Buikgriep bij je kind: wat helpt en hoe lang duurt het?

Wat is buikgriep?

Buikgriep is een acute ontsteking van het maagdarmkanaal. De medische term is gastro-enteritis. Aan de binnenkant van de maag en darmen zit een slijmvlies dat bij buikgriep ontstoken raakt door infectie met een virus. Veel voorkomende virussen die buikgriep veroorzaken zijn het norovirus en het rotavirus. In negentig procent van de gevallen wordt buikgriep veroorzaakt door een virus, soms door een bacterie (zoals salmonella of E-coli) of parasiet. Na besmetting met de ziekteverwekker duurt het één tot drie dagen tot je kind symptomen van buikgriep krijgt.

Overigens kunnen jonge kinderen ook last van diarree en braken krijgen als ze een luchtweginfectie of oorontsteking hebben.

Hoe krijgt een kind buikgriep?

Meestal krijgt een kind buikgriep door een besmettelijk virus. Het virus zit in ontlasting en braaksel van iemand die ermee besmet is en kan zich op verschillende manieren verspreiden:

• via het toilet

• via speekseldruppeltjes (bij hoesten en niezen)

• via de handen, bijvoorbeeld wanneer iemand die besmet is zijn mond aanraakt

• via speelgoed of andere voorwerpen die zijn aangeraakt door iemand met buikgriep

Ook een bacterie kan buikgriep veroorzaken. Je kind heeft de bacterie dan binnengekregen via bedorven of niet goed verhit voedsel. Dat is ook een reden waarom een baby of peuter geen rauw vlees, rauwe vis of producten met rauw ei erin mag eten. Buikgriep door een bacterie is minder besmettelijk dan buikgriep door een virus.

Lees meer: wat mogen peuters niet eten?

Symptomen

Wat zijn de symptomen van buikgriep? Naast diarree en braken kan je kind hier last van hebben:

• misselijkheid

• buikpijn en buikkrampen

• hoofdpijn

• koorts

Buikgriep door een bacterie is vaak heftiger dan door een virus. Je kind heeft dan ook hoge koorts en er kan wat bloed in zijn poep zitten. Maar ook van het rotavirus of norovirus kan je kind flink ziek zijn.

Buikgriep en koorts bij je kind

Heeft je kind naast diarree en braken ook koorts? Dan is het belangrijk om extra goed te letten op uitdrogingsverschijnselen. Als je kind meer vocht verliest dan hij binnenkrijgt, kan hij snel uitdrogen. Uitdroging is gevaarlijk bij baby's en kinderen, en is soms een reden om een kind op te nemen in het ziekenhuis.

Lees meer: hier moet je op letten als je kind koorts heeft

Buikgriep en uitdroging

In principe is buikgriep ongevaarlijk. Wel is er een risico op uitdroging en dat kan gevaarlijk zijn voor kinderen. Uitdroging ontstaat door een tekort aan vocht in het lichaam. Baby's jonger dan drie maanden zijn het meest gevoelig voor snelle uitdroging. Kinderen die jonger zijn dan twee jaar kunnen binnen 24 uur uitdrogen. Oudere kinderen kunnen binnen twee tot drie dagen uitdrogen. Door overgeven, diarree en koorts verliest een kind veel vocht. Met name als hij door misselijkheid niet of te weinig wil drinken, ontstaat de kans op uitdroging.

Als je kind goed drinkt, regelmatig plast (natte luiers heeft), kwijlt of met tranen huilt, hoef je je geen zorgen te maken over uitdroging. Twijfel je en denk je dat je kind uitgedroogd is? Dit zijn tekenen van uitdroging:

• Suf- en lusteloosheid

• Een halve dag niet geplast (geen natte luier)

• Een droge mond

• Een snelle ademhaling

• Een snelle hartslag

• Diepliggende ogen

• Koude armen en benen

• Als je met twee vingers een stukje huid optilt en het blijft even 'staan'

Milde of ernstige uitdroging is een reden om een kind op te nemen in het ziekenhuis. De huisarts verwijst jullie door naar de kinderarts, die bepaalt of ziekenhuisopname nodig is. Je kind krijgt dan meestal ORS via een sonde (slangetje in de neus), om het vochttekort snel aan te vullen.

