Groeicurve jongens (baby)

Baby’s zijn er in alle vormen en maten. Jongens zijn over het algemeen groter dan meisjes bij de geboorte, en wegen ook meer. De lengte, het gewicht en de hoofdomtrek van je zoon worden op het consultatiebureau bijgehouden in groeicurven. Wat is zo’n groeicurve precies? En wat kun je doen als jouw zoon daarvan afwijkt?

Wat is een groeicurve?

Ieder kind groeit in zijn eigen tempo. De ene baby is een lichtgewichtje, de andere heeft al snel lekkere stevige spekbeentjes. Toch groeien de meeste baby’s volgens eenzelfde patroon. De groei van je baby kun je bijhouden in een grafiek, ook wel groeicurve genoemd, waarin de lengte en het gewicht tegen de leeftijd worden afgezet. Een groeicurve is een handige tool die laat zien of je baby goed groeit.

Het eerste jaar ben je veel op het consultatiebureau te vinden. Bij elke afspraak wordt je baby gemeten, gewogen en wordt zijn hoofdomtrek opgenomen. Deze metingen worden tegen de gemiddelde groeicurve afgezet. De groeidiagrammen die bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ) worden gebruikt, zijn door onderzoeksbureau TNO samengesteld op basis van gegevens van de groei van kinderen in Nederland. Het gaat daarbij zowel om kinderen die borstvoeding kregen, als kinderen die kunstvoeding kregen, of een combinatie daarvan. De groeicurve laat dus de gemiddelde groei van alle kinderen in Nederland zien.

Op een groeidiagram staan meerdere lijntjes: de middelste lijn toont het gemiddelde gewicht of de gemiddelde lengte van kinderen in Nederland. Daarboven staan de +1, de +2, en de +2,5 lijnen: die lijnen tonen de groei van kinderen die iets groter of zwaarder zijn dan gemiddeld. Onder de 0-lijn staan de -1, -2 en -2,5 lijnen: die tonen de groei van kinderen die wat kleiner of lichter zijn.

Groeicurve jongen

Jongens zijn over het algemeen groter dan meisjes bij de geboorte, en wegen ook meer. Daarom wordt voor jongens en meisjes een apart groeidiagram gebruikt om de groei in bij te houden.

Om de groeicurve van je baby bij te houden, wordt je zoon bij elk bezoek op het consultatiebureau gemeten en gewogen. Die gegevens worden ingevoerd in de computer en daarna laat de jeugdarts of verpleegkundige zien hoe de groeicurve van jouw zoon eruitziet. Dat wordt getoond door middel van een lijn, afgezet op de gemiddelde groeicurve. Het is helemaal niet gek als het lijntje van jouw baby boven of onder de 0-lijn zit. Dat betekent simpelweg dat je kind iets langer of kleiner, lichter of zwaarder is dan gemiddeld. Elk kind volgt zijn eigen lijn: een glooiende curve die gelijkmatig toeneemt.

Pas als de groei van je kind erg afwijkt van het gemiddelde, kijkt de consultatiebureauarts met jullie wat de oorzaak zou kunnen zijn. Eventueel krijgen jullie een verwijzing naar de huisarts of kinderarts. Ook als je kind ineens afwijkt van zijn eigen lijn, omdat hij ineens harder groeit of in groei achterblijft, kan dat een teken zijn dat er iets aan de hand is.

Lees ook: Dit is de groeicurve voor meisjes 

Hoe wordt er gemeten en gewogen?

Het meten en wegen van je baby gebeurt tijdens de bezoeken aan het consultatiebureau. Voorafgaand aan de afspraak kleed je je baby uit, waarna hij zonder kleding en luier wordt gewogen op een speciale babyweegschaal. Zijn lengte wordt gemeten op een speciale meetbak; je kind wordt dus liggend gemeten. De verpleegkundige of assistente vraagt je om het hoofdje van je kind goed tegen het hoofdeinde aan te houden en vervolgens meet ze zijn lengte door een beweegbare voetenplank tegen zijn voetzolen aan te schuiven. De hoofdomtrek wordt gemeten met een meetlint, net boven de oren en wenkbrauwen.

Bij de geboorte

Jongens hebben gemiddeld een hoger geboortegewicht dan meisjes en zijn over het algemeen ook iets langer. Het gemiddelde geboortegewicht van jongens is 3410 gram. Meisjes wegen gemiddeld 3290 gram bij de geboorte.

Bij de geboorte zijn jongens tussen de 47 en 54 centimeter lang, met een gemiddelde lengte van 50 centimeter. Na een jaar meten jongens gemiddeld 75 centimeter. Als jij en je partner allebei langer zijn dan gemiddeld, is je zoon dat waarschijnlijk ook.

In de eerste week na de geboorte verliezen baby’s meestal wat van hun geboortegewicht. Dat is normaal, al mag het niet meer dan tien procent van het totale gewicht zijn.

