Miskraam verwerken: dit kan helpen

Miskraam verwerken

Als je in de eerste zestien weken van je zwangerschap je baby verliest, wordt dat een miskraam genoemd. Op de echo is geen hartslag te zien, of je merkt dat de zwangerschap is gestopt doordat je bloed verliest en last krijgt van buikpijn en krampen.

Jaarlijks krijgen ongeveer 25.000 vrouwen en hun partners te maken met een miskraam. Voor de meeste mensen is een miskraam een heel verdrietige, ingrijpende gebeurtenis. Zowel voor de zwangere vrouw als haar partner, en voor dierbaren in de omgeving die al van de zwangerschap wisten. Een miskraam is vaak een verlies dat je moet verwerken.

Lees ook: Miskraam, verlies van je zwangerschap

Miskraam verwerken: er zijn geen regels

Omdat het per persoon en situatie verschilt hoe het is om een miskraam te hebben, is er geen pasklaar antwoord op de vraag: hoe verwerk je een miskraam? Of: Hoe lang duurt het verwerken van een miskraam?

Iedereen die het meemaakt, vindt er op zijn eigen manier zo goed als het kan een weg in. Het kan helpen om te lezen hoe anderen dit ervaren, bijvoorbeeld op een forum. Maar realiseer je ook dat het voor jou heel anders kan voelen en dat jij andere behoeftes kunt hebben.

Lees ook: Dit kan de impact van een miskraam zijn

Miskraam is een kwetsbaar onderwerp waar weinig over wordt gesproken en vaak aannames omheen hangen. Dat kan je onzeker maken, ook over je eigen gevoel. Mag je wel verdriet hebben om een zwangerschap die drie dagen duurde? Is het gek dat je je piepkleine baby wilt vasthouden, of opbaren? Is het overdreven om je een tijd ziek te melden? Of juist weinig verdriet te voelen, klopt dat wel?

Wat jij voelt, klopt. En je mag omgaan met deze gebeurtenis op een manier die klopt voor jou. Daar zijn geen regels voor.

Zie ook: Checklist: komen deze klachten door je miskraam?

Emoties bij een (vroege) miskraam

Voor de meeste mensen is een miskraam een heel verdrietige gebeurtenis. Het is enorm schrikken om te ontdekken dat de zwangerschap voorbij is. De impact en welke emoties het oproept, verschilt per persoon. Wanneer en hoe de miskraam plaatsvindt, is daarbij geen graadmeter. Ook het verlies van een heel prille zwangerschap kan veel indruk maken en zorgen voor diepe rouw.

Meestal wordt het verdriet bij een miskraam benoemd, maar er kunnen veel meer emoties bij komen kijken. Je kunt geschokt zijn, verward, wanhopig, woedend, angstig, verslagen of verdoofd. Je kunt bezorgd zijn om het gevoel van je partner. Sommige vrouwen schamen zich, ook al weten ze dat ze er niets aan kunnen doen dat dit ze overkomt. Er kan telkens een ander gevoel de boventoon voeren. Dat kan ook acceptatie of berusting zijn. Hoe je het ook ervaart, er is geen goed of fout.

Je partner en jij kunnen hierin verschillen. Er kunnen momenten zijn dat je (of je partner) het liefst alleen bent, of misschien wil je juist niet alleen gelaten worden. Vraag elkaar geregeld hoe het gaat, waar de ander behoefte aan heeft en hoe jullie elkaar het beste kunnen steunen.

Lees ook: Twee op de drie vrouwen hebben psychische klachten na een miskraam

Ziek melden bij miskraam?

Merk je dat je vastloopt tijdens of na je miskraam? Het kan een reden zijn om je ziek te melden. Dat kan tijdens of vlak na de miskraam, maar ook maanden later, als je er nog veel last van hebt. Je hoeft hier niet meteen een reden voor te geven. Even niet met werk bezig zijn, kan je net deze moeilijke periode door helpen.

Het is ook niet te zeggen hoe lang je verdrietig of geëmotioneerd bent na een miskraam. De een kan zijn gevoelens gemakkelijker verwerken dan de ander. Je kunt het gevoel hebben dat je emotioneel hersteld bent, maar dan kunnen de gevoelens later ineens weer de kop op steken. Ook dat mag er zijn.