Lees meer over signalen van (ernstige) uitdroging, hoe je uitdroging voorkomt en wanneer je de huisarts moet bellen.

Buikgriep voorkomen

Buikgriep helemaal voorkomen kan niet, maar er zijn wel dingen waar je op kunt letten om de kans dat je kind het oploopt te voorkomen. Hygiëne is belangrijk, ook om zo veel mogelijk te voorkomen dat een virus dat buikgriep veroorzaakt zich verspreidt binnen het gezin. Hier kun je op letten:

1. 01.

   Bewaar, was en bereid voedsel op een hygiënische manier.

2. 02.

   Geef jonge kinderen geen rauwe producten.

3. 03.

   Laat iedereen de handen wassen voor het eten en na een wc-bezoek. Was ook je handen voordat je eten klaarmaakt.

4. 04.

   Heeft je toch kind buikgriep opgelopen? Laat hem dan ook na elk wc-bezoek goed zijn handen en polsen wassen met water en zeep, en afdrogen met keukenpapier dat je daarna weggooit. Dat geldt ook voor de rest van het gezin. Was je handen ook goed als je je kind hebt geholpen op de wc, bij het braken en als je hem hebt verschoond.

5. 05.

   Maak de toiletruimte een paar keer per dag schoon met chloor: de wc, spoelknop, wastafel en kraan, deurkruk en het lichtknopje.

6. 06.

   Is er een tweede wc in huis? Laat je kind dan alleen daarvan gebruik maken. De rest van het gezin gebruikt de andere wc.

7. 07.

   Maak ook servies, bestek en speelgoed waar je kind mee speelt goed schoon.

8. 08.

   Vertel je kind dat hij moet proberen zijn mond niet aan te raken en moet niezen of hoesten in zijn elleboog.

9. 09.

   Probeer zelf ook te vermijden dat je de handen of het gezicht van je kind aanraakt.

10. 010.

    Laat je kind niet naar het kinderdagverblijf of school gaan tot hij zich weer helemaal beter voelt, hij niet meer hoeft te braken en de diarree over is.

Wat te eten bij buikgriep kind?

Als je misselijk bent, heb je geen trek in een bord vol warm eten. Misschien heeft je kind wel nergens zin in. Het is niet erg als hij even een dag of een paar dagen tijdelijk niets of weinig eet, zolang hij maar genoeg vocht binnenkrijgt. Bied regelmatig slokjes drinken en iets te eten aan. Wat kan een kind met buikgriep eten? Probeer bijvoorbeeld:

• Water, thee of bouillon.

• Een zachte boterham, cracker, beschuit of een biscuitje.

• Geef je borstvoeding, dan kun je je kind vaker aanleggen. Ook kun je je baby verdunde flesvoeding en kleine beetjes lauw water geven.

• Laat je kind eten waar hij trek in heeft, maar liever geen producten met veel vet en/of suiker. Dit is lastiger te verteren voor zijn darmen.

• Geef liever geen zoete dranken zoals appelsap of limonade als de diarree na een week nog niet over is of steeds terugkomt. Soms kunnen de darmen tijdelijk niet goed tegen zoete dranken als je kind diarree heeft (gehad).

Ook als je kind heftige diarree heeft of vaak overgeeft, neemt zijn lichaam een deel van het eten en drinken toch op. Blijf het dus aanbieden, elk hapje is er eentje. Maar dwing je kind niet om te eten. Zorg wel dat hij genoeg vocht binnenkrijgt, dat is het belangrijkst.

