Zakgeld: hoeveel geef je en op welke leeftijd?

Als je je kind zakgeld geeft, leert hij omgaan met geld. Maar wanneer begin je ermee en hoeveel zakgeld geef je?

Waarom zakgeld?

Als kinderen nog jong zijn en geld krijgen, willen ze dat misschien meteen uitgeven. Als ze ouder worden, krijgen ze meer interesse voor geld en een beter besef van tijd. Ze begrijpen dan dat je later iets duurs of groters kunt kopen als je geld spaart.

Als je kind zelf over zijn zakgeld mag beslissen, leert hij de waarde van geld kennen. Dat is belangrijk voor later, want dan weet hij precies wanneer hij iets wel of niet kan uitgeven.

Tip! Geef een leuke spaarpot, waarmee je kind kan leren sparen.

Cijfers over zakgeld

Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) krijgt ruim twee derde van de kinderen (69%) zakgeld op de basisschool. Daarvan krijgt 59% elke week of elke maand zakgeld en 10% krijgt het op wisselende momenten.

71% van de ouders geeft het zakgeld contant en 21% maakt het over naar een bankrekening. 8% van de ouders doet dit contant én maakt het over.

6 jaar en ouder

Als je kind zes jaar is, gaat hij (als het goed is) naar groep 3. Daar leert hij rekenen en eenvoudige sommen maken. Ook kunnen kinderen van die leeftijd munten herkennen. Omgaan met geld leert je kind spelenderwijs. Zes jaar is dus een goede leeftijd om te beginnen met zakgeld. Wil je dat je kind al eerder iets leert over geld? Ga dan samen boodschappen doen. Leg uit dat jij geld geeft aan de caissière, zodat jullie de appels mee naar huis mogen nemen. Zo leert je kind de eerste beginselen van (zak)geld.

Naarmate je kind ouder wordt, kun je steeds wat meer zakgeld geven. Maar overdrijf het niet: één of twee euro per week is meer dan genoeg tot je kind een jaar of tien is. Tot die tijd is geld een middel om te oefenen in betalen, plannen en sparen.

Meer tips: zo leer je je kind (beter) omgaan met geld.

Hoeveel zakgeld geef je?

Hoeveel zakgeld je aan je kind geeft, hangt af van hoeveel je zelf te besteden hebt en wat je kind van het zakgeld moet betalen. Als je het zakgeld geeft voor kleine dingen zoals snoep en (klein) speelgoed, is een paar euro per week meer dan genoeg. Moet je kind ook cadeaus betalen of andere dingen die duurder zijn? Dan zul je waarschijnlijk ook meer zakgeld geven.

Deze tabel houdt het Nibud aan voor kinderen op de basisschool:

Leeftijd	Zakgeldbedrag per week
5 jaar	€ 0,50
6 jaar	€ 1 – € 1,40
7 jaar	€ 1 – € 2
8 jaar	€ 1 – € 2
9 jaar	€ 1,10 – € 2
10 jaar	€ 2 – € 2,30
11 jaar	€ 2 – € 2,30
12 jaar	€ 2,30 – € 3

*Bron: Nibud Kinderonderzoek 2018

Wanneer geef je zakgeld?

De meeste kinderen op de basisschool krijgen wekelijks zakgeld. Kinderen die op de middelbare school zitten, krijgen dit meestal per maand. Kies wat voor jullie het beste werkt en hou je daar ook aan vast. Heeft je kind al zijn geld al eerder opgemaakt? Leg hem dan uit dat hij pas volgende week of volgende maand weer zakgeld krijgt. Op die manier leert hij goed met geld omgaan en dat op ook echt op is.

Lees ook: Zelfstandigheid, dit kun je per leeftijd verwachten

Tips bij het geven van zakgeld

Met zakgeld leert je kind omgaan met een beperkt budget voor een bepaalde periode. Hij kan niet alles kopen, dus hij zal keuzes moeten maken. Hier volgen nog een paar tips bij het geven van zakgeld:

Geef steeds hetzelfde bedrag op dezelfde dag van de week of maand. Pas dan kan je kind echt leren plannen: hij weet waar hij op kan rekenen en hoe lang hij ermee moet doen.
Spreek van tevoren af hoe lang je kind met het geld moet doen. Een week of een maand? Wijk daar niet van af. Krijgt je kind tussendoor geld van zijn opa of oma? Stop dat geld dan in een apart potje, zodat je kind daar andere dingen van kan kopen.
Geef duidelijk aan wat je kind wel en niet mag kopen van het zakgeld.
Zakgeld is geen loon en ook geen middel om te straffen. Het is juist bedoeld om van te leren. Lees ook: Straffen van je kind, wat werkt wel en wat niet?

