12 vragen en antwoorden over een snotneus en verkoudheid

1. Hoe pikt mijn kind een verkoudheid op?

Een verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus en is zeer besmettelijk. Het kan zich makkelijk verspreiden, dat gebeurt via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht van iemand anders die verkouden is. Een verkouden vriendje op de crèche of op school hoeft maar te niezen of de besmette druppeltjes vliegen in het rond. Je kind ademt ze in en via zijn neus komt het virus in zijn neus-keelholte.

Kinderen die naar een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal gaan, zijn sowieso extra vatbaar. Zij komen veel in contact met andere kinderen en worden dus sneller aangestoken. De ene snotneus na de andere is het resultaat.

Ook via zijn handen kan je kind een verkoudheid oplopen. Als een verkouden kind aan zijn neus of mond zit en daarna met speelgoed gaat spelen, komt het virus via zijn handen op dat speeltje terecht. Als jouw kind vervolgens met hetzelfde speelgoed speelt, kan hij het virus makkelijk oplopen.

Lees ook: Met 6 jaar is je kind minder vatbaar voor verkoudheidsvirussen

2. Hoelang duurt een verkoudheid bij een kind?

In principe duurt een verkoudheid één tot drie weken. Bij kleine kinderen kan het nog wat langer duren. Soms lijkt een snotneus maar niet over te gaan en loopt je kind wekenlang te snotteren. In dat geval heeft hij waarschijnlijk meerdere verkoudheidsvirussen achter elkaar opgelopen.

Er zijn veel verschillende verkoudheidsvirussen. Daardoor kan je kind al met een nieuw virus besmet zijn, terwijl de eerdere verkoudheid nog niet eens over is. Per jaar worden kinderen zo'n zes tot tien keer verkouden. Het gaat dan steeds om een ander virus.

Lijkt jouw kind altijd verkouden te zijn? Dan is er misschien sprake van een allergie. De symptomen van sommige allergieën, zoals huisstofmijtallergie, hooikoorts of een honden- of kattenallergie, lijken erg op verkoudheidsklachten.

Lees ook: Welke allergieën zijn er en hoe herken je die

3. Is er een medicijn tegen verkoudheid?

Een verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus, niet door een bacterie. Bacteriën bestaan uit maar één cel en vermenigvuldigen zich door zich te delen. Virussen zijn nóg kleiner en hebben een 'gastcel' nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen.

Het is lastig om medicijnen te ontwikkelen tegen virussen, want bij een virusinfectie is het moeilijk om te herkennen welke cellen er besmet zijn en welke niet. Virussen kun je ook niet bestrijden met antibiotica, in tegenstelling tot bacteriën. Er bestaat dus geen medicijn tegen verkoudheid.

Je kind kan overigens wel een infectie van de luchtwegen oplopen door een bacterie. De symptomen daarvan lijken erg op een verkoudheid. Het is voor een leek moeilijk om het verschil te zien tussen een bacteriële infectie of een verkoudheidsvirus.

Tips: Zo verhoog je de weerstand van je kind

4. Mijn kind heeft soms groen of geel snot, wat betekent dat?

Normaal gesproken is snot kleurloos, omdat het voor het grootste deel uit water bestaat. Een verkoudheid begint dan ook vaak met een waterige snotneus. Soms komt er ook dikke, gele of groene snot uit de neus van je kind. Dat ontstaat door een enzym in zijn witte bloedcellen, dat het immuunsysteem naar de luchtwegen stuurt om tegen de verkoudheid te vechten.

Groen of geel snot is een teken dat zijn lichaam hard aan het werk is om weer beter te worden. Als je verkouden begint te worden, kan snot wit van kleur zijn. Ook kan het plakkeriger en dikker zijn dan normaal. Dit komt doordat er meer snot door het lichaam wordt aangemaakt.

Lees meer over hoe het afweersysteem van je kind werkt en wanneer het volgroeid is

5. Waarom zit er bloed in het snot van mijn kind?

Ook van bloed in het snot hoef je niet te schrikken. In een neus zitten kleine bloedvaatjes en die springen makkelijk open door veel snuiten of neuspeuteren.

6. Wat te doen tegen snotneus: snuiten of ophalen?

Het is misschien een onsmakelijk gehoor om je neus op te halen. Maar toch is het gezonder dan je neus snuiten. Het is heel gewoon dat we per dag ongemerkt ongeveer een liter snot doorslikken, ook als je niet verkouden bent. Snot heeft namelijk een belangrijke functie: het houdt stofdeeltjes en ziekteverwekkers tegen die we bij elke inademing naar binnen zuigen. Ze komen vast te zitten in het slijm in je neus en keel, dat we vervolgens doorslikken. Het maagzuur breekt daarna de bacteriën en virussen in het slijm af.

Als dit verdedigingsmechanisme heeft gefaald en je toch verkouden wordt, raakt het slijmvlies in de neusholte ontstoken. Het zwelt op en gaat veel meer snot produceren dan normaal. Wie dat met hard snuiten wegblaast, bouwt overdruk in de snotneus op. Zo ontstaat de kans dat snot de verkeerde kant op 'schiet' en in een bijholte belandt. Dat kan ontstekingen veroorzaken.

