Galith Mol wist het zeker: haar dochter Sarai (nu zeven maanden) was de mooiste baby van de wereld. 'Ze had een mooi rond koppie, donkere haren en lange, dunne vingers die constant bewogen, alsof ze zwaaide. Volgens de kraamhulp zou ze later vast een beroemd pianiste worden, haha. We waren helemaal in de wolken met haar en vonden haar perfect. Pas veel later, toen we een grote foto van de pasgeboren Sarai boven de bank hingen, zagen we dat ze een grote bult op haar hoofd had. Dat was ons nooit eerder opgevallen.'
Ook Marloes en haar vriend vonden hun dochter Charlotte (nu zes maanden) de allermooiste baby ever. En dat terwijl Charlotte eigenlijk best wel dun was. Ze had een vorm van epilepsie en was daardoor erg afgevallen. 'Een vriendin heeft later weleens gezegd dat ze Charlotte net een mini-alien vond,' vertelt Marloes. 'We kregen ook weleens bezorgde vragen en opmerkingen, maar zagen zelf totaal niet dat Charlotte er best wel slecht uit zag. Maar nu ze weer een beetje is aangesterkt en ik de foto's van haar eerste weken terugkijk, zie ik eigenlijk ook wel dat ze er lang niet zo mooi en gezond uitzag als wij dachten. Bizar hoe dat werkt.'
Blind van liefde
En zo werkt het bij bijna alle kersverse moeders; die hebben allemaal de aller-, allerknapste baby aller tijden. En dat terwijl vaders, zussen of zelfs vriendinnen misschien weleens voorzichtig hebben gezegd dat je baby toch eigenlijk best verfrommelde oortjes had. Of veel schilfers. Of, rechter voor zijn raap, dat alle baby's lelijk zijn en de jouwe dus ook. En dat is natuurlijk ook vaak zo, laten we eerlijk zijn. De meeste baby's komen nou eenmaal niet als een blozende Zwitsalbaby naar buiten gekropen. Maar als kersverse moeder zie je simpelweg het scheve kinnetje, punthoofd en andere onvolkomenheden van je kind niet, terwijl je die wel opmerkt bij de baby van je buurvrouw op de kraamafdeling. Als het om je eigen kind gaat, ben je als het ware blind van liefde. Hoe kan dat toch?
Allereerst zorgt de baby daar zelf voor: die doet namelijk zijn best om mooi en schattig gevonden te worden. Met zijn flinke hoofd, grote ogen, bolle wangetjes en kleine neus en mond, en daarbij zijn mollige lijfje en korte maar 'chubby' armpjes en beentjes, straalt je kind niets anders uit dan: hou me vast, knuffel me en voed me, beschreef de Oostenrijkse onderzoeker Konrad Lorenz al in 1943. Later voegden andere wetenschappers daar nog aan toe dat ook de geluidjes die baby's maken er, net als hun specifieke geur, voor zorgen dat mensen, lees: hun moeders, ze aantrekkelijk vinden en voor ze willen zorgen.
Kwestie van veel hormonen
Moeders vallen óók als een blok voor hun baby's door, ta-dááá, daar zijn ze weer: hormonen. Het gelukshormoon oxytocine in dit geval, waar je tijdens je zwangerschap, bevalling én de periode daarna helemaal vol mee zit. Dit hormoon, dat ook wel knuffelhormoon wordt genoemd omdat het ook vrijkomt bij lichamelijk contact, wordt geproduceerd door de hypothalamus in je hersenen. Het zorgt er onder andere voor dat je moedergevoelens tot wasdom komen en je je goed aan je baby hecht. En het is een sterk hormoon, laten Amerikaanse dierstudies zien: vrouwtjesratten zonder baby's die een stoot oxytocine kregen toegediend, zorgden ineens als ware oermoeders voor kleine ratjes die niet eens van hen waren.
Tijdens je zwangerschap en bevalling wordt het oxytocinelevel in je lijf hoger en hoger. En op het moment dat je je pasgeboren baby in je armen houdt, zwem je werkelijk in het hormoon. Ook krijg je dan een flinke stoot dopamine, een ander hormoon dat ervoor zorgt dat je je prettig voelt en dat ook vrijkomt als je verliefd bent. Door dopamine ben je onder andere in staat snel te reageren op de behoeftes van je baby. Deze hormonencocktail zet je dus als het ware wagenwijd open voor je baby, waardoor je bijna niet anders meer kan dan hem volledig adoreren. En dat is maar goed ook, want het voortbestaan van de mensheid hangt ervan af. Als je je kind niet zo mooi zou vinden en niet zó verliefd op hem zou zijn, is de kans dat je goed voor hem gaat zorgen, zodat-ie groot wordt en later ook zelf weer kinderen gaat krijgen, een stuk minder groot.
Tip: Catching! Met deze namen heeft jouw kind de meeste kans om miljardair te worden
Oxytocine bij partner
Galith was overigens niet de enige die haar ogen niet meer van Sarai kon afhouden. 'Ook mijn vrouw, die Sarai niet heeft gedragen, was niet bij haar weg te slaan. Ook zij vond haar de allermooiste en -knapste baby op aarde en ook zij zag de bult op haar hoofdje niet. Best bijzonder, omdat ze geen bloedband heeft met Sarai en dus ook niet hormonaal was.'
