Huiswerk op de basisschool
Huiswerk klinkt als iets van de middelbare school, maar ook op de basisschool krijgen kinderen al huiswerk mee naar huis. Over het algemeen krijgen kinderen in groep vijf of groep zes voor het eerst huiswerk, maar op sommige scholen gebeurt het al eerder. Er zijn ook basisscholen waar ze pas in groep zeven of acht met huiswerk beginnen.
Dat huiswerk kan van alles zijn. Denk aan leren voor een topografietoets, een werkstuk of opstel schrijven of een krantenartikel zoeken om in de les te bespreken. Maar ook sommen oefenen en woordjes leren voor een spellingtoets. Of misschien heeft je kind zijn weektaak niet afgekregen op school en moet hij thuis nog iets afmaken. Ook het voorbereiden van een spreekbeurt of boekbespreking is een vorm van huiswerk.
Hoe ouder je kind wordt, hoe meer huiswerk hij krijgt en hoe zelfstandiger hij dat kan maken. Maar dat gaat niet vanzelf, daar heeft hij jouw begeleiding bij nodig.
Lees ook: Dit leert je kind op de basisschool
Waarom huiswerk op basisschool?
Huiswerk op de basisschool is vooral bedoeld om je kind langzaam voor te bereiden op het voortgezet onderwijs. Als je kind straks op de middelbare school zit, moet hij vrijwel dagelijks huiswerk maken. Daarnaast helpt huiswerk je kind bij het leren van verschillende vaardigheden, zoals zelfstandig leren, plannen en een agenda bijhouden. Ook geeft het je kind een gevoel van verantwoordelijkheid.
Lees ook: Waarom huiswerk: is het goed of niet?
Huiswerk maken met je kind
De eerste keren dat je kind huiswerk krijgt, weet hij misschien niet goed hoe hij dat moet aanpakken. Jij kunt je kind daarbij begeleiden. Niet alleen bij het maken van het huiswerk, maar ook bij het plannen ervan. Sommige kinderen kunnen uit zichzelf al goed plannen, maar veel kinderen moeten dit nog leren. Je kunt je kind hierbij helpen door samen een agenda te kopen en uit te leggen hoe hij die gebruikt.
Bij het huiswerk maken heeft je kind de eerste keren waarschijnlijk ook begeleiding nodig. Dat kun je op verschillende manieren aanpakken. Je kunt het huiswerk echt samen doen. Of je geeft vooraf uitleg en laat je kind daarna zelf aan de slag gaan. Of je laat je kind gewoon beginnen en vraagt tussendoor of hij nog vragen heeft, of hulp nodig heeft. Als je kind iets moet leren, kun je hem achteraf overhoren om te kijken of hij de kennis echt heeft opgeslagen.
Hoe je het precies aanpakt, hangt vooral af van je kind. Wat zijn zijn behoeften? Elk kind leert anders. Het ene kind leert het liefst rustig in zijn eentje op zijn kamer, het andere kind werkt liever aan de keukentafel terwijl jij meekijkt en uitleg geeft. Samen huiswerk maken mag, veel kinderen vinden dat gezellig. Maar neem het huiswerk niet van je kind over, daar heeft hij niks aan, want hij leert er zelf niets van. Plan het samen en zorg dat híj het zoveel mogelijk uitvoert.
Lees ook: Hoe heeft mijn kind het in de klas?
Huiswerk maken tips
Met deze huiswerk maken tips kun je je kind begeleiden bij het maken van zijn huiswerk:
Laat je kind zijn mobiele telefoon of tablet in een andere kamer leggen en het geluid uitzetten. Als hij tussendoor niet wordt afgeleid door appjes en geen mogelijkheid heeft om te googelen of gamen, kan hij zich beter concentreren.
Zorg dat je kind in een omgeving zit waar hij zich fijn voelt en niet snel wordt afgeleid. Dat kan bijvoorbeeld op zijn eigen kamer zijn of in een stil hoekje van de woonkamer. Zorg dat de plek opgeruimd is en dat alle benodigde schoolspullen er liggen. Creëer routine door hem zo vaak mogelijk op dezelfde plek zijn huiswerk te laten maken.
Ga even met je kind zitten voordat hij begint. Wat moet hij allemaal doen? Hoeveel dagen heeft hij daarvoor? Deel het huiswerk op in hapklare brokken en maak er een lijstje van.
