Voor het eerst op (school)kamp: wat is de beste leeftijd

Voorbereiden op schoolkamp

Op schoolkamp gaan (meestal in groep 8) is voor de meeste kinderen een van de hoogtepunten van de basisschool. Je weet het zelf vast nog: de liedjes die jullie zongen bij het kampvuur, de grappen die jullie uithaalden, de kinderen met wie je was ingedeeld tijdens de activiteiten. Voor de meesten zijn dat vrolijke herinneringen, maar er zijn ook kinderen (en ouders) zijn die bij de gedachte aan een meerdaags kamp een beetje paniekerig worden.

Al pakt het vaak prima uit, veel kinderen zien van tevoren op tegen kamp. Ze maken zich bijvoorbeeld zorgen over bij wie ze in de tent/kamer/huisje terechtkomen, of ze de fietstocht ernaartoe wel aankunnen, of ze buitengesloten zullen worden bij activiteiten, of het niet eng wordt 's nachts in het bos, over heimwee, en nog veel meer dingen waar ouders vaak geen weet hebben. Zelfs de meest zelfverzekerde kinderen kunnen het spannend vinden om een paar dagen van huis te zijn, in een vreemde omgeving met de hele klas.

Daarom is het belangrijk voor kinderen én ouders om naar de datum toe te leven. Praat er positief over. En veel. Begin er ook op tijd mee. Bereid het schoolkamp samen met je kind voor. Een beetje zenuwen vooraf is prima, dat hoort erbij, maar je kunt van alles doen om te zorgen dat dit niet omslaat in dikke stress én dat je kind straks stralend (en uitgeteld) terugkeert van z'n avontuur.

Lees ook: Zo vergroot je het zelfvertrouwen van je kind

Op kamp: wat kan je kind verwachten?

Het helpt voor de voorpret én tegen de zenuwen als je kind weet wat hij ongeveer kan verwachten. Neem dat rustig met hem door. Lees samen de brief van school of de sportclub over het kamp. Of bekijk online het programma van het zomerkamp waarvoor je je kind hebt aangemeld. Wanneer vertrekt hij, wanneer komt hij terug, gaan ze met de bus of op de fiets, of brengen de ouders de kinderen? Wat gaat hij daar allemaal doen, waar eten en slapen de kinderen? Kent hij de begeleiders misschien, gaan er ouders van vriendjes mee? Je kunt ook online zoeken naar foto's van de locatie of de omgeving.

Kletsen over kamp

Je krijgt in de aanloop naar het kamp vast ook nog allerlei vragen. Neem telkens de tijd om er met je kind over te kletsen. Vertel bijvoorbeeld over hoe jij het vroeger vond om op schoolkamp te gaan. Kennen jullie kinderen die al eens op kamp zijn geweest, dan kunnen zij er misschien nog beter over vertellen. Voor de goede zin helpt het om positief over het kamp te praten en vooral te benadrukken wat allemaal leuk is aan op kamp gaan. Maar negeer de eventuele zorgen van je kind niet. Hij mag het ook spannend vinden, en als hij merkt dat hij met die gevoelens bij jou terecht kan, kan dat al veel spanning wegnemen. Verderop staat hoe je bijvoorbeeld kunt omgaan met heimwee.

Lees ook: Praten over school, zo vertelt je kind je meer

Samen inpakken voor kamp

Begin ruim op tijd met het inpakken voor kamp. Misschien moeten jullie dingen kopen die je kind mee moet nemen: maak daar een leuk shopuitje van. Als er een lijst is met spullen die mee moeten, kan je kind zelf afstrepen wat hij heeft gekocht of klaargelegd. Dit zijn items die – afgezien van kleding, pyjama en toiletspullen – vaak nodig zijn:

• Regenkleding

• Laarzen, stevige (sport)schoenen, slippers

• Zwemkleding/sportkleding

• Handdoek, badlaken

• Slaapzak

• Slaapmatje/luchtbed + pomp

• Kussen of kussensloop

• Hoeslaken

• Zaklantaarn

• Zonnebrandcrème

• Pet, zonnebril

• Muggenspray voor kinderen, tekentang

• Kleine rugzak voor uitjes

• Drinkfles

• Plastic tas voor de was

• Spelletje/(strip)boek/tijdschrift

• Kopie van ID en zorgpas

• Medicatie, als je kind die gebruikt

Verder hangt het van het soort kamp en het programma af wat handig kan zijn om mee te nemen, en van de leeftijd van je kind. Is er een bonte avond, dan is verkleedkleding leuk. Is je kind een wildebras die in no time vies en nat wordt, laat hem dan veel extra kleding en sokken inpakken. Menstrueert je dochter of zit de eerste menstruatie er misschien aan te komen, vergeet dan niet om maandverband mee te geven. En de favoriete knuffel, natuurlijk!

