Ik kan niet zeggen dat ik het een leuk klusje vind: een kippenpoot ontleden of met mijn blote handen kruiden door het gehakt kneden. (Wat zijn die harde, witte dingetjes erin? Niet aan denken, je doet dit uit liefde!)
Niet uit dierenliefde, dat dan weer niet. Maar wel voor die twee, inmiddels aardig uit de kluiten gegroeide, jongens van 8 en 11 jaar voor wie het vlees niet aan te slepen is. Vooral bij de prepuber lijkt de honger niet te stillen.
Huilen om mayonaise
Dat is niet altijd zo geweest. Op zijn 4e hebben we, redelijk ten einde raad, bij de kinderdiëtist aangeklopt. De dingen die hij lustte, waren op één hand te tellen. Dat ging verder dan de bekende kieskeurigheid van peuters. Bij bepaalde structuren en kleuren stonden de rode vlekken van spanning in zijn nek.
Elke avond was het strijd. Ik overdrijf niet als ik zeg dat de eerste keer dat hij een likje mayonaise nam, de tranen in mijn ogen schoten van blijdschap. Ja echt, mayonaise. Vet en ongezond. En toch was het een mijlpaal omdat hij iets nieuws durfde te proeven. Jarenlang moesten we alles uit de kast halen om hem een hapje van iets nieuws te laten proberen.
Lees ook: Altijd stress aan tafel? Slimme tips en gadgets voor moeilijke eters
Ik oordeel niet
Tót er ineens een enorme honger naar vlees ontstond. Biefstuk? Nooit eerder op, maar onder het mom: als het vlees is, zal het wel lekker zijn, prikte hij het vol vertrouwen aan zijn vork. En die instelling bleek besmettelijk, want ook zijn broertje leeft het liefst op een dieet van hotwings, speklappen en karbonades.
En dat terwijl ik zelf al jaren vegetariër ben. Je zou denken: missie mislukt. Voor de koe die ik laat staan, verslinden mijn jongens er twee. Maar als bewust vegetariër bak ik juist heel bewust hamburgers voor mijn kinderen. Ik veroordeel niemand die vlees eet; ik schep het alleen zelf niet meer op. Mijn vriend at een half jaar vegetarisch mee en was er toen zo klaar mee dat hij op een avond spontaan een frikandel xxl bestelde. Jammer. Maar ook: geen punt.
Lees ook: Hoeveel vlees heeft je kind nodig?
De achterneef van Peppa
De kinderen wil ik op geen enkele manier beïnvloeden met mijn keuze. Helemaal niet omdat eten zo lang een gevoelig onderwerp was in huis en ze nu eindelijk met smaak eten. Ik geniet ervan om hen te zien smullen. Ook al is het terwijl ze kluiven op de rib van een varken.
Daarom heb ik zeker tot de oudste 8 jaar oud was niet benoemd dat vlees van dieren komt. Ik loog er niet over, maar het was geen onderwerp dat ik uit mezelf aansneed. Hoe konden we 's ochtends Peppa Big kijken en 's avonds haar achterneef serveren? Nou ja, dat was dus precies wat we deden: alleen zei ik het er niet bij. Als je ze destijds had verteld dat vlees aan bomen groeiden, hadden ze het ook geloofd. Ongetwijfeld sloeg ik daar pedagogisch een plankje mis, maar daar ben ik oké mee.
Namens hen besloten
Esther (32 jaar, moeder van twee meiden van 6 en 3 jaar) voedt haar kinderen bewust vegetarisch op. 'Mijn partner en ik eten allebei al jaren geen vlees, dus het voelde heel vanzelfsprekend om dat ook de kinderen niet voor te schotelen. Maar daar vinden mensen soms wel wat van', vertelt ze.
'Alsof ik ze iets ontneem. Hen onze beslissing opleg. Terwijl als jij vlees eet en dat ook voor je gezin bereidt, is dat toch ook keuze die je voor hen maakt? En als je je kinderen christelijk opvoedt, is dat toch iets wat je namens hen besloten hebt? Waarom is dat dan wel geaccepteerd?'
Lees ook: Mijn kind wil vegetarisch eten: waar moet ik op letten?
