Kans op een miskraam
Een miskraam wordt ook wel een vroeg verlies van de zwangerschap genoemd. Het betekent dat de zwangerschap is gestopt. Dit gebeurt als het hartje van de baby niet meer klopt of als er geen vruchtje is ontstaan, maar alleen een vruchtzakje (lege vruchtzak). Het lichaam voert de zwangerschap dan af: het niet-levensvatbare vruchtje wordt door de baarmoeder afgestoten.
Kans op miskraam per week
De meeste miskramen vinden plaats in het eerste trimester: tot de 12e week van de zwangerschap. Daarna wordt de kans op een miskraam veel kleiner. Wel blijft er een klein risico dat het op een later moment in de zwangerschap alsnog misgaat.
Kans dat het goed gaat en kans op een miskraam per week bij echoscopisch aangetoonde vitale zwangerschap (na de echo)
Miskraam tot 16 weken of tot 20 weken
Als een zwangerschap misloopt vóór week 16, wordt in Nederland het woord miskraam gebruikt. Na de 16e week heet het officieel een doodgeboorte of ontijdige (immature) geboorte. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) houdt hiervoor 20 weken aan als grens.
Dat deze termen zo zijn afgesproken, betekent niet dat je ze zelf moet gebruiken. Misschien vind je het officiële woordgebruik het beste, maar woorden kunnen ook kil of pijnlijk voelen, of niet passen bij jouw ervaring. Alternatieven zijn bijvoorbeeld verliesgeboorte, stilgeboorte en sterrenkindje.
Hoe vaak komt een miskraam voor?
De precieze cijfers zijn onduidelijk, omdat vrouwen die heel vroeg in de zwangerschap een miskraam krijgen, vaak nog niet weten dat ze zwanger zijn. De miskraam lijkt dan een gewone (iets verlate) menstruatie te zijn.
Hoe groot is de kans op een miskraam?
Van alle vastgestelde (spontane en medisch ontstane) zwangerschappen eindigt gemiddeld 10 tot 15 procent in een miskraam. Bij 20-25 jarigen is de kans ongeveer 9%. Deze kans loopt op naar 50% bij vrouwen ouder dan 42 jaar. In Nederland overkomt het ongeveer 25.000 vrouwen per jaar.
De ervaringen van een miskraam zijn heel verschillend: de ene vrouw vergelijkt het met een hevige menstruatie, de andere vrouw omschrijft het als een mini-bevalling. Ook de emotionele beleving verschilt per vrouw en partner. Lees meer over het verwerken van een miskraam.
Lees ook: Twee op de drie vrouwen hebben psychische klachten na een miskraam
Oorzaak van een miskraam
In het overgrote deel van de gevallen is de oorzaak van een miskraam een aanlegstoornis: er is iets fout gegaan tijdens de celdeling van het vruchtje, waardoor het zich niet verder kan ontwikkelen. Er is dan bijvoorbeeld sprake van een toevallig ontstane chromosoomafwijking, waardoor het vruchtje niet levensvatbaar is. Die afwijking ontstaat vaak al in het prille begin van de zwangerschap, meteen na de bevruchting.
Hoe groot de kans is op een chromosoomafwijking bij het vruchtje, ligt vooral aan de leeftijd van de vrouw. Naarmate je ouder wordt, neemt de kwaliteit van je eicellen af. Uit onderzoek blijkt dat het aantal chromosoomafwijkingen in oudere eicellen toeneemt, vooral vanaf de leeftijd van 35 jaar. Daardoor neemt de kans op een kind met een aangeboren afwijking, zoals het syndroom van Down, ook toe naarmate je ouder wordt. Maar ook de kans op een vruchtje dat zich niet goed kan delen, of een niet-levensvatbare afwijking heeft, neemt toe. En daarmee ook de kans op een miskraam.
Hoe vroeger de miskraam, hoe groter de kans dat er dus iets met het vruchtje aan de hand is. Bij latere miskramen speelt vaker de gezondheid van de moeder een rol, zoals hieronder beschreven.
Wat zijn de risicofactoren van een miskraam?
Wanneer heb je meer kans op een miskraam? Naast de leeftijd van de moeder zijn er een aantal andere risicofactoren die de kans kunnen vergroten, zoals:
-
Gebruik van bepaalde medicijnen die schadelijk zijn tijdens een zwangerschap.
-
Overgewicht. Dit is een gezonde gewichtstoename tijdens de zwangerschap.
-
Schildklieraandoeningen, stollingsaandoeningen of diabetes.
-
Baarmoederafwijkingen, zoals een baarmoeder die uit twee delen bestaat.
Lees ook: Waarom je je kind(eren) wilt vertellen over je miskraam
Kans op miskraam per leeftijd
Als je ouder wordt, hebt je helaas meer kans op een miskraam:
-
Vrouwen tussen 20 en 30 jaar: ongeveer 10% kans op een miskraam.
-
Vrouwen van 30 tot 34 jaar: tussen 10 en 15% kans op miskraam.
-
Vrouwen van 35 tot 39 jaar: tussen 18 en 25% kans op miskraam
-
Vrouwen van 42 jaar: meer dan 50% kans.
-
Vrouwen vanaf 45 jaar: 75% kans dat de zwangerschap misloopt.