Heimwee op kamp, en dan?

Als je kind last heeft van heimwee, is op kamp gaan misschien helemaal niet zo'n feestje. Het is dan extra belangrijk voor hem om te weten waar hij aan toe is. Bespreek dit met de leerkracht of begeleiders. Je kind is namelijk echt niet de enige die last heeft van heimwee. Als hij weet hoe hiermee wordt omgegaan, kan dat al veel rust geven. Bij wie kan hij terecht als hij thuis mist? Wat doet de leiding in dat geval? Kan hij vast een vriendje op de hoogte brengen? Kinderen hebben minder last van heimwee als ze zich hier niet alleen in voelen en de omgeving ze steunt.

Lees meer: alles over heimwee, wat het is en hoe je je kind ermee helpt.

Contact met je kind op kamp?

Bespreek ook of het mogelijk is om tijdens het kamp contact met je kind te hebben, en of je kind dit fijn vindt. Sommige kinderen krijgen juist last van heimwee als ze hun ouders hebben gesproken, andere kinderen kunnen alleen slapen na een belletje met het thuisfront. Vul dit niet in voor je kind, maar laat hem aangeven wat de beste afspraak hierover is. Je kunt ook aan de leiding vragen of zij je af en toe op de hoogte kunnen houden van hoe het gaat met je kind.

Andere hobbels op kamp

Er kunnen ook andere redenen zijn waarom je kind tegen kamp opziet of het misschien niet leuk heeft. Bijvoorbeeld omdat je kind gepest wordt/is, nog weleens in bed plast, regelmatig last heeft van nachtmerries, een allergie of ziekte heeft of medicijnen gebruikt. Bij dit alles geldt: je kind is niet de enige. Begeleiders van een kamp hebben hier ervaring mee. Vraag hoe hiermee wordt omgegaan en wat je kind tijdens het kamp kan doen als hij tegen een probleem aanloopt.

Bespreek dit ook met je kind, vertel hem dat waar hij last van heeft niet raar is, dat heel veel kinderen dit overkomt en leg hem duidelijk uit bij wie hij terechtkan tijdens kamp. Wuif zijn spanning en emoties hierover niet weg, maar luister naar hem en neem hem serieus. Zo ervaart hij dat het oplucht als hij erover praat en dat hij steun krijgt. Dat maakt de drempel om dit tijdens kamp ook te doen kleiner.

Wat als je kind niet op kamp wil?

Wil je kind absoluut niet op kamp? Dat is lastig voor hem, en ook voor jou. Je wilt je kind niet dwingen, maar als hij tóch gaat, kan hij ervaren dat het meevalt, en misschien zelfs hartstikke leuk is. Door een situatie waar je kind erg tegenop ziet helemaal te vermijden, leert hij bovendien niet omgaan met zijn angst. Ook mist hij een hoop als hij niet gaat. Door hem te stimuleren en begripvol te begeleiden, zodat hij het toch durft, breng je hem verder. Probeer te achterhalen wat de precieze reden is waarom hij niet wil. Dan kun je, samen met de leerkracht of begeleiding, meedenken over een oplossing.

Misschien heeft je kind alleen maar meer uitleg nodig over wat er tijdens het kamp wel en niet gaat gebeuren. Of kun je afspreken dat hij wél meegaat, maar pas ter plekke besluit of hij meedoet aan een activiteit die hij eng vindt. Of kijk of hij van tevoren kan afspreken met wie hij een kamer of tent deelt, of wie zijn groepsleider wordt. Is er iemand die hij 's nachts mag wakker maken als hij bang is? Kan hij naar huis bellen? Eén nacht meegaan kan ook een optie zijn. Of overdag wel op het kamp aanwezig zijn, maar thuis slapen. Zoek naar mogelijkheden voor een compromis en manieren om je kind een veilig gevoel te geven. Vaak helpt het een kind als hij goed weet waar hij aan toe is en kan meebeslissen.

