Na een paar dagen, weken of maanden ben je misschien wel toe aan een uitje verder dan je eigen straat. Die cocon was heerlijk, maar de buitenwereld lonkt. Als je een baby hebt – en zeker als je borstvoeding geeft – zijn er best wat uitdagingen als je weer de wijde wereld in wilt trekken. Een blokje om kan al een hele onderneming zijn. In ons boek De melkfabriek kun je lezen hoe je die uitdagingen tackelt. Hier een voorproefje.
Uitdaging 1: naar buiten
Eva: 'Toen Reza drie weken oud was, gaf de weersvoorspelling aan dat het dat weekend prachtig weer zou worden. Een goed moment om voor het eerst in het park te gaan zitten, had ik bedacht. Vier dagen van tevoren begon ik met klaarleggen van wat mee moest. De hele eettafel lag vol met luiers, billendoekjes, speeltjes enzovoort. Dagen was ik ermee bezig. Uiteindelijk hebben we maar twintig minuten in het park gezeten omdat Reza ging huilen en niet meer ophield, ook niet na het voeden.'
Blokje om? Wereldreis!
Ideaal aan borstvoeding is dat je op voedingsgebied niks mee hoeft te slepen. Het voedsel zit in je lichaam en de attributen om het te geven heb je ook altijd bij je. Toch fijn als je naast die hydrofiele luiers, spuugdoekjes, knuffels, extra kleertjes en speentjes niet ook nog flesjes, melkpoeder en een thermoskan met water mee hoeft te nemen. Ook interessant: 10x misverstanden over borstvoeding.
Uitdaging 2: voeden in het openbaar
Voor de bevalling was het niet in je opgekomen om je borsten tevoorschijn te halen in de bus, op het terras of op de bank bij je schoonouders. Maar nu functioneren je borsten als melkfabriek voor je baby. Dus: doen. Als je baby honger heeft, mag jij je borst tevoorschijn halen. Klaar. Om het voor anderen, maar vooral voor jezelf, zo relaxed mogelijk te maken kun je je borst een beetje afdekken met een doek of een deel van je shirt. Eigenlijk zie je dan niks schokkends (voor zover een aan je borst drinkende baby schokkend is). Probeer lak te hebben aan verbaasde blikken. Sowieso is je schaamtedrempel wat verlaagd nadat meerdere mensen enthousiast tussen je benen staarden, toen je een baby eruit perste. Houd dat schaamteloze gevoel vast. Trouwens: niet elke baby drinkt goed in een druk café of huiskamer vol verjaardagsvisite. Sommige kinderen hebben rust nodig. Accepteer dat en zoek dan een rustig hoekje of een andere kamer om te voeden. Lees hier meer over borstvoeding geven in het openbaar.
Doek
Marjolein: 'De reacties op voeden in het openbaar vielen mij reuze mee. Ik deed een studie toen ik borstvoeding gaf aan mijn jongste twee kinderen en ik nam ze gewoon mee naar college. Mijn dochter pakte de fles niet, dus die ging een half jaar lang mee. Ik voedde tijdens de les met een doek over me heen, vooral omdat mijn baby's anders teveel afgeleid raakten. Niemand reageerde vervelend.'
Tanja: 'Ik ging echt niet thuis zitten omdat ik borstvoeding gaf. Ik had het nodig om naar buiten te gaan. Als mijn kind honger had dan voedde ik gewoon. Dat hoeft niet open en bloot, maar ik ging me ook niet afzonderen. Wat ik wel te ver vond gaan was toen ik op een verjaardagsfeestje zat en een moeder opeens elektrisch ging kolven. Dat geluid ook!'
