Jouw kind van 10 jaar in het kort
Geld verdienen. Groeispurt. Ineens alleen. Eigen kledingkeuze. Ruzie, over alles.
Verstandelijk
Voor een tienjarige wordt geld steeds belangrijker. Hij wil graag zakgeld en een eigen bankrekening waarop hij kan zien hoeveel hij spaart. Hij wil ook af en toe wat verdienen met huishoudelijke klusjes zoals grasmaaien, onkruid wieden, flessen wegbrengen et cetera. En loopt zelfs de buurt af onder het mom: een heitje voor een karweitje. Het is goed dat je kind zo met geld leert omgaan. Bovendien ontdekt hij de waarde van spullen, omdat hij soms lang moet sparen voordat hij iets kan kopen. Hier meer tips: hoe leer ik mijn kind sparen?
Tip: het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) geeft adviezen over zakgeld. Een tienjarige krijgt gemiddeld € 2,30 tot € 2,80 per week.
Cognitieve ontwikkeling
Je kind zit nu in groep 6 of 7. Hij kan ook al zo veel. Nog even en hij gaat naar de middelbare school. Zijn cognitieve ontwikkeling is nog altijd volop in ontwikkeling. Wat betreft rekenen kan een kind van 10 jaar de volgende dingen:
-
omgaan met een rekenmachine
-
inhouden en oppervlakten berekenen
-
schalen lezen
-
rekenen met snelheden en geldkoersen
-
rekenen met getallen tot een miljoen en op een gegeven moment zelfs daarboven
-
schattend rekenen (afronden, schatten van sommen met kommagetallen)
In groep 7 krijgt je kind ook voor het eerst te maken met een voorlopig advies voor de middelbare school. Eerst heette dit Entreetoets, daarmee werd vastgesteld wat de sterke punten en probleemgebieden van een kind zijn. Sinds 2023/2024 is er een nieuw Cito leerlingvolgsysteem: Leerling in beeld. Deze nieuwe fase kan bij je kind of bij jou voor spanning zorgen, maar dat is niet nodig. Jullie hebben nog genoeg tijd voor het uiteindelijke schooladvies. Hier lees je meer over de Cito toetsen.
Lees ook: Dit leert je kind nog meer in groep 7
Lichamelijke/motorische ontwikkeling
Gemiddeld zijn kinderen van 10 jaar rond de 1,43m. Maar doordat ze vanaf nu in de (pre)puberteit kunnen komen verschilt de daadwerkelijk lengte nogal - en kan er ook wat sneller verandering in komen. Je herkent een duidelijke groeispurt; meisjes zijn een aantal jaar eerder aan de beurt en worden nu langer dan jongens. Ook hebben meisjes van 10 soms al wat geslachtskenmerken. Denk aan wat meer lichaamshaar (vooral oksels, benen en schaamstreek) of de eerste kleine puistjes. Ook de eerste menstruatie komt al wat dichterbij.
Misschien krijgt je kind nu ook een beugel. Dat is behoorlijk wennen; het doet soms pijn, je gaat slissen, en grote kans dat je kind het ziet er 'stom' vindt uitzien. Gelukkig is je kind waarschijnlijk niet de enige in de klas of op school met zo'n apparaat.
Tip: vergeet je kind zijn beugel in te doen of is hij 'opeens' stuk? Sommige tienjarigen saboteren hun beugel. Praat erover en maak bijvoorbeeld de afspraak dat je kind iets leuks mag doen als hij de beugel zonder morren een week heeft gedragen. Zo went het sneller.
Bedtijd voor een kind van 10 jaar
Je kind lijkt ineens zó groot, maar vergeet niet dat de ontwikkeling veel energie kost. Ook rond zijn tiende heeft een kind nog zo'n 9-11 uur slaap per nacht nodig. De gemiddelde bedtijd ligt daarmee tussen 20:15 en 20:45 uur.
Sommige kinderen plassen (weer) in bed. Niet alleen stress kan daarbij meespelen, maar ook lichamelijke factoren of gewenning. Een plaswekker kan vaak helpen, en neem even contact op met de jeugdgezondheidszorg of de huisarts.
10 jaar: hoe zit het met de sociaal-emotionele ontwikkeling?
In groep zeven verandert er op school vaak iets in de groepssfeer. Nieuwkomers kunnen bijvoorbeeld vriendschappen verstoren, waardoor jouw kind ineens alleen staat. Dit heeft invloed op gedrag. Hangt je kind ineens de clown uit of is hij juist te stil? Praat over wat er speelt. De scholen doen zelf ook iets aan de groepssfeer, vaak met speciale programma's waarmee kinderen leren socialer te zijn. Lastig is dat ze allemaal vaak 'de beste' willen zijn. Soms mogen ze om de beurt op school tonen waar ze goed in zijn. Ieder kind is wel ergens goed in en zo leren ze elkaars mogelijkheden respecteren.