Maar het klopt, toename van oxytocine komt niet alleen voor bij kersverse moeders, maar ook bij hun partners, zowel mannen als vrouwen. Volgens een Canadese studie maken sommige mannen zelfs oestrogeen aan na de geboorte van hun kind, waardoor hun brein makkelijker oxytocine kan aanmaken. Toch heeft de geliefde altijd minder gelukshormoon in zijn of haar lijf dan degene die is bevallen.
Een kleiner brein
Maar het is niet alleen maar de oxytocine die ervoor zorgt dat je je baby de knapste van de wereld vindt. Er gebeurt nog meer in je hersenen dat daarvoor zorgt, weten onderzoekers van de Universiteit Leiden sinds kort. Neurowetenschapper Elseline Hoekzema is een van hen. Ze onderzocht de hersenen van zwangere en pas bevallen vrouwen en ontdekte dat bepaalde hersengebieden tijdens de zwangerschap kleiner worden. (Zie ook: Hoe het moederschap je compleet verandert.)
Iets soortgelijks gebeurt ook in de puberteit. Dan zorgt de afname van grijze stof ervoor dat het puberbrein verfijnt, waardoor het onder andere efficiënter kan werken. 'We hebben aanwijzingen gevonden dat zoiets ook gebeurt tijdens je zwangerschap: doordat je volume verliest in bepaalde hersengebieden, lijkt het dat ze, kort door de bocht, in staat zijn om beter en sterker te reageren op je baby,' zegt Hoekzema. Resultaat: instant verliefdheid.
Op zwangerschapshersenen.nl kun je het onderzoek van Elseline Hoekzema volgen.
Aangetrokken tot je baby
Hoekzema en haar collega's ontdekten nog iets anders. 'Er treden ook veranderingen op in het beloningssysteem van de hersenen. Dat wordt tijdens de zwangerschap als het ware klaargestoomd voor het moederschap, zodat de moeder zich na de bevalling direct aangetrokken voelt tot haar baby,' legt ze uit. 'We weten al uit dierstudies dat het beloningssysteem in de hersenen heel sterk reageert op het zien van jongen. Voor rattenmoeders bijvoorbeeld, is de nabijheid van babyratjes verslavender dan cocaïne!'
'Bij mensen zien we dat dat beloningsgebiedje tijdens de zwangerschap krimpt. Maar hoe kleiner het wordt, hoe sterker het juist reageert op de baby. Dat draagt er waarschijnlijk aan bij dat je zó'n gevoel van beloning ervaart als je bij je kind in de buurt bent, dat je hem graag wilt verzorgen.' Je hersenen blijven tot minimaal twee jaar na je bevalling in die zwangerschapsstand staan, daarna worden ze langzaam weer normaal. Dat is dus ook een van de verklaringen voor het feit dat je op een gegeven moment iets minder blind van liefde wordt. Al begint dat proces meestal al als de grootste hoeveelheid zwangerschapshormonen uit je lijf is. Gelukkig ben je dan vaak al zo aan je kind gehecht, dat er weinig kans is dat je 'm alsnog aan de buurvrouw geeft en zo blijft de soort voortbestaan, waar het uiteindelijk om draait.
Niet altijd verliefd
Toch ervaart zo'n dertig procent van de kersverse moeders geen instant verliefdheid voor haar baby, blijkt uit onder andere Amerikaans onderzoek. Dat is dan ook een kwestie van hormonen. Een zware bevalling, stress, uitputting of een moeilijke start kunnen allemaal factoren zijn waardoor de gelukshormonencocktail niet helemaal ontploft en je eigenlijk helemaal niet zo blij bent met je baby, laat staan dat je hem het mooiste wezen aller tijden vindt. Daar ben je helemaal niet mee bezig. Het voelt enorm rot als je je baby niet zo leuk vindt, maar het maakt je geen slechte moeder. En gelukkig gaan die sombere gevoelens in de meeste gevallen weg. Ook moeders met een moeilijkere start zijn vaak uiteindelijk hartstikke verliefd op hun kind.
Charlotte, de dochter van Marloes, is inmiddels een blakende baby van ruim een half jaar. 'Als ik haar nu zie, zo stevig en schattig als ze nu is, ben ik eigenlijk verbaasd hoe blind ik toen was, haha! Blind van liefde, zullen we maar zeggen.' Galith en haar vrouw hebben de bult op Sarais hoofd uiteindelijk toch maar aan de dokter laten zien. Gelukkig was het niks ernstigs. Van hun roze wolk zijn ze na zeven maanden nog lang niet af: 'Sarai is en blijft de mooiste die er is. En ik kan me niet voorstellen dat we daar ooit anders over gaan denken.'
Lees ook: 5x zo herken je een slimme baby
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Neeltje Huirne – Beeld: Shutterstock