Grootste kans vóór 12 weken zwangerschap
In de eerste 12 weken van de zwangerschap is de kans op een miskraam het grootst; dat geldt voor iedere zwangere vrouw. In het eerste trimester kan er nog veel misgaan, omdat in die periode alle vitale lichaamsdelen en organen zich moeten ontwikkelen. Als dat niet goed gaat (bijvoorbeeld doordat de celdeling in een belangrijk orgaan verkeerd gaat) kan het gebeuren dat het vruchtje niet meer levensvatbaar is.
Kans op miskraam na kloppend hartje neemt af
Op het moment dat je bij de eerste termijnecho een hartje hebt zien kloppen, neemt de kans op een miskraam flink af. Het hartje werkt en de belangrijke vitale organen van de baby hebben zich gevormd. Dat wil niet zeggen dat er nu niets meer kan misgaan: er blijft de hele zwangerschap een heel klein risico bestaan.
Lees ook: Man over de miskraam. Bas: 'Niemand vroeg hoe het nou met mij ging'
Kans op een tweede miskraam
Als je al eens een miskraam hebt gehad, is de kans op een miskraam bij een volgende zwangerschap niet groter geworden. Die kans blijft 10 tot 15 procent, net zoals voor vrouwen die geen miskraam hebben meegemaakt.
Als je in het verleden twee keer een miskraam hebt gehad en tussendoor niet zwanger bent geweest, is het risico wel groter dat het opnieuw misgaat. Heb je meer dan twee miskramen gehad? Dan neemt de kans op herhaling nog meer toe:
-
Bij één eerdere miskraam: 10 tot 15% kans op weer een miskraam.
-
Bij twee eerdere miskramen: ongeveer 25% kans op weer een miskraam.
-
Bij drie eerdere miskramen: ongeveer 35% kans op weer een miskraam.
Bovenstaande cijfers zijn gemiddelden, waarbij geen rekening is gehouden met jouw persoonlijke situatie (zoals je leeftijd of medische achtergrond).
Deze cijfers kunnen afschrikken, maar vergeet niet dat ook na drie eerdere miskramen de kans nog steeds het grootst is dat het de volgende keer wél goed gaat: zo'n 65 procent.
Lees ook: Herhaalde miskramen: wat kan de oorzaak zijn?
Meerdere miskramen achter elkaar
Als je meerdere keren achter elkaar een miskraam hebt gehad, kan dat gewoon toeval zijn, hoe verdrietig dat ook is. Maar er kan ook sprake zijn van een achterliggende oorzaak, zoals een erfelijk bepaalde chromosoomafwijking bij jou of je partner. Soms kunnen ook afwijkende antistoffen of stollingsfactoren een rol spelen. Die kansen zijn klein, maar je verloskundige kan je na twee of drie herhaalde miskramen doorverwijzen voor aanvullend onderzoek, waaronder chromosoomonderzoek.
Van alle stellen die een doorverwijzing krijgen voor chromosoomonderzoek, wordt bij ongeveer 3 procent een chromosoomafwijking gevonden (bij de man of de vrouw) die de oorzaak is van de miskramen. Voor deze stellen geldt daarna dat de kans op nog een miskraam kan oplopen tot 50 procent.
Hoe lang moet je na een miskraam wachten met proberen om weer zwanger te worden? Lees meer over zwanger worden na een miskraam.
Miskraam na vruchtbaarheidsbehandeling
Als je zwanger bent geworden na een vruchtbaarheidsbehandeling, is de gemiddelde kans op een miskraam iets hoger dan bij een spontane zwangerschap. Dat ligt in principe niet aan de manier waarop je zwanger bent geworden, maar aan de achterliggende oorzaken van de vruchtbaarheidsproblemen.
Vrouwen die zwanger raken na een vruchtbaarheidsbehandeling hebben bijvoorbeeld vaak te maken met de hormoonstoornis PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom), immunologische factoren, of ze hebben een hogere leeftijd. Dit zijn factoren die de kans op een miskraam verhogen, en daarbij maakt het niet uit of je spontaan zwanger bent geraakt of na een vruchtbaarheidsbehandeling.
Miskraam na ivf en ICSI
Bij ivf of ICSI eindigt gemiddeld 15 tot 25 procent van de zwangerschappen in een spontane miskraam. De kans op een spontane miskraam is dus veel hoger dan bij een spontane zwangerschap. Dat kan komen doordat er onderliggende problemen zijn met de vruchtbaarheid van (een van) de ouders.
Het heeft ook te maken met het feit dat de meeste ivf-zwangerschappen al heel pril bekend zijn. Vrouwen die bezig zijn met een ivf-traject, doen vaak eerder een zwangerschapstest, omdat ze zich heel bewust zijn van de mogelijkheid van een zwangerschap. Bij veel miskramen na ivf is er wel een positieve zwangerschapstest, maar is er daarna geen hartje gezien op een echo. Dat maakt het niet minder erg, het is alleen een verklaring van het percentage.
Hoe besteed je aandacht aan je relatie na een miskraam of stilgeboorte? Zo raak je elkaar niet kwijt na een miskraam
Bronnen: De Verloskundige, Radboud umc, Freya