Tip: blijf alert. Soms doen tienjarigen op school aardig, maar pesten ze op straat of via social media. Dan moeten alle ouders samenwerken met de school, zodat ieder kind thuis wordt aangesproken: 'Stel dat het jou overkomt, hoe zou jij dat vinden?'
Lees ook: Wat is een geschikte leeftijd voor een eerste telefoon?
Lekker opstandig
Sommige tienjarigen vinden jouw kledingkeuze voor hem of haar ineens stom en willen een totaal ander kapsel. Er kan een nieuwe trend zijn op school, maar het toont ook de behoefte aan zelfstandigheid. Je kunt hem zijn gang laten gaan en afwachten met welke haardracht hij thuiskomt. Vind je dat nog lastig, maak dan de afspraak dat je samen een dagje gaat shoppen en naar de kapper gaat. Je kind mag dan zelf kiezen, maar als jij iets echt te ver vindt gaan, heb je vetorecht. Het omgekeerde geldt ook: je kind mag jouw keuze weigeren. Zo kom je samen in het midden uit.
Het kan lastig zijn dat je kind steeds meer zijn eigen mening heeft en met jou in discussie gaat. Weet dat dit erbij hoort en een belangrijke stap is in zijn ontwikkeling. Je hoeft het niet altijd met hem eens te zijn, maar door zijn keuzes te accepteren geef je hem het gevoel: jij doet ertoe, wat jij denkt is belangrijk. En daar wordt je kind juist zelfverzekerder van.
Hoe voedt je je kind van 10 jaar op?
De prepuberteit geeft veel emotionele onrust, en dat merk je thuis. Een tienjarige wil zich laten gelden en doet dat soms met agressieve buien. Over normale gezinsregels wordt ineens geruzied. Je autoriteit laten gelden werkt als een rode lap op een stier. Dus zeg niet 'Je komt op tijd thuis omdat ik het zeg', maar probeer de ik-boodschap: 'Ik vind het moeilijk als je laat bent, ik ben ongerust als je niet belt'. Dat begrijpt hij beter.
Blijf daarbij duidelijk je grenzen aangeven. Laat je tijdens een aanvaring niet uitschelden voor 'trut' of 'rotwijf'. Je kind mag best zijn mening geven, maar kan het netjes houden. Vraag op een ander moment wat hem echt dwarszit.
Tip: sommige kinderen van 10 jaar willen alles winnen en verstoren gezelschapsspelletjes. Anderen laten hen soms winnen om van het gezeur af te zijn. Op de lange termijn werkt dat niet. Laat je kind op zijn kamer uitrazen en benoem daarna zijn gevoel. 'Het is moeilijk als je verliest.' Beloon hem als je ziet dat hij zijn best doet. Moedig verliezen is heel knap!
Eigen wil
Je tienjarige weet wat hij wil en dat laat dat weten ook. Hij zit in een soort tussenfase. Aan de ene kant vindt hij zichzelf groot genoeg om zelf beslissingen te nemen en kan hij niet wachten om bij de elf- en twaalfjarigen te horen. Andere dagen speelt-ie het liefst met z'n oude speelgoed en wil hij bij wijze van spreken heel graag weer even bij mama op schoot.
Dit is hét moment om er te zijn voor je kind en – als het nodig is – grenzen te stellen. Dat is precies waar je kind nu behoefte aan heeft. Sta open voor een goed gesprek, een knuffelsessie: waar je kind ook maar behoefte aan heeft. Oordeel niet: je kind is nu even nergens te oud voor, of te jong. Alles is goed, en dat mag hij best weten.
Voorbeeldfunctie
Je zorgt voor je kind, geeft hem eten, kleding, voedt hem op, brengt hem naar school. Maar je hebt nóg een ongelooflijk belangrijke taak: het goede voorbeeld geven. In alles. Peuters hebben nog niet in de gaten dat je niets tegen de caissière zegt als ze per ongeluk te veel geld teruggeeft, maar je (pre)puber ziet dat wel. En op een gegeven moment heeft je kind ook regels waar hij zich aan moet houden.
Dat betekent dat jij dus in het bijzijn van je kind niet meer door rood fietst of scheldt op een bumperklever. Kinderen pikken meer op dan je denkt. Je kunt er ook je voordeel mee doen: als je wilt dat je kind z'n schoenen uittrekt bij de deur, doe dat zelf ook. Hou je niet van troep, ruim dan zelf ook je rommel op. Grote kans dat je kind het ook gaat doen. Uit zichzelf.
Lees ook: Dit kan een kind van 11 jaar
Hoe ontwikkelt jouw kind zich, jaar na jaar, vanaf het moment dat hij naar de basisschool gaat? Elk kind is anders en ontwikkelt zich op zijn eigen tempo, dat vooropgesteld. En met die belangrijke nuance in gedachten geven wij je een algemeen overzicht van wat je zou kunnen verwachten van je 4-jarige dochter, je 5-jarige zoon, enzovoorts, tot en met je 12-jarige puber.