Hulp bij verwerken van een miskraam

Er bestaat professionele begeleiding bij een miskraam, bijvoorbeeld door een miskraamcoach. Zij staat mensen bij met emotionele en praktische steun. Zij heeft veel kennis over wat er gebeurt bij een miskraam en wat belangrijk kan zijn bij het verwerken ervan. Daarvoor kan ze ideeën aandragen waar je zelf misschien niet aan denkt.

Ook in de periode na de miskraam kun je bij haar terecht voor coaching, of als je opnieuw zwanger wilt worden of opnieuw zwanger bent. Het is belangrijk dat degene die je benadert bij jou past. Vraag gerust om een (telefonische) kennismaking.

EMDR of andere traumaverwerking

Via je verloskundige of je huisarts kun je advies krijgen voor professionele hulp bij een miskraam verwerken. Je kunt hierbij ook denken aan EMDR en/of andere traumaverwerking. Overigens kunnen ook partners erg geholpen zijn met gesprekken met een hulpverlener.

Lees meer: Vind je het lastig om de miskraam samen met je partner te verwerken? Hier vind je tips om elkaar te steunen en ervoor te zorgen dat je elkaar niet uit het oog verliest.

Hoe kun je afscheid nemen na een miskraam?

Om de (vroege) miskraam te verwerken, kan afscheid nemen belangrijk zijn. Dat kan op allerlei manieren. Dit zijn mogelijkheden om aandacht te geven aan het verlies:

• Je kunt een kaarsje branden. Je kunt ook aan vrienden of familie vragen om dit voor jou te doen, zodat ze in gedachten bij je zijn. Zowel voor hen als voor jou kan dit een troostend idee zijn.

• Als je de zwangerschapstest of een echofoto hebt, of al iets voor je kindje had gekocht of gekregen, kun je dit op een speciale plek in huis leggen, bijvoorbeeld met een bloem, een edelsteen of een veer erbij.

• Je kunt ook een herinneringsdoosje kopen of maken om deze spulletjes in te doen.

• Je kunt een liedje voor je kind draaien. Of een gedicht schrijven/voorlezen.

• Een ander mooi eerbetoon voor je kindje kan ook. Je kunt een boom laten planten, een gedenksteen of een sieraad laten maken, een gedicht laten schrijven dat je inlijst, een tatoeage laten zetten.

Lees ook: Waarom je je kind(eren) wilt vertellen over je miskraam

En onthoud: niks moet. Als je geen behoefte voelt om afscheid te nemen of het kindje te zien, dan is dat ook oké. Verschillen de behoeftes van jou en je partner? Probeer elkaar er dan in te respecteren en te steunen. Of vraag er iemand anders bij die jullie kan bijstaan.

Je baby registreren na een miskraam

Ouders van een sterrenkindje zijn, kan erg eenzaam voelen. Niemand heeft je baby gekend. Misschien waren jij en je partner zelfs de enigen die wisten dat je zwanger was. Om het bestaan van je sterrenkindje en daarmee ook jullie ouderschap te erkennen, kun je hem of haar laten opnemen in het Basisregister Personen van de overheid.

Het maakt daarbij niet uit hoe lang de zwangerschap heeft geduurd en hoe lang geleden de miskraam was. Je kind hoeft geen naam te hebben en je hoeft ook het geslacht niet aan te geven. Als je het gevoel hebt dat het een meisje was of juist een jongetje, mag het kind onder dit geslacht worden geregistreerd. De registratie kan ook met terugwerkende kracht. Deze officiële registratie kan je houvast geven bij het gemis. Je kunt je verloskundige vragen een document voor jullie aan te maken met deze verklaring van het verlies van de baby.

Lees ook: Zo raak je elkaar niet kwijt na een miskraam

Je lichaam vertrouwen na een miskraam

Als je zwangerschap plotseling stopt, kan het vertrouwen in je lichaam een flinke deuk krijgen. Dat kan je onzeker maken als je opnieuw wilt proberen om zwanger te worden. Ook voel je je misschien schuldig of zoek je de oorzaak bij jezelf. Gedachten als 'had ik maar rustiger aan gedaan…' spelen bij veel vrouwen die een miskraam hebben gehad. Maar voor de duidelijkheid: hard werken, sporten, stress, zwaar tillen, seks of negatieve gedachten: het zijn allemaal géén oorzaken van een miskraam. Na een eerste miskraam is er geen verhoogde kans dat je weer een miskraam krijgt.

