Litteken na een keizersnede

Als je bent bevallen met een keizersnede, herinnert het litteken je voor altijd aan de geboorte van je kind en jouw topprestatie. Alleen al daarom verdient het litteken zorg en aandacht. Hoe herstelt het litteken en hoe kun je het verzorgen? Alles over het litteken na een keizersnede.

Een keizersnede is een flinke buikoperatie. De gynaecoloog snijdt door verschillende lagen: de huid, het onderhuidse vet, het bindweefsel en de baarmoederwand. Het meest gebruikelijk is een bikinisnede. Dit is een horizontale snee net boven het schaambeen (het litteken valt dan onder je bikinibroekje, vandaar de naam). Heel soms is een verticale snee onder de navel nodig.

De snee wordt meestal gehecht met oplosbaar hechtdraad, dat niet verwijderd hoeft te worden. Als er voor de huid ander hechtmateriaal is gebruikt, wordt dit na vijf dagen tot een week verwijderd. Dit doet de verloskundige of je krijgt een afspraak in het ziekenhuis of bij de huisarts.

Lees meer: Wanneer is een keizersnede nodig?

Hoe herstelt het litteken na een keizersnede?

De wond van een keizersnede doet de eerste twee weken pijn. Alle lagen die zijn doorgesneden moeten herstellen. Het litteken in de huid is eerst rood en gezwollen, en de inwendige hechtingen kun je een beetje voelen trekken. Ook kan er de eerste dagen roze wondvocht en bloed uit het litteken komen. Je krijgt medicatie tegen de pijn en het is belangrijk om goed op de hygiëne te letten en veel te rusten. Moeders zijn vaak ook heel moe na een keizersnede, omdat het herstel zoveel energie kost.

Na verloop van tijd kan het litteken gaan jeuken. Dit is een teken dat het geneest. Na zes weken is het litteken van de keizersnede goed gedicht. Tot die tijd mag je geen lichamelijk werk doen (zoals stofzuigen), niet zwaar tillen en niet sporten.

Lees ook: Alles wat je wilt weten over herstel na een keizersnede

Hoe herken je een ontstoken litteken?

Een van de mogelijke complicaties na een keizersnede is een wondinfectie. Gelukkig komt dit weinig voor, maar het is wel belangrijk om je litteken in de gaten te houden. Deze symptomen kunnen duiden op een ontstoken litteken van een keizersnede:

• De huid rond de wond is rood
• De pijn van het litteken of in je buik wordt erger
• Koorts
• Zwelling rond het litteken of onder de huid
• Wondvocht met pus, vies ruikend wondvocht

Neem bij deze symptomen altijd contact op met je gynaecoloog, verloskundige of huisarts.

Hoe ziet het litteken na een keizersnede eruit?

Na de bevalling is het litteken van de keizersnede afgedekt met een wondpleister, die er na een aantal dagen af mag. De wond is dan droog en het litteken is meestal nog gezwollen, rood en pijnlijk. Na ongeveer twee weken is de wond dicht en na zes weken is je litteken goed geheeld, maar zie je het nog wel goed. De kleur is donkerder dan de huid eromheen, van paars-rood tot donkerbruin. Na verloop van tijd vervaagt dit. Het litteken valt dan minder op en oogt kleiner. Hier gaan maanden en soms jaren overheen.

Hoe lang hou je last van je litteken na de keizersnede?

Je kunt nog lange tijd last houden van het litteken van een keizersnede. Het gebied eromheen kan doof of gevoelloos zijn, doordat de zenuwen in de huid zijn doorgesneden. Het gebied halverwege de navel kan juist gevoeliger zijn. Na zes tot twaalf maanden is het normale gevoel weer terug. Het verschilt dus nogal per moeder hoe lang je hier last van houdt. Ook kunnen er andere klachten blijven of ontstaan die te maken hebben met verklevingen rond het litteken in je baarmoeder. Zoals buikpijn en darmklachten of een verminderde vruchtbaarheid.

Tips voor het verzorgen van het litteken na een keizersnede

In principe geneest je litteken vanzelf. Rust en hygiëne zijn het belangrijkst. Op deze tips voor het verzorgen van een litteken na een keizersnede kun je letten:

1. Zorg voor genoeg rust, gezonde voeding en drink voldoende water. Eet veel groente en fruit en onbewerkte producten met veel vitamines en mineralen. Zo ondersteun je de genezing van de buikwond en ook het litteken in je baarmoeder.
2. Was je huid rondom het litteken elke dag met lauw water, zonder zeep (of met milde, ongeparfumeerde zeep). Dep de huid voorzichtig droog met een gaasje of een schone handdoek. Je mag douchen met een wond van een keizersnede, maar zolang je nog vloeit mag je niet in bad.
3. Laat de wond regelmatig luchten. Dit kun je doen zodra de wond droog is en het verband eraf mag.
4. Draag zachte kleding van materialen die goed ademen en de huid niet irriteren, zoals katoen. Zorg dat je kleding loszit en dat er geen elastieken band van je broek of ondergoed knelt bij de wond.
5. Smeer de eerste twee weken niets op het litteken. De wond moet eerst helemaal dicht zijn, anders kunnen er bacteriën in komen.
6. Na twee weken kun je het litteken voorzichtig insmeren met een neutrale crème of huidolie, om de huid soepel te houden.
7. Houd het litteken uit de zon. Blijf hier ook voorzichtig mee nadat het litteken helemaal is genezen. Je litteken blijft extra gevoelig voor uv-straling.

Masseren met littekencrème of olie: do of don’t?

