Actrice Maaike Martens: ‘Ik voelde me afgeserveerd omdat ik op mijn 42ste nog een kind wilde'

Toen actrice Maaike Martens, bekend van 'De Luizenmoeder' en 'Zwanger & co', zich op haar 42ste niet erg welkom voelde bij een vruchtbaarheidskliniek beet ze zich vast in de materie. 'Was het niet voor mezelf dan wel voor vriendinnen, of liever, álle vrouwen met een onbeantwoorde kinderwens.'

‘Het moment dat een vriendin me vroeg of ik nóg een kind wilde, kan ik me nog goed herinneren – ik was toen al de gelukkige moeder van Pleun en Jule. Twee dochters vond ik geweldig, verder lag de toekomst nog open: ik had er geen duidelijk hek omheen gezet. “O, weet ik nog niet,” reageerde ik achteloos. Voor mijn vriendin was het glashelder: “Als je niet meteen ‘nee’ zegt, dan wil je een derde!” O… oké. Dat zette me aan het denken.’

Lees ook: Hoe weet je of je wel of geen tweede (of derde) kind wilt?

Wat was de conclusie?

‘Dat een derde kind in praktisch opzicht hartstikke onhandig is, haha. Het betekent een grotere auto, een extra kamer en wie kun je het aandoen om op drie kinderen te passen? Die laat je niet even achter bij opa en oma. In mijn vakgebied zijn er ook maar weinig vrouwen met drie kinderen. De meeste actrices of kunstenaars hebben geen of één kind, hooguit twee. Logisch, het kost veel geld en je hebt je handen meteen vol. Ze zeggen niet voor niets: één kind is een hobby, twee is werk, drie is overwerk. Ja, dat kan ik inmiddels wel bevestigen.’

Lees ook: Bewezen: ouders met 3 kinderen ervaren de meeste stress

En toch kriebelde het…

‘Het feit dat het ‘niet de makkelijke weg’ is, vond ik tegelijkertijd juist aantrekkelijk. Ik hou ervan om dingen net iets anders te doen. En stom gezegd: we kunnen het ons permitteren. Bart heeft een goede baan, dat is een luxe – het was anders geweest als hij óók een kunstenaar zou zijn.

Bovendien was hij, als echte familieman, degene die het juist toejuichte. Dat vond ik wel belangrijk, dat we allebei een derde wilden. Anders krijg je later, als het even pittig wordt, over en weer het verwijt van “Ja zeg, jíj moest zo nodig!” Dus toen we ons gezamenlijk over die vraag bogen, bleek de wens er zeker – mits het nog mogelijk was. Want ja, ik moest wel vaart maken, zei iedereen, ik was al 42.’

Voelde je die haast zelf ook?

‘Leeftijd is een gek ding: als je op je 42ste de politiek ingaat, dan ben je piepjong, maar ben je actrice of wil je moeder worden, dan ben je nagenoeg bejaard. Ik ben een positief mens en had wel vertrouwen in een goede afloop – maar na een tijdje moest ik concluderen dat er vrij weinig gebeurde. Temperaturen om mijn ovulatie te bepalen, gezonder leven, ondersteunende vitamines slikken, acupunctuur… het haalde allemaal niets uit.’

Lees ook: Zwanger ‘op latere leeftijd’ heeft risico’s maar ook een heleboel voordelen

Legde dat extra druk op je relatie?

‘Gelukkig heb ik dat niet zo ervaren, sterker nog: het spoorde juist meer seksualiteit aan in ons geval. Het lukte me om het lollig en luchtig te houden. Natuurlijk hadden we ook makkelijk praten, we waren al gezegend met twee dochters. Misschien was ik wel te hebberig, dacht ik: o, o, rupsje-nooit-genoeg Maaike wil nóg meer. Eén ding was wel glashelder: als ik dit echt wil, moet ik er ook álles aan doen. Niet denken van ‘we zien wel’. Zou het dan uiteindelijk niet lukken, dan had ik er in ieder geval alles aan gedaan en kon ik mezelf niets verwijten. En dus maakten Bart en ik vol verwachting een afspraak bij een vruchtbaarheidskliniek.’

Hoe pakte dat uit?

‘Het was een totale desillusie. Het slappe handje dat ik bij binnenkomst kreeg, zei eigenlijk al genoeg. Het kwam erop neer dat ze nog wel een poging wilden wagen, maar feitelijk was ik bij voorbaat al uitgespeeld door mijn leeftijd. Van dat ‘afgeserveerde’ gevoel werd ik recalcitrant; het maakte een strijdlust in me los. Ik besloot me vast te bijten in de materie en me zo goed mogelijk te laten informeren: was het niet voor mezelf dan wel voor vriendinnen, of liever, álle vrouwen met een onbeantwoorde kinderwens. Daarom wil ik hier graag over praten.

