Wat is een slappe baby?
De term slappe baby is afgeleid van de Engelse term floppy infant. Eigenlijk moeten we spreken over een hypotone baby. Hypotonie is een (te) lage spierspanning. Gezonde spieren zijn nooit helemaal volledig ontspannen, maar hebben altijd een zekere spanning en stijfheid (spiertonus). Bij een baby met hypotonie zijn de spieren erg slap en is er weinig tonus (spierspanning). Meestal wordt een lage spierspanning bij een baby tijdens of vlak na de bevalling ontdekt, soms pas later.
Symptomen hypotonie bij baby's
Het kan moeilijk zijn om in te schatten of een baby té slap is of gewoon wat slapper dan gemiddeld, vooral als je geen vergelijkingsmateriaal hebt. Het meest duidelijke symptoom bij hypotonie is dat een kind letterlijk heel slap aanvoelt en amper beweegt. Het oppakken van een slappe baby is lastig omdat hij zijn spieren niet goed kan spannen. Heb je je kind vast, dan hangen zijn armen en benen recht naar beneden, in plaats van dat hij zijn ellebogen, heupen en knieën buigt. Dit wordt slipping through genoemd: als je je kind onder de oksels oppakt, lijkt hij door je handen te glippen.
Ook het niet goed rechtop kunnen houden van het hoofdje als je de baby aan zijn armen omhoogtrekt, kan wijzen op hypotonie. Dit is vanaf de tweede of derde maand te testen. Het hoofdje blijft vaak naar achteren hangen (headlag) of de baby trekt zich niet aan je handen op vanuit zijn bovenarmen.
Slappe baby's liggen het liefst op hun rug met hun armen en benen op de grond, ze bewegen duidelijk minder en maken vaak minder geluid dan andere baby's. Soms drinken ze slecht of geven ze niet goed aan dat ze willen drinken. Als een kind wat ouder is zie je vaak een vertraagde motorische ontwikkeling.
In het kort: een slappe baby heeft een combinatie van de volgende symptomen:
-
Verminderde zuigreflex
-
Verminderde schrikreflex na de geboorte (Moro-reflex)
-
Lastig op te pakken (slipping through)
-
Ligt met armen en benen gestrekt op de grond
-
Beweegt weinig met armen en benen
-
Bij optrekken tot zit blijft hoofdje naar achter hangen en doen armpjes weinig
-
Moeite met buikligging en het hoofdje optillen
-
Slapte in het gelaat, veel kwijlen en weinig mimiek (lees ook: kwijlen, wat is normaal?)
-
Is vaak rustig, laat weinig horen, weinig initiatief
-
Slaapt veel, vraagt niet actief om voeding
-
Vertraagde ontwikkeling
-
Zwak huiltje
Lees ook: Ontwikkelingsachterstand baby: wanneer moet je je zorgen maken?
Het is uiteraard normaal dat een baby kwijlt en sommige kinderen zijn van nature niet zo bewegelijk. Er zijn dus veel symptomen die kinderen met een normale spierspanning ook kunnen hebben. Heeft je kind meerdere herkenbare symptomen en vermoed je dat hij last heeft van hypotonie? Dan is het verstandig om aan de bel te trekken bij de huisarts of het consultatiebureau.
Meer lezen: Wanneer leert een baby omrollen, tijgeren en kruipen?
Wat is de oorzaak van een slappe baby?
Hypotonie bij baby's kan veroorzaakt worden door een gebrek aan zuurstof tijdens of direct na de bevalling. Ook een hersenverlamming of hersenen die niet goed gevormd zijn, kunnen zorgen voor een slappe baby. Daarnaast kan een verlaagde spierspanning een symptoom zijn van bepaalde aangeboren zenuw- en spieraandoeningen, zoals spierdystrofie of andere spierziektes. Kinderen met het syndroom van Down of een ander syndroom kunnen ook last hebben van een lage spierspanning. Soms wordt het niet duidelijk waardoor een baby hypotoon is.
Mogelijke oorzaken van een hypotonie bij je baby op een rij:
-
Syndroom van Down of een ander syndroom
-
Spierziektes en zenuwaandoeningen
-
Trauma tijdens de bevalling waarbij hersenschade is ontstaan
-
Bindweefselaandoeningen en hypermobiliteit
-
Stofwisselingsziektes
-
Longproblemen
-
Algehele malaise
Diagnose hypotonie bij je baby
Als je twijfelt over de spierspanning van je baby, bespreek dit dan op het consultatiebureau of met een kinderfysiotherapeut. Zij weten vaak wat een 'normale' spierspanning is. Als er twijfel is, dan wordt de baby naar een kinderarts of neuroloog doorverwezen om verder onderzoek te doen naar de mogelijke oorzaak. Het is belangrijk dat er een diagnose wordt gesteld als een baby een lage spierspanning heeft. Zo kan er uitgesloten worden dat er een ernstige oorzaak is. Ook kan er zo worden bepaald hoe de baby het beste kan worden geholpen.
Behandeling van een slappe baby
Een slappe baby waarbij er een duidelijke diagnose en oorzaak is vastgesteld, zal meestal de rest van zijn leven een lage(re) spierspanning houden. Wel kan de juiste behandeling er in sommige gevallen voor zorgen dat een kind er nauwelijks last van heeft. Dit is afhankelijk van de oorzaak, welke symptomen er zijn en hoe ernstig de hypotonie is.
Veel slappe baby's hebben baat bij kinderfysiotherapie. Een kinderfysiotherapeut kan al vanaf de eerste maand de ontwikkeling en zo de kracht en spierspanning bij een slappe baby stimuleren. In een later stadium kan een kinderfysiotherapeut ervoor zorgen dat de houding en coördinatie van een kind verbeteren, en de spieren rond de gewrichten van de armen en benen sterker worden.
Oudere kinderen krijgen vaak ook ergotherapie om de fijne motoriek te verbeteren. Een ergotherapeut helpt bij het aanleren van dagelijkse dingen, zoals veterstrikken, knopen en ritsen dichtmaken en persoonlijke verzorging. Een logopedist kan helpen bij eventuele slik- voedings- en spraakproblemen. Heeft een kind een ernstige vorm van hypotonie waardoor een kind bijvoorbeeld niet in staat is om te lopen of te staan, dan kan het helaas zo zijn dat hij orthopedische hulpmiddelen nodig heeft als hij wat ouder is, zoals een rolstoel, statafel of spalken.
Lees ook: Zo stimuleer je de grove motoriek van je baby
Ervaringen van andere ouders met een slappe baby
Het kan helpen om de ervaringen te horen van andere ouders die te maken hebben met een slappe baby. Op fora vind je veel ervaringsverhalen van ouders, waaronder ervaringen met hypotonie. Check het Ouders van Nu forum op verhalen of struin andere fora op het internet af, zoals Reddit.
Wat betekent hypotonie het voor de toekomst?
Hypotonie is meestal niet levensbedreigend, behalve bij aandoeningen waarbij een baby zo weinig kracht en spierspanning heeft dat het moeilijk is om te eten of om te ademen. Hoeveel last een kind zal hebben van hypotonie verschilt per kind.
Soms heeft een kind er nauwelijks last van en gaat hij met stappen vooruit als hij wordt geholpen door een kinderfysiotherapeut of andere hulp krijgt. Andere kinderen zullen altijd last houden van hun lage spierspanning en bij veel dingen ondersteuning en zorg nodig hebben.
Lees ook: Zo verloopt de ontwikkeling van de fijne motoriek
Bronnen: Vakblad Vroeg, Kinderneurologie
