Zwanger en duizelig: wat kan je doen?

Is duizeligheid een zwangerschapssymptoom?

Veel vrouwen voelen zich af en toe draaierig of duizelig als ze zwanger zijn. Het kan een van de eerste symptomen aan het begin van je zwangerschap zijn, maar het kan ook pas later optreden. Meestal is het onschuldig, maar als je er veel last van hebt is het goed om dit aan je verloskundige te vertellen.

Je wordt duizelig, draaierig of licht in je hoofd als er te weinig bloed naar je hersenen gaat. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je opstaat. Als je zwanger bent kunnen hier verschillende redenen voor zijn. Je kunt ook het gevoel hebben dat je gaat flauwvallen, of echt flauwvallen.

Wat zijn de oorzaken van duizeligheid in de zwangerschap?

Er zijn meerdere oorzaken voor duizelig zijn als je zwanger bent, maar vaak heeft het te maken met je bloedsomloop. We zetten de verschillende oorzaken van duizeligheid tijdens de zwangerschap op een rij.

1. Lage bloeddruk en duizeligheid

Je kunt duizelig zijn als je zwanger bent doordat je bloeddruk lager is. Door het zwangerschapshormoon progesteron worden je bloedvaten slapper en wijder. Daardoor gaat je bloeddruk omlaag en gaat er minder bloed naar je hersenen.

Ook moet je lichaam tijdens de zwangerschap veel extra bloed aanmaken, onder meer voor de placenta. Dit is een groot orgaan, met veel bloedvaten die voedingsstoffen naar je baby vervoeren. Soms gaat de aanmaak van extra bloed te langzaam om de nieuwe bloedvaten te vullen. Ook dit kan een lage bloeddruk en duizeligheid veroorzaken.

2. Bloedarmoede in de zwangerschap

Je hebt niet alleen meer bloed in je lichaam als je zwanger bent, maar de samenstelling van je bloed is ook anders: in verhouding zit er meer vocht in en minder rode bloedcellen. In rode bloedcellen zit hemoglobine (Hb), dit is nodig om zuurstof van je longen naar je cellen te vervoeren. Tijdens de zwangerschap is je Hb-gehalte altijd wat lager.

Ook kun je tijdens de zwangerschap te weinig ijzer in je lichaam hebben. IJzer is belangrijk voor de aanmaak van hemoglobine. IJzertekort kan bijvoorbeeld ontstaan omdat je baby ook ijzer nodig heeft. Als er te weinig Hb in je bloed zit, heb je bloedarmoede. Er gaat minder zuurstof naar je cellen, waardoor je duizelig wordt of het gevoel hebt dat je flauwvalt.

Lees meer: Genoeg ijzer binnenkrijgen tijdens de zwangerschap? Deze voedingsproducten zitten er vol mee!

3. Vena cava syndroom

Het kan zijn dat je duizelig wordt als je een tijdje op je rug ligt. Meestal gebeurt dit pas vanaf de tweede helft van de zwangerschap, als je baby steeds zwaarder wordt. Als je op je rug ligt, kan het gewicht van de baby, de baarmoeder en de placenta op een bloedvat drukken dat naast je ruggengraat loopt: de vena cava. Door dit bloedvat stroomt het bloed uit je onderlijf weer omhoog.

Als het bloedvat wordt afgekneld, gaat er dus minder bloed naar je hersenen en word je duizelig. Dit heet het vena cava syndroom. Het is niet gevaarlijk, maar voelt wel vervelend. Zodra je op je linkerzij draait, stroomt het bloed weer goed door en neemt de duizeligheid af.

Lees ook: Buikpijn en zwanger: wat is normaal en wat niet?

4. Lage bloedsuikers

Zwanger zijn kost een hoop energie: je lichaam verandert en je bouwt een baby. Daarom is het belangrijk om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen en regelmatig te eten. Sla je een maaltijd over, dan kan je bloedsuikerspiegel te veel dalen. Een symptoom van een lage bloedsuiker is, je raadt het al: duizeligheid.

5. Kortademigheid

Veel zwangere vrouwen krijgen het gevoel dat ze kortademig zijn. Dat komt onder meer omdat je, daar gaan we weer: meer bloed aanmaakt. Met in verhouding minder rode bloedcellen, die zuurstof naar je cellen brengen. Daarnaast wordt het ademcentrum in de hersenen gevoeliger voor CO₂ in je bloed, en om de balans met zuurstof te herstellen krijg je eerder een ademprikkel.

En dan is er door je groeiende baarmoeder ook nog minder ruimte voor je longen. Het gevoel dat je niet genoeg lucht krijgt kan ervoor zorgen dat je sneller gaat ademen of heel diep probeert te ademen. Zo kan hyperventilatie ontstaan, en ook daardoor kun je duizelig worden als je zwanger bent.

Lees ook: Kortademigheid tijdens de zwangerschap: wat te doen?

