Bedplassen en broekplassen
Bijna elk kind heeft 's nachts weleens een ongelukje in bed, of plast een keer per ongeluk in zijn broek. Die ene keer is ook niet zo'n probleem, maar als het vaak gebeurt, dan kan dat heel vervelend zijn. Wat is normaal: wanneer 'moet' een kind zindelijk zijn?
Officieel wordt er pas echt gesproken over 'bedplassen' als:
een kind van vijf of zes jaar tweemaal per maand of vaker in bed plast.
een kind van zeven jaar of ouder een keer per maand of vaker 's nachts in bed plast.
Als een kind in bed plast door een lichamelijke of medische oorzaak zoals urineweginfecties of diabetes, valt dit niet onder bedplassen.
Voor broekplassen geldt dat het meestal als een probleem wordt gezien als een kind naar de basisschool gaat en nog steeds regelmatig in zijn broek plast. Dit is bij zo'n zeven procent van de kinderen tussen de vier en zeven jaar het geval. Bij kinderen tussen acht en twaalf jaar is het nog twee procent.
Een van de oplossingen tegen zowel bedplassen als broekplassen, is de plaswekker.
Plaswekker vanaf welke leeftijd?
Als je kind van vier regelmatig in bed plast, kan dat best lastig zijn. Op die leeftijd is het nog te vroeg om te beginnen met een plaswekkertraining. Kinderen vanaf vijf jaar kunnen wel aan de slag met de plaswekker. Het verschilt per kind of hij klaar is voor deze methode, want het is belangrijk dat hij zelf ook gemotiveerd is om te stoppen met bedplassen.
Je kunt de situatie eerst bespreken met je huisarts, maar dat hoeft niet. De plaswekkermethode kun je op eigen initiatief beginnen. Meisjes zijn vaak iets eerder zindelijk dan jongens. Lees waarom dat is.
Plaswekker tegen bedplassen
Een plaswekker bestaat uit een wekker en een speciaal broekje of inlegbroekje, die op elkaar zijn aangesloten. Als je kind in zijn diepe slaap plast en het broekje nat wordt, geeft dit een signaal af aan de wekker, waardoor die afgaat. De wekker kan een geluidsalarm hebben of een trilkussen (of beiden), waardoor je kind wakker wordt. In een reflex sluit je kind dan de sluitspier van de blaas. Vervolgens moet je kind snel in actie komen: wekker uitzetten en snel naar de wc gaan om daar zijn plas afmaken. De wekker gaat al bij de eerste druppels urine af. Zo went je kind eraan om wakker te worden van het gevoel van een volle blaas.
Tegenwoordig zijn de broekjes van plaswekkers draadloos, waardoor je kind gewoon makkelijk alle kanten op kan draaien in zijn bed. Wel zit er een sensor op het broekje aangesloten, iets wat buikslapers niet altijd even prettig vinden aanvoelen.
Lees ook onze review: Dryly Plaswekker tegen bedplassen voor jongens, helpt het echt?
Hoe werkt een plaswekker?
De werking van de plaswekkermethode zit 'm in het trainen van de sluitspier van de blaas. Als je kind wakker wordt van het alarm, sluit zijn sluitspier in een reflex. Op dat moment voelt je kind wat een volle blaas is. Ook zou de sluitspier door de plaswekkermethode versterkt worden. Met de plaswekkermethode leert je kind niet alleen het gevoel van een volle blaas te herkennen, maar ook dat hij dan wakker moet worden, zijn plas moet ophouden en naar de wc moet gaan.
De methode met de plaswekker werkt als volgt:
Als je begint met het gebruiken van de plaswekker, legt dan aan je kind uit wat precies de bedoeling is. Trek hem het broekje aan en laat je kind ook oefenen met het aan- en uittrekken. Verbind de plaswekker met het broekje, laat je kind daar ook mee oefenen. Test ook het geluidsalarm samen uit en leg uit dat het zo hard moet staan om er 's nachts wakker van te kunnen worden.
Gaat de wekker 's nachts af, ga dan naar de kamer van je kind. Zet samen het alarm af – of wacht tot je kind dat zelf heeft gedaan – en laat je kind naar de wc gaan. Tip: vergeet niet de sensor van het natte broekje te halen. Leer je kind dit zo snel mogelijk zelf te doen, want als de sensor te nat wordt kan hij kapot gaan.
Het is heel belangrijk dat je kind goed wakker is en bewust zijn plas afmaakt op de wc. Anders valt het kwartje niet, zeg maar.
Gaat het goed, geef je kind dan complimenten. Niet alleen 's nachts na het plassen, maar ook de volgende dag nog een keer. Bespreek zijn resultaat en beloon het eventueel met een sticker, of schrijf het ergens op in een boekje of schema. Bij sommige plaswekkers krijg je een beloningsschema inclusief stickers meegeleverd. De kracht van een beloningssysteem: zo werkt het.