Maak je kind duidelijk dat hij altijd bij je terecht kan met vragen over de lesstof. Blijf om die reden ook bij hem in de buurt. Je hoeft niet naast je kind te gaan zitten, maar blijf in de kamer of zorg dat je op gehoorsafstand bent.
Observeer je kind af en toe tijdens het huiswerk maken, zonder dat hij zich gecontroleerd voelt. Zo ontdek je waar hij behoefte aan heeft. Misschien moet hij na twintig minuten wel even door de kamer rennen of iets drinken en uit het raam staren.
Voor veel kinderen helpt herhaling heel goed om iets te leren of te onthouden. Als je kind bijvoorbeeld topografie moet leren, gaat het vaak beter als hij drie keer 15 minuten leert en tussendoor even ontspant, in plaats van 45 minuten achter elkaar door te leren.
Laat je kind achteraf aan jou uitleggen wat hij zojuist heeft geleerd of hoe hij het heeft aangepakt. Zo toon je interesse, dat is fijn voor hem, en het geeft jou inzicht in hoe het gaat. Overhoren kan ook, om te checken of je kind de lesstof begrijpt. Veel kinderen vinden het zelf ook fijn om te controleren of ze goed genoeg hebben geleerd.
Help je je kind, doe dat dan met volle aandacht en niet half op je telefoon kijkend. Geef extra aanwijzingen of doe een opdracht voor, maar neem zijn werk niet over. Je kind leert juist door het zelf te doen.
Heeft je kind extra uitleg nodig over bepaalde lesstof, overleg dan eerst even met de leerkracht op welke manier ze het op school aanpakken of uitleggen. Het is verwarrend voor je kind als jij een andere methode uitlegt dan de juf of meester. Of misschien gebruik jij wel een achterhaald ezelsbruggetje, waardoor je kind het verkeerd aanleert.
Het is het belangrijkst dat je je kind het vertrouwen geeft dat hij het kan. Benoem het goede, wees positief en geef je kind complimentjes. Niet alleen als je kind een goed cijfer haalt, maar benoem het ook als je ziet dat hij hard aan het werk is, ongeacht het resultaat. Gaat iets nog niet goed, word dan niet boos, maar leg uit dat fouten maken mag. Van fouten kan hij juist leren.
Lees ook: Heeft mijn kind bijles nodig?
Ruzie over huiswerk voorkomen
Ruzie over huiswerk komt in veel gezinnen voor. De meeste kinderen vinden huiswerk nou eenmaal niet het leukste om te doen. Toch moet het gebeuren. Dat kan tot strijd met je kind leiden. Een aantal tips om ruzie (zoveel mogelijk) te voorkomen:
Als je van je kind verlangt dat hij zijn huiswerk op tijd maakt, is het handig om daar afspraken over te maken. Lees hem niet de les, maar leg uit dat afspraken nodig zijn om het voor jullie allebei leuk te houden. Maak afspraken over wanneer je kind zijn huiswerk doet: op welke dag(en) en tijdstip(pen), en hoe lang hij eraan besteedt.
Laat je kind meedenken over deze afspraken. Laat hem bijvoorbeeld zelf kiezen wanneer hij het huiswerk wil maken. Het kan direct na school, of juist later op de middag, voor etenstijd. Het maakt niet uit voor welk moment je kiest, zolang het maar vaststaat. Hij kiest het moment, jij houdt hem aan die afspraak.
Wees duidelijk over wat je verwacht van je kind en leg hem dat in twee zinnen uit. Hoe langer je verhaal, hoe groter de kans dat hij je niet meer volgt.
Laat je kind zo nodig samenvatten wat jullie hebben afgesproken. Doe dat alleen als je het idee hebt dat wat je zegt misschien niet helemaal is overgekomen.
Als de sfeer rondom huiswerk maken ontspannen is en je maakt af en toe een grapje, is het gezelliger in huis. Benader het huiswerk positief in plaats van het een negatieve naam of bijklank te geven.
Denk daarom ook aan positieve afspraken: spreek bijvoorbeeld een huiswerkvrije dag af. Of maak de afspraak dat je kind na 30 minuten huiswerk maken 30 minuten mag spelen, gamen, of iets anders mag doen wat hij leuk vindt.
Bronnen: Instituut voor Taal en Studiebegeleiding, CJG
Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.
