Buikpijn en zwanger: wat is normaal en wat niet?

Buikpijn en zwanger

Tijdens je zwangerschap draait alles om je buik. Hierin groeit je baby tenslotte en er gebeurt dan ook heel wat daarbinnen. Je baarmoeder groeit enorm in een paar maanden tijd, je andere organen komen hierdoor in de verdrukking en dan zijn er nog de zwangerschapshormonen die door je lijf gieren. Meestal is buikpijn als je zwanger bent dan ook onschuldig. Zo kan de zwaardere baarmoeder zorgen voor bandenpijn en harde buiken. Heftige buikpijn is echter niet normaal als je zwanger bent.

Welke buikpijn is normaal in de zwangerschap?

Buikpijn is niet prettig en tijdens je zwangerschap kun je je zorgen maken, omdat je baby in je buik groeit. De meeste klachten zijn gelukkig niet ernstig en de pijn verdwijnt meestal snel.

Dit zijn de onschuldige oorzaken die voor buikpijn tijdens je zwangerschap kunnen zorgen:

1. 01.

   Buikkramp bij de innesteling
   Na de bevruchting duurt het ongeveer 5 tot 7 dagen voordat de bevruchte eicel de baarmoeder bereikt. Eenmaal in de baarmoeder zal het embryo zich proberen te hechten aan de baarmoederwand, zodat het daar verder kan groeien. Tijdens deze innesteling kan er een bloedvaatje worden geraakt, waardoor je een bloeding krijgt. Dit wordt een innestelingsbloeding genoemd. Soms gaat dit gepaard gaan met een krampachtig gevoel in de baarmoeder. Sommige vrouwen omschrijven het als een menstruatieachtige pijn. Dit wordt innestelingpijn genoemd.

2. 02.

   Groeiende baarmoeder
   Aan het einde van je zwangerschap is je baarmoeder 500 keer zo groot en 10 keer zo zwaar als daarvoor. Dit betekent dat je organen dus flink plaats moeten maken. Je buik kan hierdoor gevoeliger zijn. In het eerste trimester kun je bovendien buikpijnklachten krijgen vanwege het oprichten van de baarmoeder. Dat betekent dat je baarmoeder gaat 'strekken' en begint te groeien, vanuit een meer liggende staand naar een meer staande stand. Dat kan een krampachtig gevoel geven.

3. 03.

   Bandenpijn
   Je baarmoeder wordt door banden van bindweefsel, vergelijkbaar met spieren, op zijn plaats gehouden. Deze banden zijn verbonden met je bekken. Tijdens je zwangerschap, als je baarmoeder groeit, komen die banden onder spanning te staan. Zeker rond de twintigste week, als de baarmoeder bij veel zwangere vrouwen een groeispurt inzet en je buik hard groeit, rekken de banden flink uit. Hierdoor kan je soms last hebben van bandenpijn.

4. 04.

   Obstipatie, opgeblazen gevoel en winderigheid
   Tijdens je zwangerschap kun je last hebben van obstipatie. Dit wordt ook wel verstopping genoemd. Dit komt door een veranderende hormonale werking in je lichaam tijdens de zwangerschap. Het hormoon progesteron verslapt de spieren in je darmwand, waardoor je moeilijker naar de wc kunt en het soms zelfs pijn kan doen. Obstipatie kan ook buikklachten geven zoals buikpijn of een opgeblazen gevoel en winderigheid. Lees hier meer over het zwangerschapshormoon progesteron en wat het met je lichaam doet.

5. 05.

   Harde buiken
   We spreken van 'een harde buik', als tijdens je zwangerschap je buik opeens hard of gespannen aanvoelt. Dit komt door het samentrekken van je baarmoeder. De baarmoeder is eigenlijk een grote spier, die net als andere spieren kan aanspannen en ontspannen. Tijdens de bevalling moet de baarmoeder hard werken om de baarmoedermond groter te maken voor de komst van je baby. Hier wordt tijdens je zwangerschap al voor geoefend: je baarmoeder trekt onregelmatig samen, wat een vervelend of gespannen gevoel kan geven. Dat verklaart waarom harde buiken ook wel oefenweeën worden genoemd. Harde buiken kunnen zonder enige aanleiding plaatsvinden, maar kunnen ook getriggerd worden door bepaalde prikkels. Lees ook: hoe herken je voorweeën?