Soms worden kinderen niet meteen goed wakker of willen ze niet uit bed komen. Maak je kind dan zelf wakker en laat hem alsnog naar de wc gaan, maar geef dan geen compliment. Uiteindelijk moet hij zelf wakker worden van de wekker, niet van jou.
Video: Zindelijk maken doe je zo:
Uitleggen aan je kind
Om te zorgen dat de plaswekkertraining een succes wordt, is het belangrijk dat je kind begrijpt wat de bedoeling is. Hij moet het immers doen, niet jij. Vertel je kind daarom in elk geval de volgende stappen:
De plaswekker helpt jou om niet meer in bed te plassen en droog te blijven.
De wekker gaat af als je broek nat wordt. Dus als het alarm afgaat, dan weet je dat je aan het plassen bent.
De wekker waarschuwt jou zo dat je moet stoppen met plassen.
Zet de plaswekker uit, haal de sensor van het natte broekje en ga naar de wc. Doe daar je broek uit en plas verder op de wc.
Daarna doe je een droog broekje aan (leg die alvast in de buurt van het bed of de wc). Doe de sensor op het droge broekje en ga weer lekker slapen.
Plaswekkers voor overdag
Ook voor overdag zijn er plaswekkers die kunnen helpen tegen broekplassen. Er zijn twee soorten:
Plashorloges die vaste momenten aangeven waarop je kind naar de wc moet: deze methode heet 'klokplassen'.
Plaswekkers met speciaal ondergoed of inleggers met een vochtsensor, die een heel licht alarm geven als er in de broek wordt geplast.
'Verplicht' zindelijk
In Nederland geldt de regel: als je kind naar school gaat moet hij officieel zindelijk moet zijn. Lees hier hoe dat zit.
Plashorloges en plaswekkers bij broekplassen
Plashorloges en de klokplasmethode zijn geschikt voor kinderen die tijdens het spelen vergeten om naar de wc te gaan. Of ze roepen dat ze moeten plassen, maar moeten dan ook meteen naar de wc, omdat ze het al veel te lang hebben opgehouden. Dan is het soms te laat, zeker als je niet thuis bent.
Klokplassen kan hierbij een oplossing zijn: door je kind op vaste tijden naar de wc te laten gaan, blijft hij tussen die momenten door droog. Je kunt dit zelf bijhouden, bijvoorbeeld door een alarm te zetten op je telefoon. Maar er bestaan ook speciale plashorloges die je kind een seintje geven als het tijd is om naar de wc te gaan.
Plaswekkers met speciaal ondergoed met vochtsensoren zijn juist meer geschikt voor kinderen die niet door hebben dat ze in hun broek plassen. Met behulp van de plaswekker leert je kind het gevoel van een volle blaas herkennen. Het werkt hetzelfde als de plaswekker voor 's nachts: het alarm gaat af bij de eerste druppels urine. Je kind sluit dan uit reflex de sluitspier van de blaas en kan naar de wc gaan om daar verder te plassen.
Wanneer zie je resultaat van de plaswekker?
De plaswekkermethode werkt meestal binnen drie maanden. Je kind wordt dus niet in één keer 's nachts zindelijk, dat gaat ook met een plaswekker stap voor stap. Vaak kun je het volgende verwachten met de plaswekker:
Je kind wordt wakker van de wekker, maar blijft nog niet droog.
De plaswekker gaat steeds minder vaak af.
De plaswekker gaat steeds later af.
Je kind haalt steeds vaker de wc op tijd en heeft geen nat bed meer.
Je kind hoeft minder vaak 's nachts te plassen.
Je kind wordt uit zichzelf op tijd wakker om te plassen.
Je kind slaapt de hele nacht door, zonder naar de wc te gaan.
Uiteindelijk is je kind van het bedplassen af en is de plaswekker niet meer nodig.
Zo maak je het een succes
Het belangrijkste is dat je kind echt gemotiveerd is. Hij moet het zelf vervelend vinden dat hij in bed plast en er echt iets aan willen doen. Om die reden wordt ook aangeraden om pas vanaf zes jaar te beginnen met de plaswekker.
Ook belangrijk:
Je kind moet bewust en meteen reageren op het eerste signaal van de plaswekker. Als je kind nog even lekker blijft liggen, of slaapdronken naar de wc gaat, dan heeft de methode minder effect.
Je kind moet de plaswekker elke nacht gebruiken. Dus niet de ene nacht wel en de andere nacht niet.
De plaswekkertraining moet niet onderbroken worden. Stop er dus niet mee als je een week op vakantie gaat. Stop pas als het bedplassen is opgehouden.
