Zo stoom je je kind klaar voor de basisschool

Gaat jouw (bijna) kleuter straks voor het eerst naar school? Wat een mijlpaal. Sofie en Eva vertellen hoe je je kind een beetje voor kunt bereiden op groep 1.

Elke driejarige weet dat hij straks naar groep 1 gaat. Opa en oma, de buurvrouw, allemaal knopen ze stralend een gesprek met je peuter aan over het feit dat hij bijna naar groep 1 mag. De meeste kinderen hebben er best zin in en tegelijkertijd is het ook wel spannend. Kun je je (bijna) kleuter nog helpen om de overgang soepeler te maken? Deze tips geven wij in ons boek De schoolfabriek.

Geschreven door

Sofie en Eva

Praat erover

Vertel je peuter dat hij op school veel mag spelen en dat je hem aan het einde van de dag gewoon weer op komt halen. Het lijkt vanzelfsprekend, maar we hebben weleens gehoord van een driejarige die dacht dat ze zou verdwijnen als ze naar school ging. Ze zag immers al die andere kindjes van het kinderdagverblijf nooit meer terug als ze vier jaar werden.

In de kring

Kleuterjuf Debbie: ‘Wat handig is om je kind te vertellen van tevoren? Houd het algemeen, bijvoorbeeld dat school een groot gebouw is met meerdere lokalen, waar kinderen samen spelen en werken in een groep. Dat er hoeken zijn waar je kunt bouwen of tekenen. En dat ze soms in de kring zullen zitten. Dat ze gaan leren luisteren naar de juf en naar elkaar en opdrachten krijgen.’ Meer over de eerste schooldag van je kind.

Tips: deze dingen moet je nooit tegen de juf van je kind zeggen.

Lange en korte dagen

Het is goed om je kind ’s ochtends duidelijk te vertellen hoe die dag eruitziet: of het een lange dag is of niet (op sommige scholen zijn ze op een of twee dagen eerder uit, meestal woensdag en vrijdag) en of het een overblijfdag is of niet. Hij zou niet de eerste vierjarige zijn die aan de hand van de juf staat te wachten op het schoolplein terwijl je hem voor lunchen op school hebt aangemeld (wat op de een of andere reden niet is doorgekomen bij de leraar).

Bso en planning

Vertel hem ook of hij na school naar de buitenschoolse opvang gaat en zo ja, waar op het schoolplein de opvangmedewerkers hem op zullen wachten. Duidelijkheid is fijn voor een klein kind. Vind je kind het prettig om precies te weten wat er op de planning staat? Dan kun je eventueel een schema maken op een krijt- of magneetbord of koop een kalender. Daar kun je met symbolen op aangeven wat lange en korte schooldagen zijn, of je kind die dag overblijft en naar de bso gaat en wie hem komt ophalen.

Overdrijf het praten over ‘straks op school’ niet. Op deze leeftijd heeft je kind nog geen besef van tijd, dus het heeft weinig zin om hem er een jaar van tevoren al uitgebreid over te informeren. Wacht tot hij er zelf over begint.

Meer lezen: alles over de Wet Kinderopvang 2019.

Kijkje nemen

Als de vierde verjaardag in aantocht is, kun je samen alvast een keer kijken bij de school en bijvoorbeeld even spelen op het schoolplein. Presenteer naar school gaan als iets leuks, iets wat mag. Juf Debbie: ‘Ik was een keer in de vakantie op school om iets voor te bereiden toen er twee kleuters met hun ouders even kwamen buurten. “Juf Debbie, ik wil vertellen dat ik vanaf maandag bij jou in de klas zit”, liet een van de kleintjes parmantig weten. Vaak kijken kinderen er best naar uit. Je kunt als ouders een afstreepkalender maken om duidelijk te maken wanneer het zover is. Dat doe ik in de klas ook met iets groots zoals Sinterklaas.’

Zelf doen

Wat je kind moet kunnen voor de kleuterklas? Eigenlijk niks. Tenminste: niets moet. Elk kind is anders en ontwikkelt zich anders. Meestal komt het vanzelf in orde, vroeg of laat. Dus laten we het anders formuleren: welke vaardigheden zijn handig om onder de knie te hebben in de kleuterklas? Op nummer 1: zelfredzaamheid. Sowieso is het fijn als je je eigen rits dicht kunt maken, maar als je met nog vijfentwintig vierjarigen tegenover één leraar zit is het gewoon bittere noodzaak.

Yoga-ritueel

Juf Debbie: ‘Kleuters zijn zo keurig, die durven vaak niet eens te vragen of ik hun deksel voor ze open wil maken. Als ik net even druk ben met andere kinderen, kan het zomaar zijn dat er één een kwartier zit te wachten met een gesloten drinkbeker. Zonder dat ik het doorheb. Er zijn ook altijd een paar vierjarigen die nog niet hun eigen jas aan kunnen doen. Sommigen hebben minder goede fijne motoriek en doen er wat langer over. Of hun ouders doen het altijd voor ze. Als het tijd is om naar buiten te gaan, gaat daar bij mij in de klas altijd een heel yoga-tafereel aan vooraf. Ik leer mijn kleuters hoe ze hun jas zelf aan kunnen doen met de bekende truc: de jas op de grond leggen, armen erin en dan over hun hoofd zwiepen. Het is hilarisch om te zien hoeveel leerlingen eindigen met de kraag op hun billen, of de onderkant van hun jas in hun nek.’

Klittenband

Kortom ‘Zelluf doen!’ worden de favoriete woorden van je kind de komende tijd. Trek twee (of drie) keer zo veel tijd uit als normaal en laat hem z’n eigen jas aantrekken, rits of knopen dichtdoen en schoenen aandoen. Koop klittenbandgympen, want veters zijn voor de meesten echt nog een brug te ver. Zoek een schooltas, broodtrommel en drinkbeker uit die je kind zelf open en dicht kan maken. Tip: ga in eerste instantie niet voor die bekers die je met een drukknop openmaakt als je eruit wilt drinken, want die knop is vaak lastig voor een vierjarige. Wat moet je kind kunnen voordat hij naar de basisschool gaat?