Leren sparen

Het is natuurlijk niet erg als je kind zijn geld uitgeeft aan leuke dingen, maar het is ook belangrijk dat hij leert sparen. Als je kind later iets duurs wil kopen, zal hij daar ook voor moeten sparen.

Een spaarpot is daarvoor een handig hulpmiddel. Voor je kind is het leuk om te zien (en te voelen) dat die spaarpot steeds voller en zwaarder wordt. Dat motiveert hem om vooral verder te sparen. Sommige ouders hebben bij de geboorte al een spaarrekening geopend voor hun kind. Als je dat nog niet hebt gedaan, kun je dat ook doen.

Meer weten? Zo leer je je kind spelenderwijs sparen.

Contant geld versus bankrekening

Voor kinderen is contant geld nog steeds de beste manier om de waarde van geld te leren kennen. Als je kind nog jong is, kies dan ook voor het geven van zakgeld in de vorm van contant geld. Zo kun je goed uitleggen hoeveel muntjes van twintig cent er in een euro gaan en hoeveel wisselgeld hij terugkrijgt.

Je kunt je kind wel alvast uitleggen hoe een bankrekening werkt. Pin waar hij bij is en laat op je bankoverzicht (op papier of digitaal) zien dat het bedrag van je rekening is afgeschreven. Op die manier leert je kind dat een pinautomaat geen onuitputtelijke geldmachine is.

Wordt je kind ouder, dan kan het handig zijn om een bankrekening voor hem te openen. De voordelen van een bankrekening: je kind kan het geld nergens laten slingeren, de uitgaven zijn overzichtelijk (ook voor jou) en hij hoeft geen geld mee te nemen als hij iets gaat kopen. Geef je kind daarom voordat hij naar de middelbare school gaat al een eigen bankrekening met pinpas. Zo kun je hem veilig leren pinnen voordat hij zelfstandiger wordt. Ook kun je nog wat controle houden over zijn bankrekening. Bij de meeste banken kunnen ouders een betaallimiet instellen op de bankrekening van hun kinderen en kun je als ouder gemakkelijk meekijken met je kind.

Leer je kind ook producten op websites te vergelijken, laat zien welke webshops wel en niet betrouwbaar zijn en dat het vaak goed is om er een nachtje over te slapen, voordat je iets aanschaft.

Tip: zo leer je een kind (meer) verantwoordelijkheid nemen.

Fouten maken

De manier waarop je kind omgaat met zijn geld kan botsen met jouw ideeën over het besteden van geld. Toch is het belangrijk om je kind hierin niet te strak te houden en waar nodig alleen een beetje bij te sturen of te helpen. Je kind moet tenslotte leren hoe je geld uitgeeft én spaart. Gaat het fout en is zijn geld ‘opeens’ op? Dan is dit een goede les voor je kind om het de volgende keer anders aan te pakken.

Om je kind te leren niet meteen al zijn geld uit te geven, kun je samen een doel kiezen om voor te sparen. Laat je kind (een deel) van zijn zakgeld in een spaarpot doen. Zo ziet hij zijn vermogen ‘groeien’.

Lees ook: Zelfstandigheid, dit kun je per leeftijd verwachten

Kleedgeld

Is je kind twaalf jaar? Dan adviseert het Nibud om je kind kleedgeld te geven. Dit is de volgende stap in het leren omgaan met geld. Voor pubers is kleding vaak erg belangrijk. Ze hebben een eigen smaak ontwikkeld en willen zelf bepalen wat ze dragen. Met kleedgeld leert je kind goed na te denken over hoe hij dit bedrag uitgeeft.

Hoeveel kleedgeld je aan je kind geeft, hangt af van hoeveel je aan kleding kunt of wilt uitgeven. Uit de gegevens van het Nibud blijkt dat alle kleding (dus van ondergoed tot en met een winterjas) voor kinderen van twaalf jaar en ouder 56 euro per maand kost. In werkelijkheid hoeven maar weinig kinderen alle kleding zelf te betalen van het kleedgeld. De meeste scholieren krijgen dan ook 50 euro per maand aan kleedgeld.

Lees meer: Wat kost het hebben van een kind?