Borstvoeding en menstruatie, hoe beïnvloedt dat elkaar?

Geef je borstvoeding, dan kan het lang duren voordat je menstruatie weer op gang komt. Al zijn er ook vrouwen die al snel weer ongesteld worden. Wanneer kan je je eerste menstruatie verwachten, welke invloed heeft menstruatie op het geven van borstvoeding en ben je nou wel of niet vruchtbaar als je borstvoeding geeft?

Borstvoeding en menstruatie

In principe kun je je eerste menstruatie na een week of zes tot acht na de bevalling krijgen, maar het kan ook drie maanden of zelfs langer duren als je borstvoeding geeft. Als je borstvoeding geeft, onderdrukt het hormoon prolactine de opbouw van baarmoederslijmvlies en de eisprong. Hierdoor kan het zijn dat je nog niet ongesteld wordt. Over het algemeen geldt: hoe meer voedingen je geeft hoe langer je menstruatie uitblijft. Maar het is ook normaal als je wel ongesteld wordt terwijl je borstvoeding geeft. De manier waarop je bent bevallen – natuurlijk of met keizersnee – heeft geen invloed op het moment waarop je je eerste menstruatie kunt verwachten.

Lees ook: Weer ongesteld na de bevalling, wat kun je verwachten?

Menstruatiecyclus bij borstvoeding

Bij sommige vrouwen verloopt de cyclus meteen weer zoals voor de zwangerschap, maar meestal is de menstruatie als je borstvoeding geeft onregelmatig. Het kan maanden duren voor alle hormonen weer in balans zijn om regelmatig een eisprong en een menstruatie op te wekken. Je menstruatiecyclus kan daarom langer zijn dan je gewend was van de periode vóór de zwangerschap: het kan zomaar zijn dat er een paar maanden tussen de eerste en tweede ongesteldheid zit.

Ook de afscheiding kan in het begin wat anders zijn. Wanneer je blijft vloeien is het belangrijk om je huisarts te raadplegen. Het kan bijvoorbeeld dat er nog een restje van de placenta is achtergebleven in je baarmoeder of dat je problemen hebt met je schildklier.

Lees ook: Ontzwangeren, dit doet je lichaam na de bevalling

Effect van menstruatie op de borstvoeding

Zoals het per vrouw verschilt wanneer ze voor het eerst ongesteld wordt na de bevalling, verschilt het ook per vrouw welk effect de menstruatie heeft op het geven van borstvoeding.

Het kan zijn dat het borstvoeden gewoon prima gaat, maar er zijn ook vrouwen die een flinke dip in de melkproductie hebben, met name net voor de menstruatie en de eerste dagen. Ook kan het zijn dat je baby minder goed drinkt de eerste dagen van de menstruatie. Dit komt omdat jij anders ruikt en de smaak van je melk verandert: het wordt zouter. Je melk schiet mogelijk ook wat minder vlot toe en hierdoor is het voor je baby lastiger om te drinken. Het kan zelfs zijn dat je baby in je tepels gaat bijten omdat de melk niet snel genoeg komt.

Merk je dat je borstvoeding terugloopt tijdens de menstruatie, leg je baby dan wat vaker aan. Zo kun je de productie weer op peil krijgen en is het niet nodig om te stoppen met de borstvoeding omdat je ongesteld bent geworden.

Borstvoeding en vruchtbaarheid 

Borstvoeding wordt weleens gezien als de perfecte anticonceptie. Maar pas op, de zogeheten Lactatie Amenorroe Methode (LAM) werkt alleen als je 100 procent borstvoeding geeft, altijd rond dezelfde tijd en je nog niet ongesteld bent geworden sinds de zwangerschap. En zelfs dan is deze methode niet volledig betrouwbaar, er is namelijk een kleine kans dat je zwanger raakt (1-3%). Het is dus aan te raden toch een voorbehoedsmiddel te gebruiken, want je weet nooit precies wanneer de eerste eisprong weer plaatsvindt. En let op: elke bloeding, hoe klein ook, geeft aan dat de vruchtbaarheid terugkeert.

Lees ook: Anticonceptie na de bevalling, hier kun je uit kiezen 

Borstvoeding en anticonceptie

Als je nog niet ongesteld bent geworden, kun je een condoom gebruiken om een zwangerschap te voorkomen of met de pil of een spiraal beginnen. 

De hormonen van de pil komen wel in de moedermelk terecht, maar dit is niet schadelijk voor je baby. Gebruik bij voorkeur een pil met alleen progestageen (de minipil), want deze heeft nauwelijks tot geen invloed op de je melkproductie. Als je een combinatiepil (oestrogeen en progestageen) gaat gebruiken, kan de borstvoeding wat teruglopen. Leg je kind dan vaker aan om de aanmaak van melk te blijven stimuleren.

Een spiraal kan vanaf zes weken na de bevalling geplaatst worden, óók als je met een keizersnee bevallen bent. Je hoeft niet tot je menstruatie te wachten. Wel is het zo dat je baarmoedermond stugger is als je nooit vaginaal bevallen bent. Het plaatsen van een spiraal als je niet ongesteld bent is pijnlijker, maar daarvoor kun je pijnstilling krijgen. De hormonen van de Mirena-spiraal komen niet in de borstvoeding terecht.

Lees ook: Anticonceptie na de bevalling, hier kun je uit kiezen 

Stoppen met borstvoeding en menstruatie

Ben je nog niet ongesteld geworden sinds je bent bevallen en stop je met borstvoeding, dan komt je menstruatie gewoonlijk na een maand of drie weer op gang. Duurt het langer, neem dan even contact op met je huisarts. Met een korte hormonenkuur kan je cyclus een duwtje in de goede richting krijgen. Wat ook kan helpen om je cyclus weer op gang te brengen, is door tijdens het afbouwen van de borstvoeding te starten met de pil.

Bronnen: La Leche League, KNOV