Slaapcyclus van baby’s

Sommige baby’s doen altijd korte slaapjes van precies 45 minuten. Andere baby’s worden ’s nachts precies op hetzelfde tijdstip wakker voor een voeding. Hoe is het mogelijk, denk je misschien. Dat heeft alles te maken met de slaapcyclus van baby’s.

In samenwerking met expert

Inge de Heer

Kinderslaapcoach & Kindertherapeut

Lees ook: Dit zijn de beste babyfoons zonder camera van dit jaar

Wat is een slaapcyclus?

Een slaapcyclus is de cyclus (of het proces) van verschillende fases van slaap, die mensen doorlopen tijdens het slapen. Als je ’s nachts slaapt, doorloop je een aantal keer de slaapcyclus. Bij de meeste volwassenen is dat vier of vijf keer per nacht. Elke slaapcyclus duurt bij volwassenen ongeveer 90 minuten. Je gaat tijdens elke slaapcyclus door verschillende stadia van slaap heen, van lichte slaap naar diepe slaap en uiteindelijk de REM-slaap, waarin je droomt. Vervolgens start er weer een nieuwe slaapcyclus. Volwassenen kunnen die verschillende cycli aan elkaar koppelen. Vaak word je tussen twee cycli door wel even kort wakker, maar meestal dommel je zo snel weer in dat je er eigenlijk niks van merkt.

Ook leuk: Hier vind je de lekkerste slaapoutfitjes voor je baby

De fases van een slaapcyclus

Een slaapcyclus kent volgens de wetenschap vijf stadia en varieert van indommelen tot een diepe slaap.

In slaap vallen

Fase 1: de overgang tussen wakker zijn en slapen.
Lichte slaap

Fase 2: begin van de echte slaap.
Diepe slaap

Het kan zijn dat je ergens leest dat er 4 stadia zijn. Fase 3 en 4 zijn dan samengenomen tot 1 stadia.
Fase 3: de overgangsfase naar een diepe slaap. De ademhaling wordt regelmatig.
Fase 4: de echte diepe slaap.
Droomslaap

Fase 5: REM-slaap, de Rapid Eye Movement. Tijdens deze fase zijn er vaak snelle oogbewegingen en zijn de hersenen actief. Dit is de fase waarin je droomt.
Advertentie

Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar

Slaapcyclus van baby’s

Bij baby’s tot 6 maanden verloopt de slaapcyclus anders. Eigenlijk hebben baby’s maar twee fases in hun slaapcyclus: een ‘actieve slaap’ en ‘stille slaap’.

Actieve slaap

Fase 1: de actieve slaap is vergelijkbaar met de REM-slaap bij volwassenen. Je baby kan regelmatig snelle oogbewegingen maken, geluid maken, bewegen of lachen terwijl hij slaapt. Tijdens deze REM-slaap verwerkt je baby waarschijnlijk de prikkels van overdag. De ademhaling kan onregelmatig of snel zijn. De actieve slaap is een lichte slaap: je baby slaapt vrij oppervlakkig. Soms lijkt je kind zelfs wakker te zijn (de ogen kunnen wat open gaan), terwijl hij eigenlijk nog slaapt.
Stille slaap

Fase 2: vervolgens zakt je baby in de stille slaap, die wat dieper is. Je baby ligt stil, ademt rustig, maakt minder geluid en beweegt amper. Tijdens deze stille slaap worden baby’s niet zo snel wakker.

De verdeling is ongeveer 50 procent actieve slaap en 50 procent stille slaap per slaapcyclus. Volwassenen brengen zo’n kwart van hun slaaptijd in de REM-slaap door. Bij baby’s ligt dat met 50 procent dus aanzienlijk hoger.

Na die 6 maanden heeft een baby dezelfde slaapfases als een volwassene, alleen is de verhouding tussen de slaapstadia anders dan bij een volwassene . Ook is de slaapcyclus in zijn geheel korter, deze duurt ongeveer 45 minuten bij een baby en 90 minuten bij een volwassene.

Lees ook: Zo draai je het dag- en nachtritme bij je baby om

Vaak wakker worden

Na de stille slaap begint weer een nieuwe cyclus. Sommige baby’s kunnen de verschillende fases van slaap nog niet goed aan elkaar koppelen, waardoor ze tussen de cycli door wakker kunnen worden. Je baby heeft tijdens de fases van de lichtere, actieve slaap de grootste kans om wakker te worden. Uit de diepere stille slaap worden baby’s niet zomaar wakker.

Dit geldt zowel bij de dutjes overdag als tijdens het slapen ’s nachts. Als je baby de verschillende slaapcycli nog niet goed aan elkaar kan koppelen, is hij ’s nachts regelmatig wakker. De ene baby slaapt snel weer in, terwijl een ander daar nog wat moeite mee heeft. Even wat hulp bieden, kan dan nodig zijn. Denk bij hulp bijvoorbeeld aan: een aai over zijn bol of het aangegeven van zijn speen. Je baby beheerst het in slaap vallen nog niet goed. Let er goed op dat je niet te snel helpt, anders krijgt je baby niet de kans om het zelf te leren. Zolang je baby nog niet huilt hoef je eigenlijk niks te doen.

Lees ook: Zoveel slaap heeft een baby per dag nodig

Op welke leeftijd leert je baby zelf in slaap te vallen?