Uitdaging 3: kolven
Je hebt weer vrijheid! Maar die eerste maanden wel alleen binnen het stramien van ongeveer drie uur. Of je moet je kolf meenemen. Wat de onervaren borstvoeders nog weleens vergeten, is dat je nooit ultieme vrijheid hebt, ook niet als je baby flesjes moedermelk drinkt. Rond voedingstijd staan je borsten immers op knappen en dan moet je toch weer kolven. Hoeveel je per sessie kolft, verschilt per vrouw, maar de meeste moeders kolven er niet een hele voeding uit. Vaak gaat het toch wat minder effectief dan de baby live aan je borst te laten drinken. Lees hier onze tips voor kolven. Hygiëne is erg belangrijk: was voor het kolven je handen en was de kolf en attributen voor gebruik, bijvoorbeeld in de vaatwasser. Lees hier hoe je je kolf schoonmaakt. Melk afkolven uit je borsten kun je met de hand doen, met een handkolf of een elektrische kolf.
Met de hand
Erg handig als er geen apparaat voorhanden is, maar de nood hoog. Je plaatst dan je hand om je borst en zet druk richting je ribben en je tepel. Vraag je kraamverzorgende om het je goed te leren, want het vergt wat oefening.
Met een handkolf
Je zet een zogeheten borststuk op je borst, en pompt met een kolf met handbewegingen de melk uit je borst.
Met een elektrische kolf
Je zet – net als bij een handkolf – een borststuk op je borst, maar een elektrisch apparaat pompt de melk uit je borst. Vaak heeft een kolfapparaat twee fases in het 'kolfprogramma': die waarin de toeschietreflex wordt opgewekt en die van het kolven zelf. Kolven kan ook met twee borsten tegelijk, met behulp van een dubbele elektrische kolf.
Naast de kamelen
Eva is wetenschapper en had een keer een congres in Artis. 'Bij de kassa kreeg ik de sleutel van de kolfruimte. "Waar is het?" vroeg ik. "Daar, naast de kamelen." Zat ik te kolven in een hokje terwijl ik de kamelen naast me aan hun bak hoorde rommelen. Het was net hun voedertijd. Ik heb ook weleens gekolfd in de trein. Als je in Groningen woont, zoals ik, zit je vaak heel lang in de trein en het moest nou eenmaal. Ik ga echt niet op een vies treintoilet zitten. Dus heb ik onder mijn jas gekolfd. Een mevrouw zag het en sprak me bij het uitstappen aan: "U heeft vast een mooi kindje thuis."
Kijk hier welke kolf het beste bij jou past.
5 tips als je net moeder bent en 0 ritme hebt
Uitdaging 4: het witte goud goed houden
Hoe bewaar je je afgekolfde melk? Afgekolfde melk is minstens vijf uur goed buiten de koelkast en drie tot vijf dagen in de koelkast. Je kunt het ook invriezen en dan is het wel drie tot zes maanden houdbaar, mits je diepvries een aparte deur heeft van de koelkast. Je kunt gewoon diepvrieszakjes gebruiken om de melk in te doen, maar ook ijsblokjeshouders of speciale verpakkingen voor het invriezen van moedermelk. Als je afgekolfde melk uit de vriezer wilt geven, laat die dan 24 uur van tevoren in de koelkast ontdooien. Opgewarmde moedermelk kun je niet opnieuw invriezen. Lees hier meer over het bewaren van afgekolfde moedermelk.
Bewaarschema
Mireille, kraamverzorgende van Sofie, maakte een bewaarschema voor kolfmelk:
Op kamertemperatuur minstens vijf uur houdbaar
Achterin de koelkast drie tot vijf dagen houdbaar (niet in de deur vanwege temperatuurwisseling)
In het vriesvakje van de koelkast twee weken houdbaar
In een diepvries van -18 graden Celsius drie tot zes maanden houdbaar
In een diepvries van -18 tot -20 graden Celsius zes maanden houdbaar
IJsklontbakjes
Daniëlle is moeder van Loek (drie weken): 'Ik giet mijn gekolfde melk in ijsklontbakjes. Na een nachtje in de vriezer haal ik ze daaruit en mik ik ze allemaal in een plastic zakje. Daar schrijf ik de datum op en zo bewaar ik het in de vriezer. De blokjes blijven los van elkaar, dus als ik een flesje ga maken, haal ik het aantal blokjes dat nodig is eruit.'
Bron: De melkfabriek – beeld: Shutterstock