De eerste dagen kan het helpen om bij je kind in de buurt te slapen, zodat jij ook wakker wordt van het alarm. Zeker als je kind zelf nog slaperig is, is het jouw taak om hem alsnog goed wakker te maken voor een wc-bezoek.
Maak je kind niet tussendoor wakker voor een extra wc-pitstop, maar laat dat over aan de plaswekker.
Complimenten helpen je kind om de methode vol te houden. Geef dus zowel 's nachts na het toiletbezoek als de volgende dag complimenten dat hij het goed heeft gedaan.
Wanneer stop je met de plaswekker?
Stop pas met de plaswekker als je kind niet meer in bed plast, maar uit zichzelf wakker wordt om naar de wc te gaan. Op het moment dat je kind twee weken lang niet in bed (of in zijn broek) heeft geplast, kun je stoppen met de plaswekker.
Help, een terugval
Het is heel normaal dat kinderen – als ze eenmaal van het bed- of broekplassen af zijn – soms een terugval in zindelijkheid krijgen. Hou daarom de plaswekker nog wel in huis nadat je ermee bent gestopt. Begin bij een terugval gewoon opnieuw met de methode en geef je kind wederom complimenten voor zijn succesjes.
Plaswekker voor je kind kopen of huren?
Je kunt plaswekkers kopen, huren of tweedehands aanschaffen. Ze zijn te koop en te huur via een thuiszorgwinkel, maar ook online via verschillende websites. Bekende merken zijn bijvoorbeeld Rodger, Urifoon, Clippo en Elther.
Vergoeding
Plaswekkers zijn best prijzig. Check daarom altijd bij je zorgverzekering of je de aanschaf vergoed kunt krijgen. Ook slim: kijk op Marktplaats of andere tweedehands websites. Daar kun je de plaswekkers vaak voordeliger op de kop tikken. De speciale plaswekker broekjes of inleggers kun je los nabestellen bij de fabrikant. Of je wast de gebruikte broekjes gewoon even goed.
Wanneer geen plaswekker gebruiken?
In sommige gevallen is de plaswekker geen oplossing, namelijk als het bedplassen komt door een lichamelijk probleem. Heeft je kind naast het bed- of broekplassen last van (een paar van) onderstaande klachten, dan is het slim om met je huisarts contact op te nemen.
Je kind verliest de hele dag door druppelsgewijs urine.
Je kind heeft pijn bij het plassen.
Er komt bloed uit tijdens het plassen.
Als de plasstraal steeds even stopt tijdens het plassen.
Als de plasstraal niet recht is, maar erg 'sproeit'.
Als je kind heel weinig plast (twee of drie keer per dag) of juist heel vaak (twee of drie keer per uur).
Als er een medische oorzaak is, wordt het bedplassen waarschijnlijk aangepakt met medicijnen. Zo zijn er medicijnen die ervoor zorgen dat er 's nachts minder urine wordt aangemaakt. Als blijkt dat je kind een (te) kleine blaas heeft, is er ook een medicijn dat zijn blaas rekbaarder maakt. Zo zal je kind minder snel in bed plassen. De huisarts kan deze opties met je bespreken of je doorsturen naar een specialist.
Andere manieren om je kind te laten stoppen met bedplassen
Uit onderzoek van het VU Medisch Centrum blijkt dat de plaswekkermethode de beste methode is om van bedplassen af te komen. Maar je kunt ook andere methodes proberen, zoals:
Preventief wakker maken
Je kind 's nachts wakker maken zodat hij kan gaan plassen, wordt vooral gebruikt voor kinderen tot zes jaar.Blaastraining
Het idee achter de blaastraining is dat je kind leert om overdag zijn plas langer op te houden, zodat hij dat 's nachts ook kan. Je laat je kind 's ochtends binnen korte tijd twee glazen water drinken. Als hij naar de wc moet, probeer je dat te rekken door samen tot tien te tellen. Daarna mag hij naar de wc. Elke dag rek je dat moment iets langer, tot je kind steeds beter zijn plas kan ophouden.Beloning
Bij sommige kinderen is er meer nodig dan alleen een plaswekker. Je kunt dan kiezen voor een combinatie van de plaswekker, preventief wakker maken en belonen, bijvoorbeeld door middel van een beloningskalender.Droogbedtraining
Bij deze training wordt gebruik gemaakt van een plaswekker, maar krijgt je kind ook gedragstherapie. Het is de meest intensieve methode en wordt vooral gebruikt bij kinderen van acht jaar en ouder, voor wie de andere methodes niet gewerkt hebben.
Lees hier meer over bedplassen en de verschillende methodes om het op te lossen.
Bron: Thuisarts