De leeftijd waarop een baby echt heeft geleerd om zelf in slaap te vallen verschilt per kind. De ene baby kan het eigenlijk al meteen, het andere kind heeft er langer voor nodig. Soms kan het ook nodig zijn om je baby wat te helpen. Denk bijvoorbeeld aan een baby met veel krampjes. Vaak vallen die uiteindelijk in je armen in slaap. Op het moment dat de krampjes er niet meer zijn, geef je baby dan de ruimte om het in slaapvallen zelf te leren. Tip: dit zijn hulpmiddelen voor als je baby niet wil/kan slapen

Het goede nieuws: uiteindelijk leert je baby om zelfstandig weer in slaap te vallen tussen twee cycli door, zonder hulp van jou. Dan is hij misschien nog wel een paar keer per nacht wakker, maar merk jij daar niet zoveel meer van. Het duurt vaak wel een paar weken of maanden voordat een baby s’ nachts wat langer achter elkaar gaat (door)slapen. Volgens de richtlijn ‘Gezonde Slaap en slaapproblemen bij kinderen’ van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid slapen ongeveer 7 van de 10 baby’s ’s nachts door als ze zes maanden oud zijn (doorslapen houdt in: minimaal 5 uur achter elkaar slapen). Dat houdt in dat een baby ongeveer drie tot vijf slaapcycli achter elkaar plakt per slaapperiode.

Lees ook: Mijn baby wil niet slapen, wat nu?

Duur van de slaapcyclus van je baby

Ook de duur van een slaapcyclus van een baby verschilt met de slaapcyclus van volwassenen. Gemiddeld duurt een cyclus bij een volwassene zo’n anderhalf uur. Bij baby’s is de duur van een cyclus een stuk korter. Bij een pasgeboren baby duurt het gemiddeld 45 minuten. Hij slaapt dus vaak een veelvoud van 45 minuten, afhankelijk van het aantal slaapcycli dat hij doorloopt, voordat hij weer wakker worden. Bijvoorbeeld 45, 90, 135 of 180 minuten per slaapje. Na verloop van tijd gaat de slaapcyclus bij baby’s langer duren. Uiteindelijk wordt de slaapcyclus vergelijkbaar met de 90 minuten van een volwassene.

Lees ook: Wanneer gaat een baby doorslapen?

Voorbeeld van slaapcycli per nacht

Hoe werken die slaapcycli dan in de praktijk? Een voorbeeld:

Als je je baby van 9 maanden rond 19.00 uur in bed legt, en hij heeft een slaapcyclus van 90 minuten, dan duurt de eerste cyclus tot circa 20.30 uur. De tweede cyclus duurt dan tot circa 22.00 uur, het tijdstip dat veel ouders zelf naar bed gaan. Ouders denken daarom vaak ten onrechte dat hun kind door hen wakker is geworden, als zij naar bed gaan. Maar waarschijnlijk was de baby ook zonder dat geluid even wakker geworden, maar vervolgens weer in slaap gedommeld. Dat komt omdat baby’s nog moeten leren de verschillende slaapcycli aan elkaar te koppelen.

Tip: Zo kies je de juiste babyslaapzak

Diepe slaap en lichte slaap

Nog een verschil: de verhoudingen tussen diepe slaap en lichte slaap verschillen flink tussen volwassenen en baby’s. Bij volwassenen gaat het om ongeveer 80 procent diepe slaap en 20 procent lichte slaap per cyclus. Bij baby’s tot 6 maanden gaat het om 50 procent actieve, lichte slaap en 50 procent stille, diepe slaap. Doordat een baby dus langer licht slaapt, is er ook meer kans om wakker te worden. Bij te vroeg geboren baby’s is het verschil nog groter: 20 procent diepe slaap en 80 procent lichte slaap.

Gesponsord

Babykleding

Hoe je baby’s slaapcyclus jouw slaap beïnvloedt

Het feit dat jouw slaapcyclus en die van je baby niet bepaald synchroon lopen, kan flink wat gebroken nachten opleveren. Dat hoort erbij, zeker de eerste maanden. De eerste zes maanden met een baby in huis, betekent voor de meeste ouders dat ze er minimaal één keer per nacht wel uit moeten, of dat nou voor een voeding is, een speentje terug stoppen, of om je baby te troosten en weer in slaap te wiegen. Maar er zijn ook baby’s die al snel hele nachten doorslapen, iedere baby is anders.

Voor veel ouders gaat dit ook ná de eerste zes maanden nog wel even door. Voor sommige ouders is dat goed vol te houden, maar het kan ook zijn dat het je opbreekt. Als de gebroken nachten je te veel energie gaan kosten en een negatief effect hebben op je humeur of gezondheid, trek dan aan de bel. Vraag hulp aan familie of vrienden: misschien kan je (schoon)moeder of beste vriendin een nachtje de zorg overnemen, zodat jullie kunnen bijtanken. Je kunt ook de hulp van een kinderslaapcoach inschakelen.

Lees ook: Gebroken nachten: zo houd je het (beter) vol

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.

Slaaptrainers

Slaapzakken

Babyfoons

Nachtlampjes

Knuffels en doekjes

Pyjama's

Ledikanten

Muziekmobielen

Peuterbedden

Kinderslaapcoach & Kindertherapeut

Inge helpt kinderen en ouders die vastlopen op verschillende gebieden. Inge is getrouwd met Wouter en samen hebben ze 2 kinderen. Als kinderslaapcoach heeft zij sinds 2016, haar praktijk de Kinderslaapcoach. Dagelijks helpt ze ouders, als gecertificeerd Gentle Sleep coach, om de gedragsmatige slaapproblemen van haar kinderen op een liefdevolle manier aan te pakken. De kinderen zijn in de leeftijd van 18 jaar. Inge is medeoprichter van de Nederlandse Beroepsvereniging voor Kinderslaapcoaches.

Lees meer over