Gemiddelde lengte en gewicht

De onderstaande tabel geeft de gemiddelde lengte en het gemiddelde gewicht aan van jongens in het eerste levensjaar.

Hoofdomtrek

Ook de hoofdomtrek van je baby wordt op het consultatiebureau gemeten en bijgehouden in een groeicurve. De groei van het hoofd zegt namelijk iets over de groei en ontwikkeling van de hersenen. Net als bij de lengte en het gewicht van je kind is de groeicurve van de hoofdomtrek een glooiende lijn die gelijkmatig toeneemt.

Groeicurve bij borstvoeding of kunstvoeding

De grafieken die worden gebruikt op het consultatiebureau gaan uit van de gemiddelden van Nederlandse kinderen; zowel borstgevoede kinderen als kinderen die kunstvoeding krijgen. Maar er is wel een verschil in de groeilijnen van baby’s die kunstvoeding krijgen en borstgevoede baby’s. Baby’s die borstvoeding krijgen, groeien namelijk (gemiddeld) in hun eerste maand iets sneller dan baby’s die kunstvoeding krijgen. En vanaf drie maanden draait dat om: dan groeien baby’s die kunstvoeding krijgen (gemiddeld) juist harder dan borstgevoede baby’s. Op de eerste verjaardag zijn baby’s die vooral kunstvoeding hebben gekregen (gemiddeld) ongeveer een kilo zwaarder dan baby’s die vooral borstvoeding hebben gekregen.

Wil je weten hoe lang je kind uiteindelijk wordt? Op de website van TNO kun je dit berekenen. Deze groeicalculator berekent de uiteindelijke lengte van je kind op basis van geslacht, geboortedatum, de huidige lengte en de lengte van beide ouders. Let op: de uitkomst is een schatting!

Mijn zoon weegt minder dan gemiddeld

Als bij de meet- en weegmomenten op het consultatiebureau blijkt dat je baby niet voldoende aankomt of zelfs afvalt, kijkt de arts of verpleegkundige samen met jou naar de mogelijke oorzaak hiervan. Hij of zij vraagt naar de voedingen, de eetlust van je baby en of hij bijvoorbeeld last heeft (gehad) van overgeven en diarree. Het hoeft niet te betekenen dat er iets mis is, maar het is wel belangrijk om het in de gaten te houden en te onderzoeken of er iets aan de hand is.

Weegt je kind minder dan een gemiddelde baby van dezelfde leeftijd, dan kan dit een teken zijn dat hij te weinig melk drinkt of te weinig voeding binnenkrijgt. Maar er kan ook een lichamelijke oorzaak spelen. Hierbij kun je denken aan reflux, een hartafwijking of problemen met een ander orgaansysteem. Als een bepaalde lichamelijke oorzaak wordt gevonden, is behandeling van deze afwijking in het algemeen genoeg om ook het goede groeien weer op gang te laten komen.

Mijn zoon weegt meer dan gemiddeld

Als je kind groter of zwaarder is dan gemiddeld, betekent dat niet direct dat er iets aan de hand is. Misschien heeft je kind net een groeispurt gehad. Maar op het consultatiebureau wordt ook gekeken of de lengte en het gewicht in verhouding zijn. Blijkt uit de groeicurve dat je kind te veel weegt, dan kun je met het consultatiebureau of je huisarts overleggen wat je hieraan kunt doen.

Als je kind te zwaar is, is het verstandig om dit aan te pakken. Vaak kan meer beweging of meer water drinken al helpen. Kinderen met overgewicht hebben tot tachtig procent meer kans dat ze op volwassen leeftijd ook te zwaar worden. Ook is er een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, gewrichtsproblemen, artrose en diabetes, maar ook op psychosociale problemen zoals pesten of een laag zelfbeeld. De kans op overgewicht is groter in de volgende gevallen:

• beide ouders kampen met overgewicht
• verkeerd eet- en beweegpatroon
• erfelijke aanleg

Groeicalculator

Wil je weten hoe lang je kind uiteindelijk wordt? Op de website van TNO kun je dit berekenen. Deze groeicalculator berekent de uiteindelijke lengte van je kind op basis van geslacht, geboortedatum, de huidige lengte en de lengte van beide ouders. Let op: de uitkomst is een schatting.

Check hier 3 andere methodes om de lengte van je kind zelf uit te rekenen.

Wanneer ga je naar de huisarts?

Ieder kind groeit anders. Maak je je zorgen of wil je tussen controles door weten of je baby een normale groeicurve doormaakt, dan kun je altijd terecht bij het consultatiebureau. Er is vaak een speciaal weegspreekuur. Uiteraard kun je bij twijfel ook altijd terecht bij je huisarts.

Lees ook: Wanneer spreek je officieel van een ontwikkelingsachterstand?

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.