Een boek voorlezen is gezellig en speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van je kind. De verhaaltjes vergroten zijn woordenschat en je peuter leert hoe een zin is opgebouwd. Door samen over gebeurtenissen en plaatjes in boeken te praten, verbreden kinderen hun belevingswereld en leren ze hun fantasie te gebruiken.
Waarom is een boek voorlezen belangrijk?
Peuters vinden het fijn om in boekjes herkenbare situaties tegen te komen. Dat geeft houvast, bijvoorbeeld wanneer het verhaaltje gaat over een kind dat ook bang is in het donker. Of wanneer het gaat over een simpele, dagelijkse activiteit, zoals tandenpoetsen voor het slapengaan.
Tip: Deze boeken voor kinderen vanaf 2 jaar vind je peuter geweldig
Vanaf welke leeftijd wil je voorlezen?
Boeken voorlezen is in elke ontwikkelingsfase belangrijk. Kinderen leren woorden en maken kennis met de wereld om hen heen. Maar voorlezen is ook een moment van rust en aandacht. Ook kun je aan de hand van het verhaal en de vragen die je stelt, ontdekken wat je kind bezighoudt. Daar kun jij weer mooi op inspelen door voorleesboeken voor je peuter te zoeken die daarover gaan.
Wat begrijpt je kind van voorlezen?
Je kind begrijpt inmiddels meer dan losse woordjes, dus kun je korte verhaaltjes voor peuters voorlezen. In deze voorleesfase zorgen vooral plaatjes ervoor dat hij de taal begrijpt. De taalontwikkeling maakt tussen het tweede en derde levensjaar een sprongetje. Van praten met twee woorden gaan kinderen naar wat langere zinnen, misschien al wel van vier of meer woorden.
Lees ook: Waarom vraagt je peuter zo vaak waarom?
Wanneer boek voorlezen aan kinderen?
Vind je het lastig om een geschikt moment uit te kiezen voor het voorlezen met je peuter? Of om het in te passen in jullie dagelijkse gewoontes? Probeer deze tips dan eens:
Maak er een ritueel van. Om je peuter enthousiast te maken, helpt het als hij gaat begrijpen wat een boek voorlezen inhoudt. Door de voorleessessie steeds op dezelfde manier te beginnen, weet hij wat er gaat komen. Neem hem mee naar jullie vaste hoekje op de bank en zeg bijvoorbeeld: 'Zullen we samen een boekje lezen?'
Lees hetzelfde boekje vaker voor. Dat geeft je kind herkenning. Vol trots zal hij meedoen, en bijvoorbeeld al gaan 'blaffen' voordat je de hond hebt aangewezen. Kinderen leren van herhaling, bij alles wat ze doen. En je merkt het vanzelf als hij genoeg krijgt van een boekje.
Maak van de voorleesmomenten een vaste gewoonte. Kies daarvoor de tijd die jou en je kind goed uitkomt: lekker rustig 's morgens vroeg, 's middags samen op de bank of voor het slapengaan. Zo wordt voorlezen bij je peuter een routine. Veel kinderen kunnen ook steeds langer hun aandacht bij het verhaal houden.
Stop standaard een boekje in je tas. Zo kun je altijd samen over plaatjes en het verhaal praten als jullie bijvoorbeeld ergens moeten wachten.
Gebruik het voorlezen niet als les. Gebruik het juist als een gezellig, ontspannen moment. Kijk wat je kind interesseert in het boek en praat dáárover. Het maakt niet uit of jullie het boekje van voor naar achter, of van achter naar voor lezen.
Lees ook: Peuters missen meer dan 1000 woorden per dag door schermgebruik
Leuke voorleesboeken voor peuters:
Wat is interactief voorlezen?