6. 06.

   Brandend maagzuur
   Brandend maagzuur is een veel voorkomend zwangerschapskwaaltje: maar liefst zeven op de tien zwangere vrouwen heeft er weleens last van. Je kunt er al in het eerst trimester last van krijgen door je veranderende hormonen. Zo zorgt het hormoon progesteron ervoor dat al je spieren wat verslappen, waaronder de sluitspier van je slokdarm. Hierdoor werkt dit klepje minder goed en kan er wat maagzuur uit je maag ontsnappen. Later in de zwangerschap wordt brandend maagzuur meestal veroorzaakt doordat je buik groter wordt en de druk op je maag steeds meer toeneemt. Daardoor kan het zure maagsap vanuit de maag in de slokdarm terechtkomen. Dit geeft een pijnlijk, brandend gevoel en noemen we brandend maagzuur.

7. 07.

   Zwangerschapsmisselijkheid
   De oorzaak van zwangerschapsmisselijkheid is niet precies bekend. Waarschijnlijk speelt het hormoon hCG – dat je lichaam tijdens de eerste weken van je zwangerschap in flinke hoeveelheid aanmaakt – een belangrijke rol. Zodra je hormoonspiegel wat meer in evenwicht is en je lichaam aan de veranderingen gewend is, gaat zwangerschapsmisselijkheid meestal vanzelf over. Dat is doorgaans na twaalf tot zestien weken. Twintig procent van alle vrouwen blijft de hele zwangerschap last houden van misselijkheid. Het kan ook zijn dat de misselijkheid overgaat en aan het einde van de zwangerschap weer terugkomt. De baarmoeder drukt dan tegen de onderkant van de maag, waardoor maagzuur richting je slokdarm wordt geduwd. Zodra de baby indaalt, neemt de misselijkheid vaak weer af. Meer lezen? Er bestaat ook Hyperemesis gravidarum, oftewel extreme zwangerschapsmisselijkheid.

8. 08.

   Voorweeën
   Voorweeën zijn samentrekkingen van de baarmoeder. Tijdens zo'n voorwee wordt de baarmoedermond week gemaakt, om zich voor te bereiden op de bevalling. Dit betekent niet dat de baarmoedermond zich al gaat openen, dat gebeurt pas later tijdens de ontsluitingsweeën. Voorweeën zeggen dan ook niets over wanneer de bevalling daadwerkelijk door gaat zetten. Voorweeën kunnen wat buikpijn geven, maar houden gelukkig niet lang aan: vaak dertig tot veertig seconden. Kijk niet gek op als ze soms een paar uur lang om de drie minuten komen en daarna weer een tijd wegblijven.

Hoe voel een echte wee?

Buikpijn verlichten

Als de buikpijn niet zo heftig is en de oorzaak onschuldig, kun je zelf de pijn verlichten door bijvoorbeeld:

• te ontspannen in een warm bad

• iemand over je rug te laten wrijven

• in de foetushouding te liggen met een warme kruik of kussen tegen je buik

• lichte lichaamsbeweging te doen. Denk bijvoorbeeld aan rustig wandelen of zwemmen.

• een paracetamol in te nemen. Lees wel goed de bijsluiter.

Ernstige buikpijn als je zwanger bent

Buikpijn kan onschuldig zijn, maar het kan ook een ernstige oorzaak hebben. De pijn is dan heftig en komt vaak voor in combinatie met andere klachten. Neem altijd contact op met je huisarts of verloskundige als jouw buikpijn wordt veroorzaakt door:

1. 01.