Eiwit, ijzer en vitamine B12
Lilou van Lieshout is expert Duurzaam Eten bij het Voedingscentrum. Zij geeft aan dat het een in ieder geval niet gezonder is dan het andere. 'Kinderen kunnen prima opgroeien mét, maar ook zonder vlees. Het ligt aan de keuzes die je daarbinnen maakt', legt ze uit. Bouwstoffen en voedingsstoffen die in vlees zitten en je nodig hebt, zoals eiwit en ijzer en vitamine B12, kun je ook uit andere producten halen.
Denk aan noten, peulvruchten, ei of soja of een kant-en-klare vleesvervanger, deze laatste is vaak verrijkt met ijzer, vitamine B12 en eiwitten. Het is wel belangrijk om daar in te variëren en bijvoorbeeld niet altijd voor de kant-en-klare vleesvervanger te gaan, omdat daarin het zoutgehalte vaak hoog is.'
Maar ook voor vleeseters is er een kanttekening. 'Voor zowel de gezondheid als de duurzaamheid is het beter om niet te veel vlees te eten, met name rood en bewerkt vlees (zoals worst en hamburgers). Voor volwassenen adviseren we maximaal 500 gram per week (max 300 gram daarvan rood vlees) en bij kinderen (1-8 jaar) 250 gram. We adviseren geen minimum', aldus van Lieshout.
Lees ook: Nienke voedt haar kinderen vegetarisch op: 'Kindermishandeling, vinden sommige mensen'
Vegan? Dan wel opletten
Nu zijn de kinderen van Esther gemakkelijke eters. Komkommer, paprika en wortels eten ze als snoep. Ongezouten nootjes, linzen en kikkererwten lusten ze ook. Daar hoef ik bij mijn kinderen niet mee aan te komen. Een kind dat vegetarisch eet maar heel kieskeurig is, loopt niet direct tekorten aan voedingsstoffen op.
'We zien in Nederland niet vaak dat een kind tekorten heeft, we krijgen hier meestal alle voedingsstoffen binnen. Ook bij een vegetarische opvoeding. Eiwitten zitten ook in volkoren producten, zilvervliesrijst, noten, ei, melk en yoghurt. En ijzer zit in groene bladgroenten of gedroogd fruit. Supplementen worden dan ook niet standaard geadviseerd.'
Let wel: voor een vegan lifestyle geldt dit niet. 'Wil je je kind veganistisch opvoeden, of geef je heel weinig dierlijke producten, dan kun je het beste met een kinderdiëtist kijken of er tekorten kunnen ontstaan en hoe je deze kunt opvangen', voegt van Lieshout toe.
Filmpjes uit de slachterij
Het is natuurlijk altijd zo dat je als ouder beslissingen maakt voor je kind, waar hij dan nog geen besef van heeft. Het vaccinatieprogramma wel of niet volgen, de keuze voor een bepaalde basisschool, de opvoeding die ze krijgen. Je handelt als ouder naar je beste kunnen en doet wat jou goed lijkt. Jij kent je kind het beste en weet wat bij jullie gezin past.
Waar ik schimmig deed over de herkomst van vlees omdat ik hun eetlust niet wilde bederven, legde Esther van jongs af aan alle kaarten op tafel. Ze liet nog net geen filmpjes zien uit de slachterij. 'Dat laatste is een grapje, natuurlijk. Maar we praatten er wel heel open over en alle vragen beantwoord ik eerlijk. Het leven is geen sprookje en de bio-industrie al helemaal niet. Mijn kinderen hebben nooit vlees op. Dat er mensen zijn die dieren eten, dat vinden zij een heel vreemd idee.'
Lees ook: Van vloeken tot door rood rijden: het belang van het goede voorbeeld geven
Met smaak
Inmiddels weten mijn kinderen dat biefstuk niet aan bomen groeit. En ook al zijn ze gek op alle dieren, dat zijn ze ook op vlees. Wellicht omdat ze denken dat alleen bejaarde kippen bij de slager eindigen, want dat gedeelte laat ik nog altijd in het midden. Hypocriet? Waarschijnlijk. Maar elke avond troost ik me dan maar met het feit dat mijn kinderen eten. Zonder zeuren, en met smaak. En dat is ook heel wat waard.