Heb je veel last van spanning en onzekerheid en wil je daar hulp bij? Dan kan je verloskundige of huisarts je adviseren. Hieronder staan wat manieren om het vertrouwen in je lichaam te versterken. Dat begint vaak met er contact mee kunnen of durven maken.

• Haptonomie en rebalancing zijn therapieën gebaseerd op aanraking, die je helpen om je lichaam te voelen en dat wat je voelt te begrijpen. Dit kan inzicht en rust geven.

• Beweging, zoals wandelen, sporten, zwemmen, yoga of dansen, is een goede uitlaatklep, maar helpt je ook om met je aandacht in je lichaam te zijn en je bewust te zijn van wat je lichaam allemaal kan.

• Massage is hier ook een fijne manier voor. Je kunt zoeken naar een zwangerschapsmasseuse die ervaring heeft met massage na een miskraam. Dit kan het fysieke herstel helpen, maar ook je vertrouwen in je lichaam.

• Je kunt ook zelf je handen op je lichaam leggen of dit aan je partner vragen. Bijvoorbeeld op je kruin, over je ogen, op je hart, je buik, een plek waar je (emotionele) pijn voelt of om je voeten. Adem rustig door, voel wat er te voelen valt en stop als het genoeg is. Dit kan helpen spanning in je lichaam te verzachten, waarna er weer ruimte komt voor ontspanning en vertrouwen.

Lees meer: Wanneer ben je weer vruchtbaar na een miskraam?

Tips om een miskraam te verwerken

Misschien is praten niet zo je ding, of voel je enorme behoefte om iets te dóén met je verlies. Hoe kun je dan een miskraam verwerken? Er op een creatieve manier mee bezig zijn kan helpen. Je gebruikt dan andere delen van je hersenen dan wanneer je een gesprek voert, waardoor je andere inzichten opdoet. En het kan troost geven om iets moois te maken voor het kindje of jezelf, of als aandenken aan deze periode. Ook het bezig zijn met je handen op zich kan helpen. Het maakt gedachten rustiger. Dit zijn wat ideeën:

• Maak een dagboek over deze tijd van je leven. Schrijf de feiten op en wat je erbij voelt.

• Er is een speciaal invulboek: Als je je kindje verliest in de zwangerschap van Miriam van Kreij. Dit helpt je om met je verlies om te gaan.

• Schrijf een brief aan je kindje. Of aan je partner, of jezelf/je lichaam.

• Verwerk je gedachten in tekeningen. Je kunt ze tekenen als dagboek.

• Ontwerp een tatoeage. Je kunt 'm ook alleen inlijsten.

• Versier een doosje om herinneringen in te stoppen.

• Naai of brei een knuffeltje om neer te zetten op een mooie plek in de kamer. Je kunt ook aan anderen vertellen dat dit knuffeltje een teken is dat je baby er voor jou altijd bij is en dat je het fijn vindt als erover wordt gepraat.

• Wandel in de natuur en maak foto's van wat je onderweg ziet, wat je doet denken aan hoe je je voelt en wat je troost geeft. Als je erop let kun je in de natuur allerlei symbolen vinden voor verlies, troost en hoop.

• Maak een tuintje. Desnoods in een bloembak. Het bezig zijn met aarde kan fijne afleiding zijn, maar je laat ook iets groeien uit al het moeilijke waar je doorheen gaat. Daar kun je je elke dag even op focussen.

Een miskraam verwerken is een persoonlijk proces

De ervaring leert wat het verwerken van je miskraam voor jou inhoudt en wat jou daarbij helpt. Probeer verschillende dingen uit en geef er de betekenis aan die jij wilt. Je merkt vanzelf wat voor jou verhelderend of troostend is en waar je rust en kracht uit haalt.

Je hoeft er niets mee op te lossen, het hoeft alleen iets bij te dragen. Al is het maar voor vandaag. Merk je dat je meer hulp nodig hebt om met je miskraam om te gaan? Kijk bij Miskraambegeleiding Nederland voor begeleiding/coach bij jou in de buurt.

Lees ook: Man over de miskraam. Bas: 'Niemand vroeg hoe het nou met mij ging'

Podcast miskraammonologen

Tip: Miskraam Monologen is een podcastserie van Ouders van Nu, met persoonlijke ervaringen van vrouwen én mannen, maar ook professionals komen aan het woord.

Bron: Miskraambegeleiding Nederland