Zwanger en duizelig: wat kan je doen?

Is duizeligheid een zwangerschapssymptoom?

Veel vrouwen voelen zich af en toe draaierig of duizelig als ze zwanger zijn. Het kan een van de eerste symptomen aan het begin van je zwangerschap zijn, maar het kan ook pas later optreden. Meestal is het onschuldig, maar als je er veel last van hebt is het goed om dit aan je verloskundige te vertellen.

Je wordt duizelig, draaierig of licht in je hoofd als er te weinig bloed naar je hersenen gaat. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je opstaat. Als je zwanger bent kunnen hier verschillende redenen voor zijn. Je kunt ook het gevoel hebben dat je gaat flauwvallen of echt flauwvallen.

Oorzaken duizelig zwangerschap

Er zijn meerdere oorzaken voor duizelig zijn als je zwanger bent, maar vaak heeft het te maken met je bloedsomloop. We zetten de verschillende oorzaken van duizeligheid tijdens de zwangerschap op een rij.

1. Lage bloeddruk en duizeligheid

Je kunt duizelig zijn als je zwanger bent doordat je bloeddruk lager is. Door het zwangerschapshormoon progesteron worden je bloedvaten slapper en wijder. Daardoor gaat je bloeddruk omlaag en gaat er minder bloed naar je hersenen.

Ook moet je lichaam tijdens de zwangerschap veel extra bloed aanmaken, onder meer voor de placenta. Dit is een groot orgaan, met veel bloedvaten die voedingsstoffen naar je baby vervoeren. Soms gaat de aanmaak van extra bloed te langzaam om de nieuwe bloedvaten te vullen. Ook dit kan een lage bloeddruk en duizeligheid veroorzaken.

2. Bloedarmoede zwangerschap

Je hebt niet alleen meer bloed in je lichaam als je zwanger bent, maar de samenstelling van je bloed is ook anders: in verhouding zit er meer vocht in en minder rode bloedcellen. In rode bloedcellen zit hemoglobine (Hb), dit is nodig om zuurstof van je longen naar je cellen te vervoeren. Tijdens de zwangerschap is je Hb-gehalte altijd wat lager.

Ook kun je tijdens de zwangerschap te weinig ijzer in je lichaam hebben. IJzer is belangrijk voor de aanmaak van hemoglobine. IJzertekort kan bijvoorbeeld ontstaan omdat je baby ook ijzer nodig heeft. Als er te weinig Hb in je bloed zit, heb je bloedarmoede. Er gaat minder zuurstof naar je cellen, waardoor je duizelig wordt of het gevoel hebt dat je flauwvalt.

Lees meer: genoeg ijzer binnenkrijgen tijdens de zwangerschap? Deze voedingsproducten zitten er vol mee!

3. Vena cava syndroom

Het kan zijn dat je duizelig wordt als je een tijdje op je rug ligt. Meestal gebeurt dit pas vanaf de tweede helft van de zwangerschap, als je baby steeds zwaarder wordt. Als je op je rug ligt kan het gewicht van de baby, de baarmoeder en de placenta op een bloedvat drukken dat naast je ruggengraat loopt: de vena cava. Door dit bloedvat stroomt het bloed uit je onderlijf weer omhoog.

Als het bloedvat wordt afgekneld, gaat er dus minder bloed naar je hersenen en word je duizelig. Dit heet het vena cava syndroom. Het is niet gevaarlijk, maar voelt wel vervelend. Zodra je op je linkerzij draait, stroomt het bloed weer goed door en neemt de duizeligheid af.

Lees ook: Buikpijn en zwanger: wat is normaal en wat niet?

4. Lage bloedsuikers

Zwanger zijn kost een hoop energie: je lichaam verandert en je bouwt een baby. Daarom is het belangrijk om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen en regelmatig te eten. Sla je een maaltijd over, dan kan je bloedsuikerspiegel te veel dalen. Een symptoom van een lage bloedsuiker is, je raadt het al: duizeligheid.

5. Kortademigheid

Veel zwangere vrouwen krijgen het gevoel dat ze kortademig zijn. Dat komt onder meer omdat je, daar gaan we weer: meer bloed aanmaakt. Met in verhouding minder rode bloedcellen, die zuurstof naar je cellen brengen. Daarnaast wordt het ademcentrum in de hersenen gevoeliger voor CO₂ in je bloed, en om de balans met zuurstof te herstellen krijg je eerder een ademprikkel.

En dan is er door je groeiende baarmoeder ook nog minder ruimte voor je longen. Het gevoel dat je niet genoeg lucht krijgt kan ervoor zorgen dat je sneller gaat ademen of heel diep probeert te ademen. Zo kan hyperventilatie ontstaan, en ook daardoor kun je duizelig worden als je zwanger bent.

