Wat is grove motoriek?
Motoriek is het vermogen om te bewegen. Hierbij onderscheiden we de grove en fijne motoriek. Bewegingen waarbij je het hele lichaam gebruikt vallen onder de grove motoriek, zoals kruipen, lopen, springen of gooien en vangen. Bij de fijne motoriek draait het allemaal om de fijne bewegingen, denk aan tekenen, veters strikken, knippen, met een lepel eten of schrijven.
Vooral in het eerste jaar zijn er enorm veel motorische mijlpalen bij je baby. Dat is ook niet zo gek: binnen een jaar verandert jouw kleine baby in een stoere dreumes, die kan staan en misschien zelfs al lopen.
Hoe ontwikkelt de grove motoriek bij je baby?
De bewegingen van je baby zijn in het begin grof en ongecontroleerd. Geleidelijk aan leert hij steeds meer controle te krijgen over zijn bewegingen. Van omrollen naar tijgeren, kruipen, zitten, staan en lopen. Later bouwt je kind zijn basale motoriek verder uit: hij gaat steeds beter rennen, springen en klimmen.
Tegen de tijd dat je kind naar groep één gaat, kan hij verbazingwekkend veel: op een fiets met zijwielen of zelf al zonder zijwielen rijden, even op één been staan, de trap op en af lopen, over een smal muurtje lopen en misschien ook al een eenvoudige koprol maken.
Lees ook: Vanaf dit moment kan je baby leren omrollen
Ontwikkeling grove motoriek per leeftijd
Wanneer leert je baby zitten, kruipen en lopen? En op welke leeftijd hinkelt je kind het huis door, zijn zwembandjes niet meer nodig, net als zijwieltjes? Zo verloopt de grove motoriek per leeftijdscategorie. Ook hiervoor geldt: elk kind doet alles op zijn eigen tempo. Het schema is dan ook bedoeld om je een idee te geven wat je per leeftijd ongeveer kunt verwachten.
Grove motoriek baby
-
0 tot 3 maanden
De eerste drie maanden doet je baby veel bewegingservaring op. Als hij op zijn rug ligt trappelt hij afwisselend met zijn benen en zwaait met zijn armen in het rond. Hij leert zijn lichaam hierbij in balans te houden, hiervoor gebruikt hij verschillende spieren. Ook leert hij zijn hoofd steeds beter in balans de houden als je met hem rondloopt. In buikligging (tummy time) leert hij zijn hoofd al even op te tillen zijn nek wordt steeds wat sterker. Tip: zo stimuleer je de buikligging bij je baby. -
3 tot 6 maanden
Vanaf vier maanden begint hij zijn beentjes te heffen. Als zijn voetjes in zijn blikveld komen stimuleert dit om zijn voetjes te pakken. Daarna leert hij vanuit de rug eerst te rollen naar zijn linkerzij en zijn rechterzij en weer terug. Vanaf 6 maanden rollen de meeste baby's door naar de buik. Oppassen dus als je hem op het bed of op de commode legt. Op de buik kan hij zijn hoofd nu goed oprichten en houdt hij zijn omgeving in de gaten. Zitten is in deze periode nog niet zo goed, eerst moet de spieren in zijn rug sterker worden. -
6 tot 9 maanden
Vanaf de zesde maand gaat je baby als hij op zijn buik ligt proberen om een arm op te tillen om een speeltje te onderzoeken. Hierbij moet hij zijn lichaam goed in balans leren te houden: een kwestie van oefening en herhaling. Als dit goed gaat zie je dat hij daarna rond zijn lichaams-as gaat draaien: zijn wereld wordt steeds wat groter. Tussen de 7 en 8 maanden gaan de meeste baby's tijgeren. Kan je baby uit zichzelf in kruiphouding komen, dan duurt het meestal niet lang meer voor hij begint te kruipen. Waarschijnlijk kan hij rond de negen maanden vanuit de kruiphouding al zelf gaan zitten, liggen en weer overeind komen. Door het kruipen wordt de rug steeds sterker en kan hij goed rechtop zitten zonder zijn balans te verliezen. Misschien lukt het hem ook al om zich op te trekken aan de spijlen van de box of een stoel. Lees hier meer over hoe je baby leert zitten. -
9 tot 12 maanden
Je baby is nu volop aan het kruipen. Hij zal zich daarnaast proberen op te trekken aan de bank of een stoel. Vanuit die staande houding oefent hij dan weer met gaan zitten. Vanaf 11 maanden kan hij misschien ook een stukje lopen terwijl hij zich ergens aan vasthoudt en vanaf 12 maanden zijn eerste stapjes zelf, bijvoorbeeld tussen twee tafelpoten in. Misschien heb je een loopkar voor hem: lees in dat geval dit artikel even. Vanaf een maand of tien kunnen sommige baby's al beginnen met eerste stapjes. Maar bij de meeste kinderen duurt het nog even voordat ze de eerste stapjes zetten, vaak gebeurt dit pas rond veertien maanden. Het verschil is dus groot, sommige baby's beginnen met anderhalf jaar de kamer door te schuifelen, terwijl andere kinderen al met negen maanden los lopen. Meer weten? Leren lopen, zo verlopen de eerste stapjes van je baby.
