Pinda's op jonge leeftijd
Vroeger werd gesteld dat je je baby het eerste jaar beter geen pinda's moest geven. Anders zou de kans op een allergie groter zijn. Maar uit recente onderzoeken blijkt dat deze maatregel juist averechts werkt. Het geven van (fijngemalen) pinda's aan jonge baby's lijkt de kans op een voedselallergie niet te verhogen, maar juist te verlagen. En het onterecht vermijden van pinda verhoogt de kans op het ontwikkelen van een allergie bij kinderen.
Daarom is sindsdien het advies aangepast. Kinderartsen, consultatiebureaus, jeugdartsen, huisartsen, allergologen en het Voedingscentrum raden daarom aan om bij baby's vanaf vier maanden te starten met bijvoeding en om je baby voor acht maanden kennis te laten maken met pindakaas of gemalen pinda's. Bij baby's die aanleg voor een allergie hebben, verlaagt dit de kans op een pinda-allergie.
Heeft mijn kind aanleg voor allergie?
Het geven van gemalen pinda's of pindakaas aan baby's vanaf vier tot acht maanden heeft dus een positief effect, zeker voor kinderen die aanleg hebben voor allergieën. Maar hoe weet je of jouw baby hier aanleg voor heeft?
Aanleg voor het ontwikkelen van allergische aandoeningen noemen we atopie. Kinderen met atopische aanleg hebben niet alleen grotere kans op voedselallergieën, maar ook op eczeem. Hooikoorts en astma komen nog weinig voor op deze leeftijd. Heeft jouw baby eczeem, dan is de kans groter dat hij ook een voedselallergie krijgt. Een pinda-allergie kan ontstaan als pinda via de kapotte eczeemhuid het lichaam in komt en het afweersysteem activeert. Wanneer je kind vervolgens een pinda eet, gaat het afweersysteem reageren met een allergische reactie. Komt pinda als eerste via de juiste route binnen, via de mond en darmen, dan weet het afweersysteem dat het voeding is en zal het geen allergische reactie veroorzaken.
Atopische aanleg is erfelijk. Heb jij (of je partner of andere leden van de familie) een voedselallergie, astma, hooikoorts of had je als kind vaak last gehad van eczeem? Dan bestaat het risico dat jullie kind ook atopische aanleg heeft en een of meerdere van deze allergische ziektebeelden zal ontwikkelen. Hoe meer familieleden hier last van hebben, hoe groter de kans is dat je baby deze aanleg zal hebben.
Lees ook: Erfelijkheid is een complex onderwerp, hoe werkt het precies. Wij leggen het hier in Jip en Janneke taal uit.
Wanneer beginnen met pinda's of pindakaas?
Je kunt beginnen met het geven van pindakaas of gemalen pinda's zodra je kind toe is aan vaste voeding. Je mag beginnen met bijvoeding vanaf vier maanden, maar sommige baby's zijn pas later aan hun eerste hapjes toe. Ga pas pinda introduceren als je kind al een redelijke hoeveelheid bijvoeding kan eten. Het is namelijk belangrijk om wekelijks pinda te blijven geven om een allergie te voorkomen. Elk kind heeft zijn eigen tempo bij het uitbreiden van bijvoeding. Probeer in elk geval om pindakaas bij je baby te introduceren voor hij acht maanden is. Lees hier meer over de eerste hapjes van je kind.
Het is belangrijk om je baby te laten wennen aan pindakaas. Geef je kind eerst een halve theelepel pindakaas. Heeft je kind geen last van klachten als krampjes of mondjes teruggeven dan kun je hem de dag erna twee lepels pindakaas geven. Dit hoog je op tot je kind één volle lepel pindakaas per week kan eten, op een boterham of gestampte pinda's in een gerecht. Via het consultatiebureau, huisarts of kinderarts(-allergoloog) kun je gemakkelijke introductieschema's opvragen om je hierbij te ondersteunen.
Gezondheidsvoordelen van pinda's voor baby's
Pinda's en noten staan in de Schijf van Vijf. Ze zijn gezond en dus een goede toevoeging aan je eetpatroon en dat van je kind. Er wordt zelfs geadviseerd om elke dag een paar ongezouten pinda's en noten te eten. Het maakt niet uit of ze gebrand, ongebrand of geroosterd zijn, maar de gezouten variant is niet gezond.
De voordelen van pinda's op een rij:
Er zitten veel vitamines en mineralen in, zoals vitamine B1, vitamine E, magnesium, fosfor en zink – dit is goed voor je weerstand.
Het verlaagt het cholesterol.
Het verkleint de kans op hart- en vaatziekten.
Pinda's en noten zijn een goede vervanging voor vlees.
Er zitten veel vezels in, wat goed is voor de spijsvertering.
Op jonge leeftijd pinda's eten, verkleint de kans op een pinda-allergie op latere leeftijd, zeker voor kinderen met aanleg voor allergieën.
De positieve effecten van pinda's en noten komen vooral doordat ze rijk zijn aan onverzadigde vetten, die het slechte cholesterol (LDL-cholesterol) in je lichaam verlagen.
Leestip: Deze vitamines zijn belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van je kind.
Geen hele pinda's
Let op: geef je kind op jonge leeftijd nog geen hele pinda's. Daar kunnen ze zich in verslikken of zelfs in stikken. Pas als je kind vier jaar is, is zijn mond en gebit goed genoeg ontwikkeld om hele pinda's te eten. Voor die tijd kun je beter kiezen voor gemalen of gehakte pinda's, pindakaas of pindaflips.