   Blaasontsteking
   Een blaasontsteking is op zichzelf niet gevaarlijk. Ook niet als je zwanger bent. Maar het kan wel een gevaar vormen als je je niet op tijd laat behandelen. Zodra je blaasontsteking namelijk overgaat in een nierbekkenontsteking krijg je hoge koorts, pijn rond de nieren en kun je gaan overgeven. Dit is gevaarlijk voor jou en je kind. Ook kan een blaasontsteking in je laatste trimester vervroegd weeën opwekken.Een blaasontsteking gaat vaak samen met pijn of steken in je onderbuik (net boven je schaambeen). Andere symptomen zijn:
   – een branderig gevoel tijdens het plassen
   – zeer vaak moeten plassen
   – koorts
   – de urine kan troebel zijn
   – de urine kan bloed bevatten

2. 02.

   Zwangerschapsvergiftiging
   Zwangerschapsvergiftiging is een ziekte die je tijdens je zwangerschap of zelfs na de bevalling kunt krijgen. Zwangerschapsvergiftiging kan gevolgen hebben voor de moeder en voor de baby. Door de (extreem) hoge bloeddruk die je hierbij krijgt, bestaat het gevaar bestaat dat de placenta wordt aangetast. De baby krijgt dan minder zuurstof en voedingsstoffen binnen. De nier- en leverfunctie van je baby kan verslechteren. Ook bij de moeder is er een risico dat de nieren en lever niet goed meer functioneren.

3. 03.

   Miskraam
   Bij een miskraam is vaginaal bloedverlies vaak het eerste symptoom. Dit wordt dan enkele uren tot enkele dagen later gevolgd door buikpijn. Ontdek je bloed in de wc of in je ondergoed, neem dan altijd contact op met je huisarts of verloskundige. Bloedverlies hoeft zeker niet altijd een miskraam te betekenen; soms is het onschuldig. Lees hier wat onschuldige oorzaken kunnen zijn van bloedverlies tijdens de zwangerschap.

4. 04.

   Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
   Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hoeft geen klachten te geven. Je merkt er dus in eerste instantie vaak niets van. Als er klachten ontstaan, is dat tussen de vijfde en twaalfde zwangerschapsweek. Mogelijke klachten zijn:
   – spontane buikpijn aan één kant, meestal zeurend, maar soms ook acuut
   – uitstralende pijn naar rug, schouders of bovenbenen
   – vaginaal bloedverlies
   – misselijkheid en/of braken
   – flauwvallen
   Het gevaar van een buitenmoederlijke zwangerschap is dat de eileider waarin de zwangerschap zich bevindt, knapt doordat de zwangerschap te groot wordt. Dit kan een levensbedreigende inwendige bloeding veroorzaken. Ook kan je hierdoor een eierstok verliezen, waardoor de kans om opnieuw zwanger te raken kleiner wordt.

5. 05.

   Loslaten placenta (moederkoek)
   De placenta (moederkoek) is een orgaan dat zich tijdens je zwangerschap in de baarmoeder ontwikkelt. Het is van levensbelang voor je nog ongeboren kind, want alles wat jij eet en drinkt, komt via je bloed en de placenta bij je baby terecht. Zonder goedwerkende, gezonde placenta, geen gezonde baby.
   
   Als je steeds pijn hebt in je onderbuik en je buik (erg) hard aanvoelt, kan het erop duiden dat de placenta in de baarmoeder loslaat voor je baby geboren is. Dit kan samengaan met bloedverlies, maar dat is niet altijd het geval. Dit is een zeer gevaarlijke situatie dus ga altijd naar de huisarts of verloskundige als je langdurige of erge buikpijn hebt.

Naar de huisarts met buikpijn

Als je vermoedt dat de buikpijn tijdens je zwangerschap een serieuze, medische oorzaak heeft, neem dan altijd contact op met je huisarts of verloskundige. Het is belangrijk dat je in elk geval contact opneemt met je huisarts of verloskundige als je buikpijn hebt in combinatie met:

• aanhoudende of ernstige pijn

• koorts

• misselijkheid of overgeven

• koude rillingen

• licht gevoel in je hoofd

• pijn tijdens het plassen

• afwijkende vaginale afscheiding

• bloedverlies

Lees ook: Van aambeien tot zwangerschapsdementie: alle zwangerschapskwaaltjes waar je last van kunt krijgen