaadcel hem bereiken: je raakt bevrucht. Het eitje is maar twaalf uur lang echt vruchtbaar. Daarna neemt de vruchtbaarheid snel af, tot de eicel afsterft. Zaadcellen kunnen gemiddeld drie dagen overleven in de baarmoederhals. Daarom heb je de meeste kans op bevruchting als je in de drie dagen vóór je eisprong seks hebt. Je kunt je vruchtbare dagen berekenen aan de hand een ovulatiekalender.
Illustratie van de bevruchting en de weg van de eicel naar de baarmoeder.
Kun je de bevruchting voelen?
De bevruchting voelen: kan dat? Het antwoord is nee, maar de innesteling volgens sommige vrouwen wél. Zij beschrijven een gevoel van kramp in hun baarmoeder op het moment dat de eicel zich innestelt. Of dit klopt is alleen niet wetenschappelijk bewezen.
Uitgerekende datum berekenen
Als je zwanger wilt worden, is het handig om te weten wanneer je het meest vruchtbaar bent. Je kunt met deze online tool je ovulatie berekenen. Bereken je vruchtbare dagen
In onze zwangerschapskalender vind je alles over je zwangerschap van week tot week. Lees over jouw lichaam, de ontwikkeling van je kind en praktische zaken die op dit moment belangrijk zijn.
Race tegen de klok
Als je seks hebt komen tijdens de zaadlozing (ejaculatie) miljoenen zaadcellen in je vagina terecht. En dat terwijl er meestal maar één eicel vrijkomt. Er begint dus een grote race tegen de klok. De sterkste en snelste zaadcellen zwemmen via de baarmoedermond door de baarmoeder richting de eileiders. Daar kan er eentje de eicel uiteindelijk bevruchten.
Hoe lang de zaadcellen overleven in de baarmoederhals is afhankelijk van de kwaliteit van het sperma. Een stuk korter of langer dan de genoemde drie dagen kan ook. Sommige zaadcellen blijven – in de meest optimale omstandigheden – wel zes dagen in leven. Wanneer de bevruchting na seks plaastvindt, kan dus verschillen. Check deze doe-het-zelf-tips om de kwaliteit van sperma te verbeteren.
De weg naar de eicel
Het wordt spermacellen niet makkelijk gemaakt om snel bij de eileiders te komen. Allereerst moeten ze langs de slijmprop die de baarmoedermond afsluit. Die is het grootste deel van je cyclus zo taai en dik dat zaadcellen er moeilijk doorheen kunnen. Tijdens de dagen van de eisprong wordt het slijm dunner en kunnen ze er makkelijker langs. Vrouwen die hun cyclus goed kennen kunnen dit merken aan de gladde, transparante vaginale afscheiding.
Veel zaadcellen sterven vervolgens in de baarmoeder, alleen de allersterkste overleven de reis. Deze zaadcellen doen er 12 tot 24 uur over om de eileiders te bereiken (maar de snelste kunnen er al binnen een uur zijn). Maar een paar duizend zaadcellen komen in de eileiders terecht. Zaadcellen die op het moment van de eisprong al in de buurt, zijn hebben de meeste kans om de eicel te bevruchten.
Bevruchting eicel
Maar een paar honderd zaadcellen komen in de buurt van de eicel. Ze zwemmen eromheen en proberen hem te bevruchten. Daarvoor scheiden ze stofjes uit die ze helpen door de beschermende wand van de eicel te dringen. Zodra het kopje door de wand steekt, verliest de zaadcel zijn staart. Ook sluit de wand van de eicel zich direct, zodat andere zaadcellen niet meer naar binnen kunnen. Beide cellen smelten samen tot een bevruchte eicel, de zygote. De zygote bevat alle genetische informatie van jou en je partner. Het geslacht en alle uiterlijke kenmerken liggen nu vast.
Meer lezen: Kun je het geslacht van je baby beïnvloeden?
Wanneer innesteling van de eicel?
Na de bevruchting verplaatst de zygote zich naar de baarmoeder, terwijl de ontwikkeling tot embryo al begint. Het baarmoederslijmvlies is inmiddels dik geworden: klaar voor de innesteling. Wanneer dit gebeurt, verschilt per vrouw. Meestal zet het embryo zich vijf tot acht dagen na de eisprong vast in het baarmoederslijmvlies. Vanaf dat moment ben je echt zwanger. Je lichaam begint het zwangerschapshormoon hCG aan te maken en misschien merk je de eerste zwangerschapssymptomen al.
Dat de conceptie is gelukt wil niet altijd zeggen dat je zwanger bent. Soms gaat er tijdens de innesteling iets mis en wordt de bevruchte eicel afgestoten. Hoeveel kans er is op een miskraam? Dit zijn de cijfers en risicofactoren.
Direct na bevruchting symptomen?
Sommige vrouwen menen dat ze direct na de bevruchting al zwangerschapssymptomen ervoeren, maar bij de meeste vrouwen duurt dit even. In elk geval een paar weken.
Pas na de innesteling begint je lichaam met het maken van zwangerschapshormoon (hCG). Dit stijgt steeds harder vanaf het moment dat je niet ongesteld bent geworden. Sommige vrouwen voelen dit al heel snel, anderen pas bij een hogere waarde (dus pas na ongeveer 6-7 weken zwanger zijn.
Afscheiding na bevruchting
Ook kun je al vrij vlug na de bevruchting merken dat je afscheiding verandert. De afscheiding neemt na de bevruchting doorgaans toe. Ook kan de kleur wat veranderen doordat je bij de innesteling wat bloed kunt verliezen. De afscheiding kan daardoor even wat meer roze of bruin zijn.
Bevruchting berekenen?
Wil je terugrekenen wanneer je precies zwanger bent geworden? Dat kun je doen aan de hand van je cyclus (als die dus regelmatig is). De meeste vrouwen hebben een eisprong op dag veertien van hun cyclus en zijn ook vruchtbaar op dag twaalf en dertien. Het is lastig om de exacte datum van de bevruchting te ontdekken, omdat het zomaar een dag kan schelen wanneer je ovuleerde.
Bronnen: Opvoedinformatie, CJG