Grote motoriek dreumes
-
12 tot 14 maanden
De eerste stapjes komen dus hoogstwaarschijnlijk rond deze periode. Hoe snel je baby gaat lopen is afhankelijk van verschillende factoren. Een baby met heel flexibele gewrichten heeft meer spierkracht nodig om stabiel te blijven staan en zal wat later lopen. Ook hebben persoonlijke factoren invloed op de snelheid van de motorische ontwikkeling. Een rustige baby die liever rond kijkt en afwachtend is zal minder snel lopen dan een energieke actieve en motorisch ondernemende baby. Dit is gedeeltelijk genetisch bepaald. -
14 tot 17 maanden
Je kind is waarschijnlijk de hele tijd in beweging: kruipend, lopend, rennend of misschien wel al op een loopkar. Geef hem vooral die ruimte en vrijheid om verschillende bewegingservaring op te doen! Je baby kan nu waarschijnlijk ook aardig goed klimmen. Sommige kinderen klauteren overal op en af.
Lees ook: 3 tips om het lopen te stimuleren
Grove motoriek peuter
Rennen, klimmen en ravotten. Peuters zijn er dol op. Vooral buiten waar ze ongehinderd hun gang kunnen gaan. Je peuter kan nu misschien al op een loopfietsje fietsen en alleen van een glijbaan afglijden. Even kort op één been staan, een trap oplopen, een bal schoppen, in een klimrek klimmen, schommelen, glijden van de glijbaan en over een boomstam lopen, leert hij ook in deze fase. Bekijk onze groeikalender voor meer informatie over deze fase!
Grove motoriek schoolkind
Vijfjarigen kunnen in principe beginnen met zwemles. Hun spieren zijn over het algemeen sterk genoeg en ze hebben voldoende voorwaarden om de ingewikkelde samengestelde zwembewegingen te leren maken. Een goede graadmeter is het fietsen zonder zijwieltjes. Gaat dat goed, dan is je kind motorisch ook in staat om te leren zwemmen.
De motoriek van je kind is met zes jaar nog niet helemaal ontwikkeld, maar hij laat maar al te graag aan jou zien wat hij allemaal kan. Ga daarom lekker veel met je kind zwemmen, voetballen en fietsen. En laat ze ook lekker veel buitenspelen.
Lees meer: Alles over de spelontwikkeling per leeftijd
Grove motoriek stimuleren met oefeningen
Spelenderwijs kun je de grove motoriek van je kind stimuleren. Wij geven je per leeftijd handige tips, activiteiten en oefeningen voor de grove motoriek:
Oefeningen baby 0-3 maanden
-
Leg je baby op zijn rug op een zacht speelkleed, laat hem bewegingservaring op doen.
-
Beweeg een speeltje langzaam van links naar rechts voor je baby's gezicht. Volgt hij het speeltje?
-
Leg je baby af en toe op z'n buik, zo leert hij zich steeds beter op duwen op zijn armen en zijn hoofd op te tillen.
Oefeningen baby 3-6 maanden
-
Ga samen met je baby op de buik op de grond liggen, je baby vindt het leuk om op ooghoogte van je te zijn.
-
Maak je baby nieuwsgierig voor zijn voetjes, breng ze in zijn blikveld, geef er kusjes op of klap met de voetjes tegen elkaar.
-
Lok het omrollen uit door speeltjes naast ze te liggen.
-
Bouw een toren van stapelbekertjes terwijl je baby op zijn buik meekijkt en zijn hoofd steeds hoger op moet richten op de toren te kunnen zien.
-
Dansen op de arm.
-
Leg je kind regelmatig op een kleed of in de box (op z'n buik).
Oefeningen baby 6-12 maanden
-
Leg een interessant speeltje net buiten het bereik van je kind, zodat hij wordt uitgedaagd om te draaien om zijn lichaamsas en later er naar toe te tijgeren of te kruipen.
-
Laat je baby over je benen heen tijgeren of op je klimmen.
-
Als je baby gesteund aan de bank staat lok het zijwaarts lopen uit door speeltjes rechts op links van ze te leggen.
-
Hobbelen op een hobbeldier of schootspelletjes.
Lees hier waarom kiekeboe spelen zo leerzaam is.
Spelletjes dreumes
-
Trekspeelgoed
-
Gymkussen
-
Houten klimdriehoek
-
Blaas een ballon op en loop er samen achteraan door de kamer.
-
Balspelletjes: ga allebei op de vloer zitten en rol de bal naar elkaar toe. Ook gooien, rennen en voetballen buiten is erg leuk om met je kind te doen.
-
Maak een 'vlieger' door een paar sjaals of linten aan elkaar te knopen. Als je kind ermee gaat rondrennen, zwiert de 'vlieger' achter hem aan.
-
Loopfiets met 2, 3 of 4 wielen
-
Maak van een laken een trampoline voor de knuffel van je kind. Hou allemaal (handig met meerdere kinderen) een stukje van het laken vast en beweeg het zodat de beer op en neer beweegt. Er kan ook nog een kind onder het laken door lopen.
Tip: Zo leer je je kind beter samen te spelen
Spelletjes en activiteiten peuter
-
Voorwerpen om tegen te duwen of aan te trekken, zoals een poppenwagen of blokkenkar
-
Dansen op muziek
-
Speel verstoppertje
-
Klimmen, glijden en schommelen in een speeltuin
-
Een parcours in huis uitzetten met obstakels (kussens, matras, stoelen, poef, kartonnen doos)
-
Loopfiets en/of een step
-
Over de stapeltje kleren, kussens, etc. heen springen
Spelletjes en activiteiten kleuter
-
Hinkelbaan
-
Balspelletjes
-
Speurtocht
-
Stoelendans
-
Hinkelbaan
-
Zet een parcours uit in de tuin met allerlei hindernissen, zoals vijf keer touwtje springen, door een doos kruipen en de bal in een emmer gooien.
Alles over de motorische ontwikkeling van je kind:
Bronnen: Nederlands Jeugdinstituut, Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, CJG