ORS voor kind of baby met buikgriep

Zolang je baby of kind veel braakt en/of waterdunne diarree heeft, is het verstandig om hem ORS te geven. ORS staat voor oral rehydrating solution, en dit is dus een oplossing die je kunt drinken om uitdroging te voorkomen. Er zitten suikers en zouten in die je kind nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Je kunt ORS zonder recept kopen bij de drogist of de apotheek, als kant-en-klaar drankje, bruistabletten of zakjes poeder die je kunt oplossen in water. Kijk goed op de verpakking hoeveel ORS je je kind of baby mag geven. Er zijn ook speciale varianten voor baby's en kinderen te koop.

Geef de ORS elke keer als je kind heeft overgegeven of diarree heeft gehad. Als hij niet goed kan drinken, kun je om de paar minuten een lepeltje van de drank geven.

Rust en slapen

Behalve genoeg vocht is genoeg rust belangrijk om beter te worden van buikgriep. Je kind hoeft niet in bed te blijven en wil misschien best af en toe spelen of een boekje lezen. Zorg voor rust in huis en let op signalen van moeheid. Laat je kind dan lekker op de bank of in bed liggen.

Misschien wil je kind met buikgriep veel slapen en is hij uren achtereen onder zeil. Slapen helpt het herstel en het lichaam spaart zo energie, dat komt goed uit als je kind weinig eetlust heeft en daardoor niet veel energie uit voeding haalt. Zijn lichaam kan alle energie goed gebruiken om het virus eronder te krijgen. Ben je bezorgd vanwege het vele slapen, is je kind lastig wakker te krijgen of suf en verward als hij wakker is? Bel dan de huisarts.

Hoe lang duurt buikgriep bij een kind?

Meestal gaat buikgriep binnen een paar dagen vanzelf over, maar het kan bij jonge kinderen ook een week duren. Zodra je kind geen diarree meer heeft, niet meer hoeft te braken en zich weer goed voelt, kan hij weer naar de kinderopvang of naar school.

Wanneer bel je de huisarts?

Is je baby jonger dan drie maanden en heeft hij buikgriep en/of koorts, bel dan dezelfde dag nog de huisarts. Is je baby of kind ouder, dan bel je in de volgende gevallen:

• bij uitdrogingsverschijnselen

• bij meer dan zes keer per dag waterdunne diarree (één dag als je kind onder de twee jaar is, drie dagen als je kind ouder dan twee jaar is)

• bij koorts (één dag als je kind onder de twee jaar is, drie dagen als je kind ouder dan twee jaar is)

• als je baby een halve dag geen natte luier heeft gehad

• als je kind onder de twee jaar acht uur niet heeft geplast

• als je kind boven de twee jaar 24 uur niet heeft geplast

• als je kind steeds moet overgeven en weinig drinkt of veel dorst heeft

• bij aanvallen van hevige buikpijn

• als je kind steeds weer moet huilen of ontroostbaar is

• als je kind suf, verward of duizelig is

• bij bloederige of slijmerige diarree

• bij bloed in het braaksel

• als de diarree na een week nog niet minder is

Behandeling

Er is geen vaccin om buikgriep te voorkomen en er bestaan ook geen medicijnen voor. Met antibiotica gaat buikgriep niet sneller over. Medicijnen tegen misselijkheid en braken zijn er wel, maar die worden zeker voor kinderen afgeraden vanwege de bijwerkingen. Je kunt er last van hartritmestoornissen, spiertrekkingen en slaperigheid door krijgen en deze bijwerkingen komen vooral bij kinderen voor. Diarreeremmers worden ook afgeraden: ze maken je kind niet beter en kunnen ervoor zorgen dat je niet meer merkt dat hij juist zieker wordt, waardoor je misschien te laat de huisarts belt. Tegen buikgriep kun je dus zelf weinig doen, behalve goed zorgen voor je kind en hem voldoende laten rusten, slapen en drinken. Buikgriep gaat vanzelf over na een paar dagen tot een week.

Bronnen: RIVM, Thuisarts.nl, Isala Ziekenhuis