1 op de 5 vrouwen raakt ongewenst zwanger
Een positieve zwangerschapstest kan voor een grote schok zorgen. Eén op de vijf vrouwen raakt zwanger terwijl dit niet de bedoeling was. Het beeld heerst dat ongewenste zwangerschappen vooral voorkomen bij jonge vrouwen die nog geen kinderen hebben. Toch heeft de grootste groep een vaste partner en vaak ook al een gezin. Twee derde van de vrouwen die onbedoeld zwanger raken, gebruikt anticonceptie.
Lees ook: Wanneer is een zwangerschapstest betrouwbaar?
Ongewenst zwanger, wat kan ik doen?
Een onbedoelde zwangerschap hoeft niet altijd ongewenst te zijn: je kunt (na de eerste schrik) ook blij zijn dat er een baby komt. Maar in 68 procent van de gevallen is een onbedoelde zwangerschap ook ongewenst. Dat betekent dat je (samen met je partner) voor een moeilijke beslissing komt te staan. Deze mogelijkheden zijn er als je ongewenst zwanger bent:
De zwangerschap uitdragen en je kind zelf (met je eventuele partner) opvoeden.
De zwangerschap uitdragen en je kind (voor kortere of langere tijd) onderbrengen in een pleeggezin.
De zwangerschap uitdragen en je kind afstaan ter adoptie.
De zwangerschap beëindigen met een abortus.
De volgorde van deze opties betekent niet dat het één beter is dan het ander. Dit is een heel persoonlijke afweging. Voor sommige vrouwen of stellen is de keuze meteen duidelijk (wat niet betekent dat er geen emoties bij komen kijken). Voor anderen is het een erg lastige beslissing, die voor veel twijfels zorgt. Terwijl de keuze wel in een relatief korte tijd gemaakt moet worden. Hieronder vind je meer uitleg over de opties.
De zwangerschap uitdragen en je kind zelf opvoeden
Besluit je om zwanger te blijven en je kind alleen of samen met je partner op te voeden? Maak dan zo snel mogelijk een afspraak bij een verloskundige. Zij zal je bij de zwangerschap en de bevalling begeleiden. Daarbij is het belangrijk om meer te weten over je gezondheid, en wanneer de baby (ongeveer) geboren zal worden. Tijdens de eerste afspraak neemt ze dit met je door en krijg je een bloedonderzoek.
Je hoeft je verloskundige niet te vertellen dat je onbedoeld zwanger bent, maar het is vaak wel verstandig. Ze kan met je meedenken over je zwangerschap, de voorbereiding op de bevalling en de kraamtijd. Wanneer je je baby alleen krijgt, kun je misschien extra kraamzorg krijgen. Of misschien wil je gesprekken met een hulpverlener. Het kan psychisch best lastig zijn om zwanger te zijn en een baby te krijgen, terwijl je dit eigenlijk niet wilde. Je verloskundige kan je hier hulp bij bieden.
Lees meer over psychische klachten tijdens de zwangerschap.
De zwangerschap uitdragen en je kind naar een pleeggezin
Als je ongewenst zwanger bent en je kind wel geboren wilt laten worden, maar bijvoorbeeld door omstandigheden niet zelf voor de baby kunt zorgen, kunnen er pleegouders voor je kind worden gezocht. Dit kan tijdelijk of langdurig. Je houdt dan wel contact met je kind. Afhankelijk van het soort pleegzorg houd jij het ouderlijk gezag, deel je dit met de pleegouders of wordt dit helemaal uitgevoerd door de pleegouders of een voogd. Op de website van Fiom (expertisecentrum ongewenste zwangerschap) kun je meer lezen over pleegzorg na een ongewenste zwangerschap.
Lees ook: Aan deze eisen moeten pleegouders voldoen.
De zwangerschap uitdragen en je kind laten adopteren
Wil je je kind geboren laten worden, maar niet bij jou of in een pleeggezin laten opgroeien, dan kun je je kind afstaan ter adoptie. Je kind krijgt dan adoptieouders, die ook de wettelijke ouders zijn. Afstand van je kind doen omdat je ongewenst zwanger bent, is een heel grote stap. Daarom krijg je na de bevalling drie maanden bedenktijd. Je kind verblijft dan bij een pleeggezin en als je wilt, kun je hem deze periode zien. Ook krijg je gesprekken met hulpverleners. Na deze drie maanden kun je besluiten dat je toch zelf voor je kind wilt zorgen.
Als je overweegt om je kind te laten adopteren, is het verstandig om contact op te nemen met Fiom. Zij kunnen ervoor zorgen dat je wordt begeleid door een maatschappelijk werker. Die helpt je om alles op een rij te zetten en staat je bij in je keuzeproces tijdens en na de zwangerschap.
De zwangerschap beëindigen door middel van een abortus
Wil je de zwangerschap stoppen, dan verwijst de huisarts je door naar een abortuskliniek. Je kunt hier ook zelf een afspraak maken, er is geen verwijzing van de huisarts nodig. Een abortuskliniek in jouw omgeving kun je vinden via Zorgkaart Nederland of Informatiepunt Onbedoelde Zwangerschap.
Eerst wordt met een inwendig echo-onderzoek gekeken hoelang je zwanger bent. Dit is belangrijk omdat er verschillende abortusbehandelingen mogelijk zijn: de abortuspil, curettage of een operatie. Welke behandeling mogelijk is, hangt af van hoelang je zwanger bent. Zo kun je nog voor de abortuspil kiezen tot 9 weken zwangerschap. Hier kun je meer lezen over abortus.
