Flaporen bij je baby herkennen
Flaporen zijn oren die te ver van de zijkant van het hoofd staan, waardoor ze veel aandacht trekken. Het worden ook wel zeiloren of afstaande oren genoemd. Officieel wordt er in de medische wereld gesproken van afstaande oren als de oorschelp meer dan 2 centimeter van de schedel af staat.
Het is een veel voorkomende afwijking: ongeveer één op de twintig kinderen wordt geboren met afstaande oren. Je kunt flaporen bij je baby dus niet voorkomen. Meestal zijn ze al direct na de geboorte zichtbaar. Soms ook niet: het kan gebeuren dat afstaande oren pas later in de kindertijd duidelijk zichtbaar worden, nadat het hoofd van vorm is veranderd. Vaak zijn flaporen erfelijk, maar het kan ook spontaan ontstaan. Flaporen komen bij jongens en meisjes evenveel voor.
Hoe ontstaan flaporen bij baby's?
Flaporen ontstaan al voor de geboorte: in feite is het dus een aangeboren afwijking, die erfelijk kan zijn. Het gaat om een afwijking van het kraakbeen in het oor. De oorschelp krijgt zijn vorm en structuur door het kraakbenig skelet. Als hier een vervorming in ontstaat, kan er een flapoor ontstaan. Dat kan op twee verschillende manieren gebeuren:
-
Als de omslagplooi (vouw), die halverwege aan de bovenkant van de oorschelp zit, ontbreekt of niet goed is ontwikkeld.
-
Of als het kraakbenig kommetje dat aan de gehoorgang grenst, te groot of te diep is.
Deze afwijkingen kunnen alleen of in combinatie voorkomen. Ook kan een afwijkende spieraanhechting een rol spelen.
Het is mogelijk dat het linkeroor meer afstaat dan het rechteroor. Dat komt doordat elk oor zich afzonderlijk ontwikkelt.
Lees ook: Alles over de lichamelijke ontwikkeling van je baby
Wat zijn de gevolgen van flaporen bij kinderen?
Flaporen geven geen fysieke klachten en je kind gaat er ook niet beter of slechter van horen. Maar het kan wel mentale gevolgen hebben. Sommige kinderen met flaporen worden ermee gepest. Het kan ook zijn dat je kind zelf zijn oren niet mooi vindt en daar onzeker door wordt. Psychische klachten die kunnen ontstaan als gevolg van flaporen, zijn:
-
weinig zelfvertrouwen
-
depressieve klachten
-
angst om vriendjes te maken
-
eenzaamheid
Tip! Verdiep je in deze toegankelijke kinderboeken over pestgedrag
Heeft je baby flaporen of gewoon grote oren?
Normaal gesproken is de afstand tussen de rand van de oorschelp en de zijkant van het hoofd zo'n 15 tot 20 millimeter. Bij flaporen staat de oorschelp verder van het hoofd vandaan, waardoor de oren buiten proportie lijken in verhouding tot het gezicht. In de medische wereld ligt de grens op 21 millimeter. Maar er bestaan opvallende en subtielere vormen van flaporen. Bij het ene kind valt het meer op dan bij het ander. Wat iemand precies een flapoor vindt, is dus heel persoonlijk.
Kun je flaporen bij je baby voorkomen?
Kun je bij je baby flaporen voorkomen? Mocht je het al willen: het is niet mogelijk. Flaporen ontstaan al voor de geboorte in de baarmoeder.
Wordt jouw kind met flaporen geboren? Dan zijn er een aantal opties om de flaporen te behandelen, zoals de flaporen 'afplakken' of 'spalken'. Welke optie geschikt is voor jouw kind, hangt af van de leeftijd en de vorm van het flapoor.
Wat te doen tegen flaporen bij je baby?
Wat kun je doen als je baby flaporen heeft? Er zijn drie methodes om flaporen bij je baby te corrigeren:
- 01.
Flaporen baby afplakken/spalken: het spalken van flaporen is alleen geschikt is voor baby's tot drie maanden oud. Bij oudere kinderen is spalken niet meer mogelijk. Spalken geeft het beste resultaat als het al voor de leeftijd van zes weken wordt gedaan. Hierbij worden de flaporen van je baby afgeplakt met tape en een spalk.
- 02.
Operatie van flaporen: is je kind te oud om de flaporen te spalken? Dan is de volgende optie een operatie. Dit wordt pas gedaan als je kind vijf of zes jaar oud is, omdat de oren dan voldoende ontwikkeld zijn.
- 03.
Minder ingrijpende flapoorcorrectie: een andere optie is de minder ingrijpende flapoorcorrectie door middel van EarFold, een implantaat. Deze methode is geschikt voor kinderen vanaf zeven jaar.
