Waarom buitenspelen belangrijk is

Dat buitenspelen belangrijk is voor kinderen, weten we allemaal. Maar wat is er precies zo goed aan? Hoe stimuleer je je kind om lekker naar buiten te gaan en vanaf welke leeftijd kan hij zelfstandig buiten spelen?

Daarom is buitenspelen belangrijk

Rennen, springen, graven in het zand… Buitenspelen is niet alleen goed voor kinderen vanwege de frisse lucht, maar er zijn nog veel meer redenen om je kind dagelijks minstens een uur buiten te laten bewegen. Om maar wat te noemen: buitenspelen maakt een kind sterker en socialer.

Verder is beweging goed voor de gezondheid: het voorkomt overgewicht en verlaagt het stressniveau. Bij basisschoolkinderen verhoogt buitenspelen ook nog eens de leerprestaties en de cognitieve ontwikkeling. Vooral kinderen die wat minder goed kunnen stilzitten, hebben er echt wat aan om dagelijks buiten uit te razen. Dat geldt ook voor heel jonge kinderen.

Tip: Hier vind je het leukste buitenspeelgoed voor kinderen van alle leeftijden

Weetjes buitenspelen

Wist je dat…

kinderen die in een groene omgeving wonen minder vaak bij de huisarts komen, dan kinderen uit een minder groene omgeving?
ouders steeds minder vaak met hun kinderen de natuur in gaan?
verstedelijking ervoor zorgt dat kinderen niet of nauwelijks meer in contact komen met de natuur?
kinderen van nu veel minder vaak buitenspelen dan twintig jaar geleden?
kinderen beter eten en slapen als ze regelmatig buitenspelen?
het speelgedrag van kinderen in de natuur gevarieerder en creatiever is dan binnen?
buitenspelen voor een sterk gebit en sterke botten zorgt door de vitamine D die je aanmaakt door zonlicht?

Hoe vaak en hoe lang?

Om gezonde en fitte volwassenen te worden, moeten kinderen elke dag minimaal één uur matig intensief bewegen. Maar liefst tachtig procent van de kinderen voldoet niet aan deze Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Dat minimale uur buitenspelen geldt ook voor dreumesen en peuters, dus stimuleer je kind van jongs af aan om veel te bewegen en naar buiten te gaan. Laat je kind vanaf twee jaar zoveel mogelijk zelf lopen en laat de buggy regelmatig thuis. Maak je geen zorgen, je overvraagt je kind niet zo snel. Kinderen van twee tot vier jaar kunnen prima één tot drie kilometer wandelen. Even samen naar de supermarkt lopen, een rondje speeltuin en een potje tikkertje spelen, en je kind komt makkelijk aan minstens een uur beweging per dag.

Fysieke voordelen buitenspelen

We noemden het al even: een belangrijke reden om je kind regelmatig buiten te laten spelen is de motorische ontwikkeling. Nederlandse kinderen scoren op dat gebied onder de maat. Dat blijkt uit een onderzoek uit 2021, onder 132.000 basisschoolleerlingen van 4 tot en met 12 jaar, verspreid over het land. Onderzoekers lieten de kinderen een parcours afleggen waarbij ze moesten rennen, springen en hinkelen, om hun Motorische Quotient (MQ) vast te stellen (een soort IQ, maar dan voor de beweging). Die bleek in 24 procent van de gevallen onvoldoende.

Zorgelijk, vinden de onderzoekers. Want als je niet goed bent in bewegen, zul je er ook sneller mee stoppen. Terwijl sporten juist ook zo leuk kan zijn voor kinderen én goed is voor de gezondheid en het gewicht. In 2021 had 15,5 procent van de kinderen van 4 tot 12 jaar overgewicht en 3,6 procent ernstig overgewicht, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Onderzoek van TNO laat zien dat een kind dat met 3 maanden en met 2 jaar te zwaar is, ook een verhoogde kans heeft om overgewicht of obesitas te houden op de basisschool. Leer je kinderen al van kinds af aan goed bewegen, dan zullen ze daar later meer plezier in hebben en het vaker (blijven) doen.

Gesponsord

Kleding

Buiten spelen zorgt voor goede ogen

In de afgelopen decennia is het aantal kinderen dat bijziend is gestegen van 1 op de 4 naar 1 op de 2. Reden voor het Oogfonds om buitenspelen te promoten. Natuurlijk kan een bril bijziendheid oplossen, maar voorkomen is beter dan genezen. En juist bij kinderen heeft de manier waarop ze hun ogen gebruiken veel invloed, omdat hun ogen nog volop in de groei zijn. Dat buitenspelen zo goed is voor de ogen, heeft onder meer te maken met de lichtintensiteit in de buitenlucht.