Lees ook: Wat moet je doen als je baby zich verslikt?
100% pindakaas of gemalen nootjes?
Vanaf het moment dat je baby vast voedsel gaat eten, mag je hem pindakaas, gemalen pinda's of een pasta van noten en pinda's geven. Je kunt bijvoorbeeld pinda's fijnhakken of ze malen in een keukenmachine of vijzel. Roer ze door de yoghurt of mix het door een groentehapje. Als je kind toe is aan iets grovere structuren, kun je ook kleine stukjes pinda over zijn eten strooien. Ook kun je pindakaas op een stukje brood smeren.
Er is speciale pindakaas voor jonge kinderen te koop, waaraan geen suiker, zout of olie is toegevoegd. Deze pindakaas bestaat alleen uit pinda's. Ook bestaat er notenpasta zonder toevoegingen. Zowel de 100% pindakaas als de 100% notenpasta wordt door het Voedingscentrum beschouwd als gezond broodbeleg, ook voor je baby of kind.
En gewone pindakaas?
De variant 100% pindakaas is dus gezond beleg, maar hoe zit het met een gewone pot pindakaas uit de Nederlandse supermarkt? Als we kijken naar het bekendste en oudste merk pindakaas, dan zie je de volgende ingrediënten op de ingrediëntenlijst: 85% pinda, plantaardige olie (raapzaad, soja, volledig geharde palm) en zout.
Er is dus geen suiker aan toegevoegd; al bevat pinda wel van nature aanwezige suikers. Het gaat om 6,4 gram suiker per 100 gram, veel minder dan bijvoorbeeld in hagelslag, appelstroop of jam. In pindakaas zit wel veel vet. Maar zoals gezegd gaat dit voornamelijk om onverzadigde vetten, de 'goede' variant vet dus.
Aan een pot gewone pindakaas is zout toegevoegd, namelijk 0,6 gram per 100 gram. Dit is minder zout dan in brood zit of in veel ander broodbeleg wordt toegevoegd, zoals in plakjes magere kipfilet (+/- 1,7 gram zout per 100 gram), 30+ kaas met minder zout (1,2 gram per 100 gram), smeerkaas voor kinderen (1,9 gram per 100 gram) of leverworst (1,7 gram per 100 gram).
Klachten na het eten van pinda's
Er bestaat een kans dat jouw kind overgevoelig of allergisch is voor pinda's. Heeft je kind pinda's gegeten en vertoont hij of zij allergische symptomen, ga dan langs de huisarts. Denk bijvoorbeeld aan symptomen zoals jeukende zwellingen/bulten, benauwdheid, acuut braken of bewustzijnsdaling direct na het eten van de eerste keer pindakaas. Geef je kind in zo'n geval voorlopig geen pinda's meer, tot duidelijk is of er sprake is van een allergie of niet.
Reageert je kind extreem heftig op pinda's, krijgt hij het benauwd, heeft hij een piepende ademhaling, zwellen de tong, keel of lippen op, of valt hij flauw? Bel dan direct 112. In dat geval heeft je kind waarschijnlijk een hevige pinda-allergie en is behandeling met medicatie mogelijk nodig.
Dit wil je doen: EHBO cursus baby's en kinderen
Pinda-allergie
Een pinda-allergie bij je kind kan ontzettend vervelend zijn en in sommige gevallen zelfs levensgevaarlijk. Kinderen van wie al bekend is dat ze een pinda-allergie hebben, moet je daarom zeker geen pinda's geven.
Als je baby ernstig eczeem heeft, jij, je partner of een ouder broertje of zusje (ernstig) eczeem heeft of een pinda-allergie, dan is het verstandig om voorzichtiger te zijn met het geven van pinda's of pindakaas aan je baby. De kans is dan groter dat je baby ook een pinda-allergie ontwikkelt. Toch wordt het aangeraden om je baby in zo'n geval wel pinda's te geven, juist om die allergie te voorkomen en kun je dit proberen. Het is verstandig om gebruik te maken van een introductieschema en de pinda stapsgewijs in steeds hogere dosering te geven met pauzes ertussen en te stoppen bij klachten.
Wanneer je denkt dat er sprake is van een allergische reactie en het is mogelijk, is het maken van een foto of video van de klachten handig om dit op een later moment te kunnen laten beoordelen door een arts.
Kortom, ook voor baby's met familieleden met een pinda-allergie of eczeem geldt dat het eten van pinda's op jonge leeftijd een pinda-allergie kan voorkomen. Als je je kind in dit geval pinda's wilt geven is het wel verstandig om dit vooraf te bespreken met je huisarts of met het consultatiebureau. En wees je zeer bewust van de symptomen en gevaren van een pinda-allergie.
Grijp in zodra je merkt of denkt dat je kind een allergische reactie heeft Bespreek je angsten en wensen rondom introductie van pinda bij je baby zo laagdrempelig mogelijk met je huisarts of met het consultatiebureau. Een pinda-allergie is vaak te voorkomen door op tijd te starten met het introduceren van pinda in de voeding bij je baby.
Meer informatie
Voor meer informatie over pinda-allergie en de zogenaamde pinda poli klik je op de volgende link. Hierop vind je ook veilige introductieschema's voor de pinda, en tevens adviezen welke kinderen veilig thuis mogen starten met pinda en bij wie geadviseerd wordt eerst een allergisch onderzoek te laten doen op een 'pindapoli'.
Bron: Reinier de Graaf, Voedingscentrum