Na twee weken, als de wond dicht is, kun je je litteken regelmatig insmeren. Er zijn hiervoor speciale littekencrèmes te koop, maar of deze crèmes beter werken dan gewone crèmes is niet voldoende wetenschappelijk aangetoond. Je kunt ook een ongeparfumeerde, neutrale crème of huidolie gebruiken.

Na zes weken kun je het litteken masseren. Dit houdt de huid soepel en kan verklevingen helpen voorkomen. Begin bovenaan je buik en werk langzaam naar beneden, in de richting van je litteken. Maak cirkelende bewegingen met je vingertoppen. Masseer langer op de plekken waar je spanning voelt. Je kunt ook het litteken zelf zachtjes masseren. Wil je eerder dan na zes weken beginnen met massage van het litteken, dan kun je hiervoor naar een fysiotherapeut gaan.

Langdurige klachten door litteken keizersnede

In maart 2023 is er een onderzoek van Amsterdam UMC gepubliceerd, waaruit blijkt dat een derde van de vrouwen die zijn bevallen met een keizersnede, last krijgt van Caesarean Scar Disorder. Deze benaming hebben de onderzoekers gegeven aan klachten die worden veroorzaakt door een uitpuilend litteken van de keizersnede in de baarmoeder, ook wel een niche genoemd.

Klachten kunnen bijvoorbeeld zijn: aanhoudende buikpijn, bloedverlies of verminderde vruchtbaarheid. Dit overkomt ongeveer 10.000 vrouwen per jaar. Doordat er nu een diagnose voor is, kan er worden gezocht naar een behandeling. Ook kunnen vrouwen beter worden geïnformeerd over mogelijke nadelige gevolgen van een keizersnede op de lange termijn.

Alternatieve behandelingen litteken keizersnede

Er zijn verschillende alternatieve manieren om het litteken van een keizersnede te behandelen, kort na de bevalling of juist als je na lange tijd klachten houdt of krijgt door het litteken:

• Siliconenpleisters: deze voorgevormde pleisters gebruik je zodra de wond dicht is, om de huid te beschermen en vochtverlies te voorkomen. Daardoor zou het litteken tot rust komen en sneller genezen.
• Osteopathie: met osteopathie kunnen verklevingen en de klachten die daardoor ontstaan worden behandeld.
• Cupping: een behandeling waarbij de huid vacuüm wordt gezogen met een cup. Dit wordt gedaan om de doorbloeding te verbeteren, aanmaak van collageen (elasticiteit) te stimuleren en verklevingen los te maken.
• Littekenmassage: dit maakt de huid en het onderhuidse bindweefsel soepeler en beter doorbloed, wat verklevingen kan voorkomen of verhelpen. Ga hiervoor naar een fysiotherapeut of (postpartum)masseur die is opgeleid om het litteken na een keizersnede te behandelen.

Overleg met je gynaecoloog of je deze behandelingen veilig kunt proberen.

Als je buik hangt over het litteken van je keizersnede

Boven het litteken van de keizersnede kan een verdikking ontstaan. Dit laagje vet kan ook over het litteken heen gaan hangen, als een soort flapje. Alle vrouwen moeten ontzwangeren na hun bevalling, wat onder meer betekent dat de buik weer platter wordt. Met een beetje geluk trekt het buikflapje daarmee ook weg, al kan dat best een jaar of langer duren. Sporten kan helpen, maar zeker na een keizersnede is het verstandig om hier pas mee te beginnen na een bezoek aan een bekkenfysiotherapeut. Hij of zij kan advies geven hoe je het sporten het beste kunt oppakken en wanneer je bijvoorbeeld weer buikspieroefeningen kunt doen.

Een volgende bevalling met een keizersnedelitteken

Als je een keer bent bevallen met een keizersnede, betekent dit niet direct dat je een volgende keer ook een keizersnede nodig hebt. Meestal kun je vaginaal bevallen na een keizersnede, als je dit wilt. Dit hangt ook af van de reden waarom je eerder een keizersnede kreeg.

Wel zul je een medische indicatie krijgen om in het ziekenhuis te bevallen. Een van de redenen hiervoor is het litteken van de keizersnede in de baarmoeder. Er is een risico dat dit litteken scheurt door de weeën. Hoewel de kans minder dan 1% is, is dit een ernstige complicatie. Als het gebeurt, moet de baby zo snel mogelijk worden gehaald met een keizersnede.

Lees ook: Alles over de VBAC, oftewel vaginaal bevallen na een keizersnede

Litteken of souvenir?

Veel moeders zijn trots op het litteken van hun keizersnede. Heel terecht: het is een aandenken aan de geboorte van je kind en de prestatie die je ervoor hebt geleverd. Maar er zijn ook veel moeders die er moeite mee hebben of zich schamen voor hun litteken. Al zeggen anderen dat je er trots op moet zijn, dat kan best als een drempel voelen. Soms komt de trots, nadat je de manier waarop je bevalling is verlopen, hebt verwerkt. En ook al heb je je litteken helemaal omarmd, het kan best spannend zijn om het te laten zien.

Tattoo over litteken keizersnede

Sommige moeders kiezen ervoor om een tattoo over het litteken van de keizersnede te zetten, om het te camoufleren of te versieren. Lijkt dit je een mooi idee? Allereerst moet je litteken al langere tijd genezen zijn, zodat de huid rustig is. Zoek daarnaast zorgvuldig een tatoeëerder uit: niet iedere tatoeëerder heeft ervaring met het tatoeëren van littekenweefsel. De tattoo-artiest moet ook goed in staat zijn om te beoordelen of je litteken geschikt is om overheen te tatoeëren. Wees hier dus kritisch in. Je wilt wel dat je litteken er mooier van wordt. Twijfel je? Ook zonder versiering is je litteken een bijzonder souvenir.

Bronnen: Isala.nl, Nu.nl, Dekeizersnede.club