Ik denk dat veel vrouwen met ditzelfde scenario te maken hebben en er – naar mijn mening – niet openlijk genoeg over wordt gesproken. Zeker omdat we met z’n allen in een systeem zitten van eerst carrière maken, daarna pas kinderen. Alles schuift op, maar als bepaalde dingen – zoals het moederschap – niet mee schuiven, zitten we gevangen. In mijn zoektocht kwam ik erachter dat omringende landen zich hierin veel vrijzinniger opstellen.’

Wat kwam je tegen?

‘Via via kwam ik terecht bij dokter Marion Valkenburg, fertiliteitsspecialist in Leuven. Hoewel zij me ook niets kon beloven, waren haar toon en insteek direct heel anders. Zij hanteert een wetenschappelijke benadering en kan bijvoorbeeld aan de baarmoeder aflezen of een zwangerschap überhaupt nog mogelijk is of dat een vrouw misschien al in de overgang is of dat er een kleine ingreep nodig is. In Nederland concludeerden ze puur op basis van mijn leeftijd dat ik te oud was, terwijl dat niet zo hoeft te zijn. Ook kon ik binnen twee weken al bij haar terecht.’

Maar het liep anders…

‘Inderdaad, ik heb ongelooflijk veel mazzel gehad – ik schaam me er zelfs een beetje voor. Een dag voor die afspraak bleek ik zwanger. Ik ben alsnog gegaan om informatie in te winnen voor vriendinnen. Maar voor mezelf was het wonder boven wonder niet meer nodig – Mats was al onderweg.’

Staat er nu wel een ‘duidelijk hek’ omheen?

‘Absoluut. Geen enkele twijfel. Zeker niet na de bevalling, die vrij heftig was; mijn placenta moest operatief verwijderd worden, ik verloor heel veel bloed. Ter plekke een bloedtransfusie, de hele toestand. Ze zeiden letterlijk dat een vierde kind mijn dood zou worden. Dat zegt genoeg.’

Denk je in praktisch opzicht weleens: waar ben ik aan begonnen?

‘Haha, zeker wel, het is continu gas geven met zo’n enorme gang. Zeker als je naast het moederschap ook nog een carrière ambieert. Dat vind ik weleens een ingewikkelde impasse: ik vind niet dat ik het recht heb om te klagen. Ik heb namelijk enorm geboft en hier heel bewust voor gekozen, bovendien krijg ik veel hulp. “Best heftig hè, drie kinderen?” Dan beaam ik dat wel stilletjes, haha. Ook als je gigantisch bevoorrecht bent zoals ik, heb je soms baaldagen.’

Lees ook: Ouders werken steeds meer maar willen dat eigenlijk niet

Welk effect heeft een groot gezin op je carrière?

‘Ik heb mijn leven anders ingericht tot er weer meer ruimte komt. Sommige dingen, zoals op tournee gaan met een band of een grote musical, kunnen nu niet. Soms kijk ik verlekkerd naar een dikke theaterproductie, dan mis ik de intensiteit van de repetities, de bubbel waarin je met een groep verkeert. Nu word ik steeds onderbroken in mijn werk, even een luier verschonen, boodschappen doen, maar ik blijf wel aan het werk, stilzitten is voor mijn geen optie. Ik wil stappen blijven zetten in mijn ontwikkeling. Ik richt me daarom op tv- of filmproducties, muziekteksten, dialogen schrijven voor films en ik initieer zelf projecten. Ik wil niet achteraf het gevoel hebben dat ik stil ben blijven staan.’

Waar kun je als moeder slecht tegen?

‘Gedram. Als kinderen doorgaan met vragen terwijl ik allang nee heb gezegd. Hallo, wát versta je niet? Daarvoor heb ik te weinig geduld. Omdat ik het fijn vind dat mijn grenzen worden gehonoreerd, beeld ik mijn gevoel vaak uit aan de hand van een denkbeeldige thermometer: “Jongens, ik zit nu hier, en je wilt niet dat ik nog verder ga, want dan word ik woest.” Om te voorkomen dat ik ga brullen, trek ik me soms terug in de slaapkamer. En soms ben ik te laat, dan ben ik al ontploft. Kan gebeuren.’

Lees ook: Kinderpsycholoog Tischa Neve heeft tips voor die momenten dat je op ontploffen staat

Een ouder die duidelijke grenzen aangeeft dus?