Samen praten over het verhaal wordt ook wel interactief voorlezen genoemd. Dat kan ook heel goed als je je peuter een boek gaat voorlezen. Stop eens midden in het verhaal en vraag je kind hoe hij denkt dat het verdergaat. Of klets wat langer door bij een mooi plaatje. Of kijk samen met je kind naar de kaft en bedenk waar het boek over zou kunnen gaan. Je kunt tijdens voorlezen van een boek een link leggen met een herkenbare gebeurtenis. Bijvoorbeeld: 'O, ik zie daar een hond. Die hond lijkt wel op Boris, van oma. Weet je nog? Boris likte je in je gezicht, zo blij was hij!' Zo krijg je interactie met je kind.
Je kind onderbreekt je tijdens het voorlezen misschien ook met vragen. Ga daar vooral op in, en pak het verhaal daarna weer op. Zegt je kind niets tijdens het voorlezen? Dan kun jij dat tussentijds doen. Stel hem bijvoorbeeld een vraag over wat er te zien is of merk iets op. Kinderen die nog niet praten, snappen een eenvoudige vraag of opmerking wel: 'Zie jij de ballon?' Of: 'Hé, de brandweer, die zagen we op straat!'
Lees ook: Praten met je peuter, zo voer je een goed gesprek
Boek voorlezen aan kleuters en oudere kinderen
Van peuter naar kleuter neemt de behoefte toe om over de grens van het bekende te gaan. Tijd voor fantasie. Stimuleer je kind te fantaseren over het verhaal en er een mooie wending voor te bedenken. Hou hem tijdens het voorlezen in de gaten.
Verslapt zijn aandacht? Pas je intonatie aan en maak het verhaal met je stem leuker en spannender. Vindt hij het juist een beetje eng? Je kunt ook alleen een stukje uit het boek voorlezen dat hij leuk vindt, of samen de plaatjes bekijken en hem het verhaal laten verzinnen.
Leestip: Hieraan herken je geschikte apps voor kinderen
Zo maak je boeken voorlezen (extra) leuk
Een aantal tips bij het voorlezen van een boek aan peuters en kinderen:
Praat eerst met je kind over de voorkant van het boek en bedenk samen waar het verhaal over zal gaan. Zo komen jullie in de voorleesstemming. Je kind wordt nieuwsgierig naar het boek.
De eerste zin, daar win je veel mee. Lees die niet achteloos voor, want die eerste woorden zetten de toon. Hier gaat iets machtig interessants verteld worden. Iets wat we niet moeten missen. Ja, kruip nog maar wat dichter tegen me aan. Moet je horen…
Herhaling. Herhaling. Kinderen vinden het prachtig dat ze weten wat er komt. Lees om die reden peuterboeken gerust steeds opnieuw.
Hoe jonger je kind, hoe korter de verhaaltjes. Plaatjes kijken is minstens zo leuk, en vaak is in het begin een regel per bladzijde al genoeg.
Met je gezichtsuitdrukkingen kun je emoties in het verhaal nog meer laten leven voor je peuter. Trek een angstig, vrolijk, boos of verdrietig gezicht wanneer dit past bij de zinnen die je voorleest.
Vraag je kind of hij zelf weleens zoiets heeft meegemaakt, gehoord of gezien. En wat er toen gebeurde. Stel open vragen, zodat hij wordt aangemoedigd om te vertellen.
Ook met gebaren en je stem kun je het verhaal kracht bijzetten. Er zijn zes 'spreekvarianten': luid, zacht, hoog, laag, snel en langzaam. Maak daar gebruik van om het voorlezen van een boek aan je peuter nog aantrekkelijker te maken.
Vanaf de peutertijd ontwikkelt de fantasie van je kind zich. Dit kun je stimuleren door op de helft van het boek te vragen: 'Wat zou er gebeuren?'
Klap na de laatste zin niet meteen het boek dicht met een: 'Zo, en nu naar bed'. Dan haal je je kind in één keer ruw uit het verhaal. Neem de tijd voor het einde, zodat hij zelf rustig uit het verhaal stapt.
Meer tips over boeken en voorlezen? Kijk op BoekStart.nl.
Lees ook: Gentle parenting: goed idee of onhaalbaar? 'Je moet er veel tijd en geduld voor hebben'
Bron: Nederlands Jeugdinstituut, Stichting Lezen