Voor abortus geldt geen wettelijk verplichte bedenktijd, maar je bepaalt samen met de arts hoeveel bedenktijd je nodig hebt. Dat kan ook betekenen dat de abortus (wanneer dat mogelijk is bij de kliniek) nog dezelfde dag plaatsvindt, als je dit wilt.
Een keuze maken als je ongewenst zwanger bent
Als je de keuze moeilijk vindt, is het belangrijk om informatie te krijgen die je daarbij helpt. Maak zo snel mogelijk een afspraak bij de huisarts. Overigens kun je hiervoor ook naar een verloskundige. De huisarts kan je meer voorlichting geven en met je doornemen wat het afbreken of het doorzetten van de zwangerschap inhoudt. Zo krijg je de feiten op een rij. Wil je (gratis) hulp van een gespecialiseerde keuzehulpverlener? Hier vind je een overzicht van hulpverleners.
Zowel een abortus als het uitdragen van de zwangerschap heeft (veel) effect op je leven. Wat de gevolgen voor jou zijn, en wat het beste voelt, hangt af van je persoonlijke situatie. Er speelt daarbij van alles mee, zoals je leeftijd, een eventuele relatie, je werk of studie, je financiële situatie, of je een goed sociaal vangnet hebt. Dat zijn de praktische zaken, maar je gevoel en jouw kijk op je leven spelen natuurlijk net zo'n grote rol. En in veel gevallen ook die van de biologische vader.
Praten helpt
Jij bent de enige die kan beslissen of je de zwangerschap wel of niet wilt doorzetten. Dat kan en mag niemand anders voor je doen. Het gaat immers over jouw lichaam. Maar het helpt wel om er met anderen over te praten:
Praat met iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld je partner, een goede vriendin of een familielid.
Je huisarts kan goed uitleggen welke mogelijkheden je hebt. Maak de afspraak met je huisarts zo snel mogelijk. Ook als je nog geen idee hebt wat je wilt.
Wil je (anoniem) praten met een deskundige, die objectief en neutraal is? Dan kun je terecht bij een keuzehulpverlener via Fiom en het Informatiepunt Onbedoelde Zwangerschap (van het ministerie van VWS). Op deze websites vind je veel informatie over ongewenst zwanger zijn en telefoonnummers die je gratis en anoniem kunt bellen voor hulp. Ook mailen of chatten is een optie. Overigens kan ook je partner of de biologische vader (als dit niet dezelfde is) bij deze instanties terecht voor hulp, of jullie kunnen samen hulp vragen.
Tips bij ongewenste zwangerschap
Je wereld staat behoorlijk op z'n kop als je ongewenst zwanger bent. Laat je de zwangerschap wel of niet doorgaan? Het kan voelen als kiezen uit twee kwaden. Of misschien weet je zeker dat je een abortus wilt, maar voel je je daar tegelijkertijd verdrietig of schuldig over. Heel belangrijk om te weten is dat je niet de enige bent die dit overkomt én dat je er niet alleen voor staat.
Behalve de al eerder genoemde tips, kan dit helpen bij je keuze:
Weet je niet welke beslissing het beste voor je is? Zet per optie de voor- en nadelen op papier.
Schrijf ook op wat je verstand zegt en wat je gevoel zegt.
Kijk naar de gevolgen van elke keuze op de korte én de lange termijn (voor zover je dit kunt weten). De online keuzehulp-oefeningen van Fiom kunnen je hierbij helpen.
Voelt de ene optie beter? Kijk wie jou daarbij kan helpen en steunen.
Heb je een partner, schrijf dan allebei apart jullie voor- en nadelen per optie op. Bespreek ze samen en probeer de ander niet te overtuigen van je gelijk, maar laat elkaar uitpraten en probeer je in elkaar te verplaatsen.
Kun je niet helder denken door de emoties, kijk dan wat je kunt doen om eerst wat rust te vinden. Maak (samen met je partner) een lange wandeling of lucht je hart bij een vriendin.
Alles overzien en vóórzien, is onmogelijk. Je kunt nu niet precies weten hoe je in de toekomst op je besluit zult terugkijken. Je kunt alleen een keuze maken met wat je nu weet, gebaseerd op je huidige situatie. Weet dat je ook later hulp kunt zoeken, mocht je keuze dan voor verdriet of verwarring zorgen.
Wees lief voor jezelf in deze ingewikkelde tijd. Bedenk wat je tegen een vriendin zou zeggen als zij in jouw situatie zat. Probeer ook op die manier naar jezelf te kijken.
Kom je er niet uit, dan kan een keuzehulpgesprek via Fiom helpen. Als je belt naar 088-1264990, verwijzen ze je naar een gespecialiseerde hulpverlener bij jou in de buurt. Dit keuzehulpgesprek is gratis en kan ook anoniem.
Acht op de duizend vrouwen in Nederland raken zwanger door seksueel misbruik. Is jou dit overkomen, neem dan iemand in vertrouwen en ga samen naar de huisarts. Je kunt ook contact opnemen met Fiom, zodat zij je kunnen helpen bij je keuze. Als het nodig is, kunnen ze je doorverwijzen naar de juiste instantie voor hulp.
Bronnen: Thuisarts.nl, Fiom, Informatiepunt Onbedoelde Zwangerschap, Rijksoverheid.nl
Praat mee
Ben je ongewenst zwanger? En wil je over dit onderwerp twijfels, ervaringen en gedachtes uitwisselen? Dan kun je ook over dit onderwerp op ons community forum anoniem jouw hart luchten en in contact komen met gelijkgestemden.