6. Andere oorzaken voor duizeligheid in de zwangerschap

Als je last hebt van zwangerschapsmisselijkheid kun je je ook licht in je hoofd voelen. Je kunt je dus misselijk en duizelig tegelijk voelen als je zwanger bent. Of als je het erg warm hebt, wat ook veel voorkomt bij zwangere vrouwen. Warmte zorgt ervoor dat je bloeddruk daalt. Als je te weinig vocht binnenkrijgt kun je ook duizelig worden.

Hoe kun je duizeligheid voorkomen tijdens de zwangerschap?

Wat kun je doen om de kans te verkleinen dat je duizelig wordt als je zwanger bent? Deze tips kunnen helpen:

• Eet regelmatig.
  Pak verspreid over de dag kleine maaltijden of gezonde snacks. Zo zorg je dat je bloedsuiker op peil blijft. Onderweg kun je altijd dextro meenemen voor het geval dat je trillerig en duizelig wordt.

• Eet ijzerrijke voeding.
  Zorg ook dat je er altijd iets met vitamine C bij neemt (zoals fruit of groente), dit helpt de opname van ijzer. Zuivel en cafeïne remmen de opname van ijzer.

• Drink voldoende.
  Minimaal twee liter water per dag.

• Beweeg voldoende en regelmatig.
  Voorkom dat je te lang stil blijft staan of zitten. Moet je een tijd wachten, bijvoorbeeld in de rij voor de kassa, probeer dan niet stil te staan, maar beweeg je benen. Dit helpt voor een goede bloedsomloop.

• Sta rustig op.
  Als je opstaat daalt je bloeddruk. Kom dus altijd rustig overeind. Vooral als je langer stil hebt gezeten. Heb je in een warm bad gelegen, sta dan extra voorzichtig op en zorg dat je je ergens aan kunt vasthouden.

• Voorkom dat je het te warm krijgt.
  Draag bijvoorbeeld luchtige kleding of laagjes, dan kun je iets uittrekken als je het te warm hebt. Ben je vooral binnen of in een benauwde ruimte? Zorg voor frisse lucht door een raam open te zetten of ga even naar buiten.

• Heb je een lage bloeddruk?
  Dan kan het helpen om regelmatig iets zouts te eten, zoals een dropje of bouillon.

• Vermijd liggen op je rug.
  Probeer vooral op je linkerzij te liggen als je duizelig bent. 's Nachts kun je een voedingskussen tegen je rug leggen, zodat je op je zij blijft liggen in je slaap. Wil je toch graag op je rug liggen, doe dan een kussentje onder je rechterheup. Zo ligt de baby niet op de vena cava.

• Leg je benen wat hoger.
  Bij een lage bloeddruk kun je je benen wat hoger leggen als je op de bank zit, en het voeteneinde van je bed wat verhogen. Je bloed stroomt dan makkelijker omhoog.

• Vertel het je verloskundige als je veel last hebt van duizeligheid.
  Je kunt dan laten controleren of je bloedarmoede hebt. Mogelijk kan ze je supplementen voorschrijven.

Wat kun je doen als je duizelig wordt en zwanger bent?

Voel je duizeligheid opkomen? Dan kun je het beste op je linkerzij gaan liggen. Als je op je linkerzij ligt, kan het bloed het makkelijkst naar je hersenen stromen.

Als je niet kunt gaan liggen, zorg dan dat je ergens kunt zitten. Buig je bovenlichaam en hoofd naar voren. Blijf rustig ademen, zorg voor frisse lucht en kijk of je strak zittende kleding losser kunt maken.

Hoe omgaan met duizeligheid en flauwvallen?

Ben je bang dat je gaat flauwvallen of is dit al eens gebeurd? Vertel je omgeving hoe ze moeten omgaan met duizeligheid en flauwvallen. Zeg dat je zwanger bent als ze dat nog niet weten. Geef aan dat je wilt zitten en dat je op je linkerzij moet worden gelegd mocht je flauwvallen.

Hoe lang duizelig tijdens de zwangerschap?

Wanneer de duizeligheid overgaat, hangt af van de oorzaak. Sommige vrouwen houden er hun hele zwangerschap af en toe last van. Meestal is de bloeddruk met twintig weken het laagst en met 28 weken weer normaal. Als de duizeligheid een symptoom is van bloedarmoede, kunnen de klachten met ijzerrijke voeding of ijzertabletten verminderen of overgaan.

Wanneer moet je naar de dokter met duizeligheid?

Ben je regelmatig duizelig? Vertel dit dan aan je verloskundige. Zij kan beoordelen of het normaal is en bij de zwangerschap hoort, en je adviseren wat je het beste kunt doen.

Heb je naast duizeligheid ook last van andere klachten, zoals hoofdpijn, wazig zien of sterretjes zien, neem dan contact op met je arts.

Lees ook: Van aambeien tot zwangerschapsdementie: alle zwangerschapskwaaltjes waar je last van kunt krijgen

Bronnen: De Verloskundige.nl, Thuisarts.nl