Lees ook: Kortademigheid tijdens de zwangerschap: wat te doen?

Andere oorzaken duizelig en zwanger zijn

Als je last hebt van zwangerschapsmisselijkheid kun je je ook licht in je hoofd voelen. Je kunt je dus misselijk en duizelig tegelijk voelen als je zwanger bent. Of als je het erg warm hebt, wat ook veel voorkomt bij zwangere vrouwen. Warmte zorgt ervoor dat je bloeddruk daalt. Als je te weinig vocht binnenkrijgt kun je ook duizelig worden.

Hoe duizeligheid voorkomen tijdens de zwangerschap?

Wat kun je doen om de kans te verkleinen dat je duizelig wordt als je zwanger bent? Deze tips kunnen helpen:

• Eet verspreid over de dag kleine maaltijden of gezonde snacks. Zo zorg je dat je bloedsuiker op peil blijft.

• Drink voldoende. Twee liter water per dag.

• Eet ijzerrijke voeding. Zorg ook dat je er altijd iets met vitamine C bij neemt (fruit), dit helpt de opname van ijzer. Zuivel en cafeïne remmen de opname van ijzer.

• Beweeg voldoende. Dit helpt voor een goede bloedsomloop.

• Heb je een lage bloeddruk? Dan kan het helpen om regelmatig iets zouts te eten, zoals een dropje of bouillon.

• Zorg dat je dextro bij je hebt voor als je duizelig en trillerig wordt. Daarvan stijgt je bloedsuiker snel.

• Beweeg je benen als je langere tijd stilstaat. Moet je een tijd wachten, bijvoorbeeld in de rij voor de kassa, probeer dan niet stil te staan, maar beweeg je benen. Het bloed blijft dan beter door je hele lichaam stromen.

• Sta rustig op. Als je opstaat daalt je bloeddruk. Kom dus rustig overeind.

• Een warm bad brengt je bloeddruk omlaag doordat je vaten wijder open gaan staan. Sta voorzichtig op uit bad en zorg dat je je ergens aan kunt vasthouden.

• Heb je het erg warm of ben je in een benauwde ruimte? Ga dan even naar buiten voor frisse lucht.

• Draag luchtige kleding of laagjes. Dan kun je iets uittrekken als je het te warm hebt.

• Vermijd liggen op je rug. Probeer vooral op je linkerzij te liggen als je duizelig bent. 's Nachts kun je een voedingskussen tegen je rug leggen, zodat je op je zij blijft liggen in je slaap. Wil je toch graag op je rug liggen, doe dan een kussentje onder je rechterheup. Zo ligt de baby niet op de vena cava.

• Leg je benen wat hoger. Bij een lage bloeddruk kun je je benen wat hoger leggen als je op de bank zit, en het voeteneinde van je bed wat verhogen. Je bloed stroomt dan makkelijker omhoog.

• Vertel het je verloskundige als je veel last hebt van duizeligheid. Je kunt dan laten controleren of je bloedarmoede hebt, zodat ze je ijzerpillen kan voorschrijven.

Wat kun je doen als je duizelig wordt en zwanger bent?

Voel je duizeligheid opkomen? Dan kun je het beste op je linkerzij gaan liggen. Als je op je linkerzij ligt, kan het bloed het makkelijkst naar je hersenen stromen.

Als je niet kunt gaan liggen, zorg dan dat je ergens kunt zitten. Buig je bovenlichaam en hoofd naar voren. Blijf rustig ademen, zorg voor frisse lucht en kijk of je strak zittende kleding losser kunt maken.

Hoe omgaan met duizeligheid en flauwvallen?

Ben je bang dat je gaat flauwvallen of is dit al eens gebeurd? Vertel je omgeving hoe ze moeten omgaan met duizeligheid en flauwvallen. Zeg dat je zwanger bent als ze dat nog niet weten. Geef aan dat je wilt zitten en dat je op je linkerzij moet worden gelegd mocht je flauwvallen.

Hoe lang duizelig tijdens je zwangerschap?

Wanneer de duizeligheid overgaat, hangt af van de oorzaak. Sommige vrouwen houden er hun hele zwangerschap af en toe last van. Meestal is de bloeddruk met twintig weken het laagst en met 28 weken weer normaal. Als de duizeligheid een symptoom is van bloedarmoede, kunnen de klachten met ijzerrijke voeding of ijzertabletten verminderen of overgaan.

Ben je regelmatig duizelig? Vertel dit dan aan je verloskundige. Zij kan beoordelen of het normaal is en bij de zwangerschap hoort, en je adviseren wat je het beste kunt doen.

Lees ook: Van aambeien tot zwangerschapsdementie: alle zwangerschapskwaaltjes waar je last van kunt krijgen

Bronnen: De Verloskundige.nl, Thuisarts.nl