Het leven van Dianne Kooijmans uit Erp en haar man is even chaotisch nu de kinderen ineens meer thuis zijn. Normaal gesproken gaan dochter Chloé (9 maanden) en zoon Noah (2,5 jaar) elke woensdag en vrijdag naar de kinderopvang. Maar nu er zo'n 30 kilometer verderop in Eindhoven een mazelenuitbraak is, blijven ze thuis. ,,We maken ons er grote zorgen over. Mazelen is een ernstige ziekte", zegt Kooijmans.
Vooral over baby Chloé is ze bezorgd. Zij krijgt pas met 14 maanden haar eerste vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (de BMR-prik) en is nu niet beschermd. ,,Mazelen is veel besmettelijker dan corona. Er hoeft maar één besmet persoon onze kant op te komen en het heerst hier ook."
Lees ook: Alles over de BMR-vaccinatie die je kind krijgt als hij veertien maanden is
In de onderzoeken gedoken
En dus hing Kooijmans de afgelopen twee weken veelvuldig aan de telefoon. Met de GGD, met een bedrijf dat reizigersvaccinaties zet, met de kinderopvang. Ook dook ze in de onderzoeken over de bescherming van de BMR-prik die bij het RIVM bekend zijn. Want waarom kan haar dochter niet eerder een prik krijgen? ,,Ik heb gezien dat de effectiviteit bij 9 maanden net zo goed is als bij 12 maanden", aldus deze moeder.
Op de lange termijn is een eerste vaccinatie met 14 maanden effectiever. Maar dat verschil is ze bereid te nemen. ,,Ik snap niet dat ik die prik niet vast krijg. Ik ben een bezorgde moeder. De risico's op ernstige complicaties door mazelen zijn misschien klein, maar ze zijn er wel. Als mijn dochter het krijgt, kan ze oor- en longontsteking oplopen, misschien zelfs blijvende doofheid. Dat wil ik niet."
Lees ook: Wat zijn de symptomen van mazelen en wanneer moet je de huisarts bellen?
Temeer omdat de kleine Chloé recentelijk in het ziekenhuis belandde door het rotavirus. Ze kon niet meer eten en drinken. ,,Dat was een heel heftige ervaring voor ons", vertelt Kooijmans.
Uitbraak nog niet groot genoeg om prik te vervroegen
Vooralsnog vervroegt het RIVM de 14 maandenprik niet, omdat dat 'het meest optimale schema' is. Volgens het gezondheidsinstituut is de effectiviteit op die leeftijd 95 procent, terwijl dat percentage bij baby's van 8 maanden op 85 procent blijft steken omdat hun afweer anders is. Alleen bij 'een flinke stijging van mazelen' kan er een extra prik voor baby's komen. Zover is het nu niet, maar het RIVM houdt de situatie continu in de gaten.
Zolang Chloé geen inenting heeft gehad, weigeren haar ouders hun kinderen naar de kinderopvang te brengen. Ze weten niet hoe de groepsbescherming daar is. Alle ouders moeten bij aanmelding invullen of ze meedoen aan het rijksvaccinatieprogramma. Maar die gegevens worden niet met andere ouders gedeeld. ,,Bovendien kunnen mensen er ook over liegen, hè. Hoe controleer je dat?"
Ze weet dat er kinderen zonder vaccinatie in hun omgeving zijn. ,,Ik heb zelfs geopperd om een informatieavond over vaccineren te organiseren voor ouders. Ik weet dat sommigen het niet doen, omdat ze het bijvoorbeeld zielig vinden om baby's een prik te geven."
Lees ook: Kabinet wil vrije inloop voor prik, maar geen vaccinatieplicht
Meer ouders houden kinderen thuis
Zelf ziet ze vooral de risico's van een eventuele besmetting. En met haar zijn er meer bezorgde ouders. Kooijmans kent meer mensen die hun kind thuishouden of pas later op de opvang laten starten. ,,Ik snap dat niet iedereen vertrouwen heeft in de overheid en instanties. Nu ik niet eerder een vaccinatie voor mijn kind krijg, voel ik ook wantrouwen. Maar lees de juiste onderzoeken: mazelen is een ernstige kinderziekte", redeneert Kooijmans.
Zij snapt juist niet waarom de BMR-vaccinatie niet wordt vervroegd. ,,Je zag hoe dat met corona ging. Eén iemand in de buurt van Tilburg had het en in een mum van tijd ging het om veel meer mensen. Mazelen is nog veel besmettelijker. Hebben we dan niets geleerd?"
Voor nu heeft Kooijmans twee weken vrij genomen om de kinderen zelf te kunnen opvangen. ,,Daarna moeten we maar even zien hoe we het regelen."
Wat kun je doen als je zorgen hebt over kinderziektes en de kinderopvang?
Kinderdagverblijven kunnen nu al vragen of kinderen zijn ingeënt. Toch is het juridisch niet duidelijk of ze kinderen vervolgens mogen weigeren. Op scholen mag dat in elk geval niet, omdat kinderen leerplichtig zijn.
In 2022 lag er een wetsvoorstel waarin stond dat kinderdagverblijven zelf hun beleid mogen bepalen. Maar dat is gesneuveld. Brancheorganisatie Kinderopvang pleit al langer voor een juridische handleiding om te weten wat wel en niet mag.
Volgens ouderorganisatie BOinK worden op sommige plaatsen al ongevaccineerde kinderen geweigerd. Voorzitter Gjalt Jellesma adviseert ouders bij de kinderopvang vooral te vragen hoe hoog het percentage gevaccineerde kinderen is. Zo weten ze in elk geval in hoeverre er groepsimmuniteit is. ,,Je hoeft geen namen, maar wilt wel percentages weten voor de veiligheid van je kind."