Bijziendheid kan ontstaan als een kind veel leest, gamet of op een tablet of smartphone kijkt. Normaal spannen de oogspieren zich in om goed dichtbij te kunnen zien. Als dit langere tijd gebeurt, groeit de oogbal langer, zodat de spieren worden ontlast. Het nadeel hiervan is dat beelden in de verte onscherp worden: dit is bijziendheid. Kinderen brengen steeds meer tijd door achter een scherm, waardoor het niet verwonderlijk is dat het aantal bijziende kinderen groeit. Volgens het Oogfonds is zo’n twee uur per dag buitenspelen nodig om oogproblemen te voorkomen.

Tip voor warme zomerdagen: 12x te gekke (opblaas)zwembadjes voor uren speelplezier

Samen zingen, boekjes lezen of lekker naar buiten, voor je dreumes is spelen leuk en leerzaam. Lees hier alles over het speelgedrag van je dreumes.

In weer en wind naar buiten

Regen, kou of sneeuw: het is allemaal geen reden om niet naar buiten te gaan. Zolang je kind de juiste kleding aan heeft, kan hij prima buitenspelen met slecht weer. Zorg dus dat je laarzen, poncho’s, handschoenen en andere buitenkleding in huis hebt en maak ook eens een boswandeling in de regen of vrieskou. De meeste kinderen vinden een beetje guur weer helemaal niet erg.

Bovendien is buitenspelen met slecht weer leerzaam. Zo leert je kind dat het bij harde wind lastiger is om je evenwicht te bewaren. Of dat een bal gooien en vangen een stuk moeilijker is als het waait. Slecht weer kan buitenspelletjes ook extra leuk maken. Speel tikkertje waarbij je vrij bent als je op een droge plek staat. Of maak bij verstoppertje spelen de buutplek midden in een regenplas. Dan maar die wasmachine een keer extra laten draaien. Hier een aantal leuke dingen om te doen als het regent.

Fijne kleding voor een regenachtige dag:

Name It regenpak groen

€ 99,99 bij

Peuter regenlaarzen

€ 99,99 bij

Name It regenpak roze

€ 99,99 bij

Kinderparaplu

€ 99,99 bij

Kinderlaarzen lichtkaki

€ 99,99 bij

Name It regenpak blauw

€ 99,99 bij

Bergstein regenlaarzen

€ 99,99 bij

Bergstein regenlaarzen paars

€ 99,99 bij

Buitenspelen stimuleren

Dat er steeds minder wordt buitengespeeld, heeft dus onder andere te maken met het toenemende beeldschermgebruik. In 2021 keken kinderen van 0 t/m 6 jaar gemiddeld anderhalf uur per dag naar een scherm, in de leeftijd van 7 tot 12 jaar is dit drie uur per dag. Veel kinderen vinden gamen, video’s kijken en social media zo leuk, dat ze maar met moeite naar buiten te krijgen zijn. Hier een aantal dingen die je kunt doen om buitenspelen te stimuleren:

Geef het goede voorbeeld. Kinderen leren meer van wat je doet, dan van wat je zegt. Ga zelf ook veel naar buiten en – minstens even belangrijk – beperk je eigen schermgebruik zoveel mogelijk.
Maak naar buiten gaan aantrekkelijk. Fiets met je kinderen naar een leuke plek, ga lekker picknicken of doe een wandelroute speciaal voor kinderen. Of een blotevoetenpad!
Laat je kind eens buiten knutselen of spelen met de Lego in plaats van binnen.
Stel eens een van deze klassieke buitenspelletjes voor.
Zorg voor een voorraad regenkleding en kleren/schoenen die vies mogen worden. Dan kunnen jullie er in alle weersomstandigheden op uit.
Stimuleer contact met buurkinderen, waarmee je kind – als hij oud genoeg is – buiten kan spelen.
Maak van jongs af aan duidelijke afspraken over schermtijd met je kind. Hier lees je adviezen van een mediapedagoog.

Verveelt je kind zich buiten? Ook dat is op z’n tijd juist heel goed. Verveling heeft namelijk een belangrijke functie.

Weer of geen weer... altijd leuk!

tip

Zelfstandig buitenspelen

Is je kind nog jong, dan kan hij natuurlijk nog niet alleen op pad. De motoriek van peuters en kleuters is nog volop in ontwikkeling, bovendien hebben kinderen van die leeftijd weinig besef van gevaar. Onder jouw toezicht kun je je kind wel zelf buiten laten spelen. Wijs je kind hierbij op risico’s, maar maak hem niet onnodig bang en verbied niet te veel. Binnen een vertrouwde, afgebakende omgeving kan je kind prima zelfstandig spelen en onthoud: af en toe een keer vallen hoort ook bij de ontwikkeling. Zo maak je je tuin veilig voor je kind.