Lees ook: Alles over angst bij kinderen

Hulp bij angst voor kamp, voor jou als ouder

Heb jij er veel moeite mee dat je kind weggaat, of ben je erg bezorgd dat hij het niet leuk gaat hebben? Praat daarover met je partner of een vriendin, maar niet met je kind. Daarmee versterk je zijn overtuiging dat kamp niet leuk is alleen maar, of je kind gaat zich zorgen maken om jou. Hoe meer zorgen je bij hem kunt wegnemen, hoe groter de kans dat hij het uiteindelijk best naar z'n zin heeft. Als je twijfelt waar je goed aan doet, bijvoorbeeld omdat je kind erg wordt gepest in de klas en je hem niet dag en nacht in die situatie wilt plaatsen, kun je het hier ook over hebben met een professional, zoals de intern begeleider op school, het Centrum voor Jeugd en Gezin of een kinder-/opvoedcoach.

Tips voor meer zelfvertrouwen op (school)kamp

Al is het spannend om op kamp te gaan, benader het positief. De organisatie zorgt goed voor je kind en heeft maar één doel: het iedereen naar de zin maken. Grote kans dat je kind zijn zorgen direct is vergeten en moeilijke momenten prima overwint. Wat een waardevolle ervaring voor de rest van z'n leven! Deze tips geven zijn én jouw vertrouwen nog een zetje:

1. 01.

   Heeft je kind last van heimwee? Oefen ruim van tevoren alvast met logeren. Een nacht slapen bij een vriendje of anderen bij wie hij zich op zijn gemak voelt, vergroot zijn zelfvertrouwen.

2. 02.

   Bereid je kind voor door van tevoren te vertellen wat hij kan verwachten. Bijvoorbeeld door samen even de kamplocatie op te zoeken op internet of het programma door te spreken.

3. 03.

   Bespreek situaties waar je kind tegen opziet en maak afspraken over wat hij in dat geval kan doen. Check of hij weet bij wie hij terechtkan tijdens het kamp.

4. 04.

   Vraag aan je kind wat hij graag wil meenemen. Zijn knuffelbeest, een lievelingsspeeltje, iets wat hem doet denken aan jou?

5. 05.

   Stop een leuke verrassing (lief briefje) in zijn rugzak.

6. 06.

   Lees het boek Mees Kees op Kamp voor of kijk samen de gelijknamige film.

7. 07.

   Vaak is het niet mogelijk om je kind te bellen op kamp. Mag dat wel, laat je kind dan bepalen of hij tijdens het kamp contact wil met jou.

8. 08.

   Informeer bij de leiding of je op de hoogte gehouden kunt worden, als dat jou rust geeft. Misschien is er een app-groep voor ouders of update van de leiding via de mail mogelijk.

9. 09.

   Heb je je kind huilend aan de lijn omdat hij heimwee heeft? Vraag wat je voor hem kunt doen, wat heeft hij nodig om toch nog een nacht te blijven? Wil hij gewoon even je stem horen, is er op het kamp iets waar hij last van heeft en wat jullie kunnen oplossen? Laat weten dat thuis alles goed is en geef hem zelfvertrouwen door te vertellen dat jij denkt dat hij het kan. Elke nacht is een overwinning.

10. 010.

    Is je kind in paniek, helpt geen enkele poging om hem op te beuren, wil hij echt niet langer blijven? Haal hem op. Jij kent hem het beste en kunt ook het beste inschatten wanneer het genoeg is geweest. Super dat hij het heeft geprobeerd, elke stap is er één.

11. 011.

    Ben jij bang dat je je kind erg gaat missen? Plan leuke dingen als afleiding en bedenk op moeilijke momenten hoe goed dit kamp is voor zijn ontwikkeling en zelfstandigheid. Je kind loslaten is ook liefde geven.

12. 012.

    Spreek vóór het kamp alvast met je kind af wat jullie gaan doen als hij thuiskomt. Lekker in bad, in pyjama pizza eten voor de tv, z'n voeten masseren… Doe dit ook als je hem eerder op moet halen. Zo koppel je iets leuks aan de ervaring. He did it!

Bronnen: Trouw, Opvoedadvies.nl