Lees ook: Mijn lieve kleine Flappie. Als je kind flaporen heeft…
Spalken ('afplakken') van flaporen
Spalktherapie is alleen geschikt voor baby's tot drie maanden oud, maar bij voorkeur wordt het al gedaan voordat je kind zes weken is. Hoe jonger je baby is, hoe makkelijker het is om het kraakbeen in een normale vorm te krijgen door middel van een spalkje. Pasgeboren baby's hebben namelijk nog veel oestrogeen in hun lichaam, waardoor het kraakbeen nog erg slap is. Daardoor is het nog makkelijk te plooien en te vormen, als er druk op staat van buitenaf.
Deze methode is vrij nieuw en voorkomt dat je kind later een operatie moet ondergaan om van zijn flaporen af te komen. Een plastisch chirurg kan de flaporen van je baby afplakken tegen zijn hoofd: met behulp van een spalkje, tape en pleisters wordt het oor in de juiste vorm en stand gezet. Je baby kan dan gewoon op zijn gespalkte oor slapen. Hij moet het spalkje 24 uur per dag dragen, gedurende enkele weken. Zolang ze gespalkt zijn kun je eventueel bij je baby met een muts de flaporen bedekken. Meestal duurt de behandeling twee tot vier weken.
Operatie van flaporen
Een operatie om afstaande oren te corrigeren wordt ook wel otoplastiek genoemd. Deze ingreep wordt gedaan bij kinderen vanaf vijf jaar, omdat rond die leeftijd het oor voldoende is ontwikkeld. Als je op jongere leeftijd zou opereren, bestaat de kans op littekenvorming en groeiachterstand van het oor bij de verdere ontwikkeling.
Jonge kinderen worden voor een oorcorrectie onder narcose gebracht. Bij oudere kinderen kan de ingreep ook onder plaatselijke verdoving worden gedaan. Er wordt een sneetje gemaakt aan de achterkant van het oor. Via dat sneetje wordt het kraakbeen op de te corrigeren plaatsen verzwakt of verwijderd en vervolgens met hechtingen in model gebracht.
Het verschilt per kind hoe ingrijpend de operatie wordt ervaren. Een correctie van beide oren duurt gemiddeld anderhalf uur. Soms moet een kind daarna nog een nachtje in het ziekenhuis blijven, maar vaak mag hij dezelfde dag nog naar huis. Na de operatie krijgt je kind een drukverband dat hij ongeveer een week moet dragen. Dat zorgt ervoor dat zwellingen en bloeduitstortingen verminderen. Dit verband mag niet nat worden, dus haren wassen kan dan voorlopig even niet.
Daarna moet je kind nog twee weken dag en nacht een elastische hoofdband dragen, die de oren wat extra steun geven. Na die twee weken hoeft dat alleen nog maar 's nachts, voor nog twee weken. Dit moet voorkomen dat het oor in z'n oude vorm gaat staan.
Lees ook: De 11 ontwikkelingsfases van je kind
Minder ingrijpende flapoorcorrectie
De derde optie is een flapoorcorrectie met behulp van een implantaat, de Earfold. Deze nieuwe methode wordt toegepast bij kinderen vanaf 7 jaar oud. Deze ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving. Door middel van een klein sneetje wordt het implantaat op de juiste plek gezet, tussen de huid en het kraakbeen. Het implantaat plooit vervolgens het kraakbeen in de juiste vorm. Een correctie van beide oren duurt met deze methode ongeveer 30 minuten.
Daarna mag je kind direct naar huis, met alleen een pleister op het sneetje in het oor. Het is niet nodig om een drukverband of hoofdband te dragen. Je ziet dit implantaat niet zitten en de oren komen direct in de juiste stand te staan: het resultaat is dus direct zichtbaar, zodra de zwelling van de oren is verdwenen.
Flaporen wel of niet corrigeren?
Of je de flaporen van je kind wel of niet laat corrigeren, is jullie keuze. Het hangt af van de ernst van de afwijking en van de persoonlijke ervaringen van het kind. Sommige ouders vinden de oren bij hun kind passen en laten er zolang hij er geen last van heeft, niks aan doen. Het is in principe dus niet zo dat aan alle flaporen iets wordt gedaan. Jaarlijks worden er ongeveer 3.000 kinderen geopereerd aan hun flaporen.
Flaporen vallen het meeste op tijdens de kindertijd. Oren zijn namelijk volgroeid op de leeftijd van ongeveer 5 of 6 jaar. De oren zijn op dat moment dus relatief groot in verhouding tot het hoofd. Maar het hoofd zal nog doorgroeien, de oren niet. Naarmate je kind ouder wordt, raken de oren en het hoofd dus weer beter in proportie. Daardoor vallen de flaporen minder op.
Lees ook: Wat zijn lente-oren en wat doe je ertegen?
Wordt het vergoed?
Een flapoorcorrectie wordt in 2024 niet vanuit de basisverzekering vergoed. Er zijn wel veel aanvullende verzekeringen die een vergoeding bieden. Let dan wel op de voorwaarden; sommige verzekeraars vergoeden de ingreep alleen tot een bepaalde leeftijdsgrens.
Bronnen: Wilhelmina Kinderziekenhuis, UMCG