Alleen op pad

Er is geen leeftijd te noemen waarop een kind veilig alleen buiten kan spelen in de straat of buurt. Uiteindelijk bepaal jij als ouder wanneer je kind er klaar voor is. De ene ouder durft het best aan met vier jaar, de andere ouder moet er met zes jaar nog niet aan denken. Dat hangt natuurlijk ook af van de omstandigheden. Dit zijn dingen die je kunt meenemen bij de overweging of je kind er klaar voor is om alleen op pad te gaan:

Woon je in een rustige of juist drukke buurt?
Is er veel verkeer waar je rekening mee moet houden en kent je kind de verkeersregels?
Is er water in de buurt?
Begrijpt je kind het verschil tussen een kwartier en een uur?
Weet je kind dat hij niet met vreemden mee mag gaan?
Weet je kind wat hij moet doen als er iets misgaat?
Vanaf welke leeftijd spelen de meeste buurkinderen alleen buiten?

Op welke leeftijd dan ook: blijf de eerste tijd in de buurt als je kind ‘alleen’ buiten mag spelen. Ga bijvoorbeeld verderop in de straat zitten of ga af en toe vijf minuten naar binnen. Gaat dat goed, dan kun je de tijd langzaam een beetje oprekken naar tien minuten of een kwartier. Bespreek eventuele gevaren en regels van tevoren duidelijk met je kind.

Tip: Vragen over de grote boze buitenwereld: hoe eerlijk moet je zijn?

Tips zelfstandig buitenspelen

Mag je kind zelfstandig in de buurt of op straat spelen? Hier een paar handige tips:

- Maak concrete afspraken
  
  Mag je kind zelfstandig buitenspelen met vriendjes en vriendinnetjes, wijs dan duidelijke punten aan als grens: een verkeersbord, ‘het huis met de kikker’ of het einde van de stoep. Hoe concreter, hoe beter. Benadruk ook dat hij nooit met iemand mag meegaan, dat hij eerst aan mama of papa vraagt of hij een snoepje mag aannemen en dat hij het even moet melden als hij bij een vriendje thuis gaat spelen.
- Neem scenario’s door
  
  Vertel je kind wat hij kan doen als hij wordt geplaagd (naar huis komen of hulp inroepen van een andere ouder) of als hij valt (laat het vriendje naar jou komen). Als hij wat verder weg speelt, woont er misschien wel een vriendje in de buurt waar hij kan aanbellen. Sowieso is het altijd handig om hem jouw mobiele nummer uit z’n hoofd te laten leren of mee te geven. Het geeft hem een veiliger gevoel en jou meer rust.
- Klokkijken
  
  Kan je kind nog niet klokkijken of vergeet hij zijn horloge vaak? Help hem dan door bijvoorbeeld af te spreken dat hij thuiskomt als de lantaarnpalen aan gaan. Een kookwekker in zijn zak is ook een oplossing. Hou er wel rekening mee dat je je kind meestal toch zelf moet halen, want tijdens het spelen is de tijd zo vergeten.
- Check: gaat het goed?
  
  Twijfel je of word je opeens onrustig, dan neem je natuurlijk (ongezien) een kijkje om te controleren of je kind op de afgesproken plek is. Het is een goede graadmeter voor jezelf om gecontroleerd los te laten en te kijken hoeveel vrijheid je kind aankan – want daar kun je ook té voorzichtig in zijn.
- Geef complimenten
  
  Mag je kind alleen buitenspelen en houdt hij zich aan de gemaakte afspraken, benoem dit vooral. Zeg bijvoorbeeld: ‘Wat fijn dat je op de afgesproken tijd thuis bent.’ Of: ‘Wat goed dat je naar huis bent gekomen toen je vriendjes ook naar huis gingen.’ Heeft je kind zich niet aan de afspraak gehouden, laat hem dan meteen de gevolgen merken. Dat kan door hem een middag in de achtertuin te laten spelen, of door zelf weer mee te gaan naar de speeltuin.
- Afspraak is afspraak
  
  Als het vriendje van vijf huizen verderop meer mag dan jouw kind, is het goed om je af te vragen of je niet te voorzichtig bent. Als jij vindt dat dat niet zo is, laat je dan ook niet verleiden tot het oprekken van je regels. Vertel je kind dat jullie je eigen regels hebben, en dat de papa en mama van zijn vriendje weer andere regels hebben.
- Vertrouw niet te veel op de telefoon
  
  Misschien lijkt het je ideaal om je kind een mobiele telefoon mee te geven als hij naar buiten gaat. Hou er rekening mee dat veel kinderen daar nog niet verantwoordelijk mee kunnen omgaan. Ze laten ‘m ergens liggen, vergeten hem op te laden of trekken hun jas uit met de telefoon in de zak. Dan bel je je suf en word je ongerust als je kind niet reageert, terwijl hij heerlijk aan het spelen is. En er is natuurlijk kans dat-ie op de wifi van de buren online gaat, terwijl het nou net de bedoeling was om níét op een scherm te kijken. Maak vooral goede afspraken met je kind, zodat je altijd weet waar hij (ongeveer) uithangt. Dat voorkomt een hoop stress en geeft hem de nodige vrijheid.