‘Ik probeer het. Een kind heeft recht op grenzen, ik ben ervan overtuigd dat ze veiligheid bieden. Toch ben ik diep in mijn hart graag grenzeloos. Op de muur tekenen? Nee, natuurlijk niet! Maar ergens denk ik juist: ja hèhè, dat ís toch ook lekker, doe niet zo kleinburgerlijk! Het moederen vergt orde en structuur, dat frustreert me weleens. Al dat geregel zorgt voor een gevecht tussen hoofd en hart. Terwijl ik op mijn best ben als ik mijn hart kan volgen en creatief kan denken.’

Geef eens een voorbeeld.

‘Laatst hadden de meiden ruzie en in plaats van me ermee te bemoeien, zei ik dat ze samen naar school moesten lopen. Met z’n tweeën, zonder ons, voor het eerst. Bam, weg ruzie, hand in hand naar school. Even de situatie op z’n kop zetten, anticyclisch denken. Ik vind creativiteit heel belangrijk: als mijn kinderen tekeningen willen maken en verkopen, iets willen bouwen of op een andere manier hun creativiteit willen gebruiken, zeg ik altijd ja. Alles beter dan voor een scherm hangen. Dat mag bij ons hooguit als wij staan te koken of in het weekend, verder laat ik ze lekker rommelen of nog beter: zich vervelen.’

Zitten jij en Bart op één lijn?

‘Ik opereer vanuit chaos, Bart is een man van structuur. Dus als ik kook, trek ik alles uit de kast en gooi het bij elkaar. Bart handelt juist vanuit orde: eerst de keuken opruimen, een recept doorspitten, alles direct in de vaatwasser. Toch veroorzaakt dat verschil in aanpak geen strijd; het ene is niet beter dan het andere. We vullen elkaar vooral aan. Toen ik Bart twaalf jaar geleden ontmoette, dacht ik meteen: met deze man een gezin stichten zou zomaar een enorm feest kunnen worden. En dat is het ook. Ik kan me voorstellen dat een nest van drie een relatiekiller kan zijn, maar Bart en ik beschikken gelukkig over veel energie. En een vrolijke inborst, dat scheelt. Na een slechte nacht grommen we even, vervolgens lachen we erom en duwen elkaar door de dag heen.’

Lees ook: Hoe je relatie verandert na de komst van een baby

Op welke momenten hebben jullie het moeilijk?

‘Na de geboorte van elk kind kreeg ik op een bepaald moment een terugslag, een soort mini burn-out. Zelf had ik het niet eens door: het was Bart die me er – drie keer – op wees. “Je bent niet meer je vrolijke zelf,” zei hij. Op die momenten hadden we inderdaad ook meer wrijving dan normaal. Zo’n opmerking van Bart neem ik direct serieus. Dan zoek ik mijn therapeut weer op, even de boel doorlichten, een pas op de plaats maken, bijtanken, voldoende slapen, uitzoomen.

Yoga vond ik eerst vreselijk, al die ‘hassana passana flassana’ was niks voor mij. Maar sinds ik de juiste docente heb gevonden, kan ik veel yoga-maniertjes toepassen op mijn leven. Zeker ook in het moederschap: het is een prettig gegeven dat er letterlijk meer rek ontstaat als je diep ademhaalt. Het geeft lucht. Doe je iets verkeerd of schiet je uit je slof? Dan is dat zo. Jammer, maar meer is het niet. Dat helpt mij.’

Wanneer voel je je ultiem gelukkig?

‘Na het eten zetten we vaak keihard muziek aan en gaan Pleun, Jule en Mats los. Door hun onderlinge lol op zo’n moment, neem ik vast een voorschot op later en hoop ik vurig dat ze, ondanks hun individuele verschillen, nog steeds zo’n eensgezinde bende zijn. Maar voor nu geldt: ze gaan dansend door het leven en daar geniet ik intens van.’

Meer Maaike zien?

Actrice Maaike Martens (46) kennen we allemaal van haar rol als Ursula in De Luizenmoeder. Momenteel is ze te zien in de bioscoop met de film Zwanger & co. Komend seizoen is zij te zien in de series Hockeyvaders, De Kuttenpoli en de film Happy single. Verder werkt Maaike aan haar tweede Nederlandstalige album. Maaike is samen met Bart Meuter, ze wonen in Amsterdam. Samen met hun kinderen Pleun (9), Jule (6) en Mats (3).

Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine. Interview: Kim Hopmans. Fotografie: Marie Broeckman

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.