7. Wat als snot in de holtes terechtkomt?

De neus en holtes staan in een open verbinding met elkaar. Daardoor is er bij een verkoudheid altijd de kans dat je kind een bijholteontsteking oploopt. Als je kind minder goed kan ruiken, pijn heeft bij het kauwen en pijn of druk voelt in zijn gezicht, dan is de kans groot dat hij een bijholteontsteking heeft.

Ook bestaat de kans dat je kind tijdens of na een verkoudheid een oorontsteking oploopt. Het verkoudheidsvirus is dan in het middenoor terechtgekomen, waardoor het middenoor gaat ontsteken, de buis van Eustachius verstopt raakt en het trommelvlies onder druk komt te staan. Dit veroorzaakt oorpijn.

Lees ook: Alle kinderziektes op een rij: hoe herken je ze?

8. Wanneer kan ik mijn kind leren zijn snotneus te snuiten?

Rond zijn tweede kan je kind zijn eigen neus gaan snuiten. Vaak pikt hij het gewoon op door zijn ouders na te doen, maar dan moet hij wel snappen wat er precies gebeurt. Kan je kind nog niet met zijn mond blazen, dan is dat de eerste stap. Laat hem bijvoorbeeld zien hoe je een kaars uitblaast.

Dan ga je oefenen met blazen door zijn neus. Liefst op een moment dat je kind verkouden is, zodat hij meteen het effect merkt met zijn snotneus. Belangrijk: zorg dat hij niet te hard blaast, want dan kan er snot in zijn holtes komen en dat kan voor ontstekingen zorgen. Gebruik bij elke snuitbeurt een schone zakdoek.

9. Wat kan ik doen om de verkoudheid te verlichten?

Een neusverkoudheid kan je kind behoorlijk in de weg zitten. Medicijnen zijn er niet tegen, maar je kunt wel zijn verstopte neus openhouden met neusspray of met neusdruppels met zoutoplossing. Bij de apotheek weten ze precies welke varianten geschikt zijn voor jonge kinderen.

Wat te doen als je kind verkouden is:

1. 01.

   Stomen kan de verstopte neus wt verminderen. Doe dit dan gewoon boven een kom met heet water, zonder menthol of iets anders erin. Hierbij moet je wel oppassen voor verbranding door te heet stoom. Jonge kinderen mogen nog niet stomen boven een kom, maar je kunt wel met je kind in de badkamer gaan zitten terwijl er naast jullie een warme douche of kraan aanstaat. Doe de deur en het badkamerraam dicht, zodat de ruimte zich vult met stoom.

2. 02.

   Zet het hoofdeinde van het bed wat omhoog. Dit kan je kind 's nachts helpen om beter te kunnen ademen.

3. 03.

   Ventileer goed. Door de slaapkamer van je kind te ventileren voorkom je extra prikkels aan de luchtwegen door stof of droge lucht. Zet het raam dus op een kiertje of zet het ventilatierooster open.

10. Hoe kun je opgedroogd snot het best schoonmaken?

Tijdens een verkoudheid zijn snottebellen niet te voorkomen. Al gauw zit zijn toet vol met opgedroogd snot. Ga hier niet aan zitten pulken om het schoon te krijgen: dat irriteert de huid alleen maar. De beste oplossing tegen opgedroogd snot is natuurlijk om snottebellen regelmatig weg te vegen voordat ze opgedroogd zijn. Maar niet iedereen heeft tijd (of zin) om de hele dag met een zakdoek achter zijn kind aan te lopen.

Opgedroogde snottebellen kun je het beste weghalen door de korstjes weer week te laten worden. Maak een washandje of hydrofiele doek nat met lauwwarm water en maak hiermee de snotneus van je kind schoon. Of smeer vaseline op de opgedroogde snottebellen: even in laten trekken en daarna kun je het makkelijker afvegen.

11. Moet je met een snotneus naar de dokter?

Nee, met een verkouden kind hoef je niet naar de huisarts, het gaat vanzelf over. Ook als je kind na drie weken nog een snotneus heeft, hoef je je in principe nog geen zorgen te maken. Krijgt je kind naast de verkoudheid koorts die meer dan drie dagen aanhoudt, is je kind erg benauwd of heeft hij een piepende ademhaling, dan is het verstandig om even bij de huisarts langs te gaan.

Lees meer over koorts bij je kind

12. Mijn kind peutert vaak in zijn neus, kan dit kwaad?

Neuspeuteren is een slechte gewoonte die we het liefst meteen afleren. Maar wist je dat neuspeuteren eigenlijk heel gezond is? Het slijm in onze neus bevat namelijk veel beschermende bacteriën onder andere goed voor het gebit. Nog meer goede eigenschappen van snot: het slijm helpt luchtweginfecties tegen te gaan, net als maagzweren en zelfs hiv. Het neusslijm zou zelfs als alternatief voor antibiotica gebruikt kunnen worden.

Hier nog wat snotneus-feitjes

• Kinderen kunnen wel tien keer per jaar verkouden zijn.

• Het niezen, hoesten en snotteren kan wel een paar weken duren.

• Een klein kind kan tijdens een verkoudheid koorts krijgen, volwassenen niet.

• Snot wordt dunner als je veel water drinkt.

• 40.000 druppels verlaten je neus als je niest.

Lees ook: 10 dingen die je moet weten over het RS-virus

Kinder EHBO-video: bloedneus stoppen

Bronnen: Thuisarts, RIVM, Apotheek.nl, CJG