Logopedie bij kind: wanneer naar de logopedist?

Door te praten en te luisteren kunnen jij en je kind elkaar begrijpen. Bij twijfels of zorgen over de spraak- en taalontwikkeling van je kind, kun je de hulp van een logopedist inschakelen. Wanneer kies je voor logopedie bij je kind en wat houdt die hulp in?

In samenwerking met expert

Jente Timmer

Logopedist

Wat is logopedie?

Als je kind problemen heeft met zijn stem, spraak, taal, gehoor of met kauwen en slikken, kun je de hulp inschakelen van een logopedist. Het woord logopedie is samengesteld uit de Griekse woorden logos, dat woord of taal betekent, en paideia. Dat woord verwijst naar onderwijs en kinderen. Dit wil niet zeggen dat logopedie alleen aan kinderen wordt gegeven. Ook volwassenen kunnen logopedie krijgen. Logopedisten zijn speciaal opgeleid om problemen op gebied van communiceren te verminderen of op te lossen.

Lees meer: Wat doet een logopedist?

Wanneer met je kind naar de logopedist?

Als je kind problemen heeft met zijn stem, spraak, taal, gehoor of slikken en de huisarts, jeugdarts of kinderarts kan je kind niet verder helpen, zal hij of zij jullie doorverwijzen naar een logopedist. Hieronder staan de problemen waarvoor je met je kind naar een logopedist kunt gaan per hoofdgebied op een rij.

1. Taal

   Het ene kind kan sneller praten dan het andere. Maar als je vermoedt dat je kind nog te weinig begrijpt of praat dan je met zijn leeftijd zou verwachten, kan de logopedist helpen. Wanneer blijkt dat je kind een taalontwikkelingsachterstand of taalontwikkelingsstoornis heeft, is het belangrijk dat hij zo snel mogelijk hulp krijgt. De taalgevoelige periode van een kind ligt tussen de nul en zes jaar. Hoe eerder de hulp, des te sneller je kind een inhaalslag kan maken. Er zijn meerdere vormen van taalproblemen:
   • Taalontwikkelingsachterstand
   Een taalontwikkelingsachterstand kan ontstaan door verschillende oorzaken. Bijvoorbeeld door een probleem met het gehoor of doordat een kind te weinig kan oefenen met zijn moedertaal, omdat die niet goed genoeg of te weinig wordt gesproken in zijn omgeving.
   • Taalontwikkelingsstoornis (TOS)
   Bij een TOS wordt taal in de hersenen minder goed verwerkt. Een kind met TOS heeft bijvoorbeeld grote moeite met praten of het begrijpen van taal. De taal- en spraakontwikkeling verlopen hierdoor anders dan bij leeftijdsgenoten. Het kind kent weinig woorden, heeft moeite met het maken van grammaticale zinnen, komt niet snel op woorden of spreekt onvoldoende verstaanbaar. Bij een taalachterstand is er een duidelijk aanwijsbare oorzaak van de taalproblemen. Wordt er geen oorzaak gevonden, dan is de diagnose een TOS.
   • Dyslexie
   Dyslexie is een ernstige vorm van lees- en spellingsproblemen. Als een van de ouders dyslexie heeft, is de kans vijftig procent dat hun kind ook dyslectisch is. In groep 2 moet je kind een woord kunnen ‘hakken’ tot losse klanken (letters) en losse klanken kunnen ‘plakken’ tot een woord. Bijvoorbeeld: tak wordt t-a-k of b-oo-m is boom.
   • Auditieve verwerkingsproblemen (AVP)
   Het lukt sommige kinderen niet om goed te verwerken wat ze horen. Ze hebben geen last van een verminderd gehoor, maar het heeft te maken met de spraak en de taal die via de oren binnenkomt. Klanken, woorden en zinnen kunnen niet goed worden omgezet tot betekenisvolle informatie. Kinderen met auditieve verwerkingsproblemen hebben vaak moeite om opdrachten op school uit te voeren.

2. Stem

   Met zijn stem kan je kind zich verstaanbaar maken en kan hij met anderen communiceren. Als je kind zes weken of langer last heeft van een hese of schorre stem, kun je een logopedist om advies vragen. Je kind kan zijn stem verkeerd gebruiken door te veel hoesten of schreeuwen. Hierdoor kunnen er knobbeltjes op de stembanden ontstaan. Dat is een soort ‘eelt’ en dat kan weer verdwijnen als je kind zijn stem weer op de goede manier gebruikt. Hier heb je wel de hulp en handvatten van een logopedist bij nodig.
   Als je kind astma of een andere luchtwegaandoening heeft, kan hij last hebben van kortademigheid, een ‘piepende’ adem of veel hoesten. Ook dit kan een negatief effect hebben op zijn stem. De stemproblemen die kunnen voorkomen zijn onder andere verkeerd stemgebruik, heesheid, schorheid of een vermoeide stem.

   Advertentie

3. Spraak

   •Vertraagde spraakontwikkeling
   Een kind van vijf jaar zou volledig verstaanbaar moeten zijn voor vreemden. Toch is het verstandig om al advies te vragen aan een logopedist als je driejarige kind bijvoorbeeld nog ‘toel’ zegt in plaats van ‘stoel’. Of als hij nog meer klanken verwisselt of vervangt door andere spraakklanken. Mogelijk doet hij dit omdat hij het woord anders niet kan uitspreken (dit noem je fonologische vereenvoudingsprocessen) en past dit niet meer bij zijn leeftijd. De logopedist kan onderzoeken of je kind hulp nodig heeft.

   Lees meer: Meest voorkomende spraakproblemen bij kinderen

   • Spraak door afwijkend mondgedrag
   Het zuigen op een duim, vinger of speen is normaal voor een baby, omdat die een grote zuigbehoefte heeft. Na het eerste jaar wordt het zuigen een gewoonte, met negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van de mondspieren. Dit wordt afwijkend mondgedrag genoemd. Doordat de tong omlaag wordt geduwd door het duimen of zuigen op een speen, spreekt een kind klanken als de L, S, T, D en N te slap uit. Kinderen zijn door zo’n lage tongligging ook geneigd om meer door hun mond te ademen, terwijl neusademen gezonder is. Ook kan een duim, vinger of speen de vorm van het gehemelte en gebit veranderen. Een logopedist kan ondersteunen bij de juiste positie van de tong en het bevorderen van de goede ademhaling.

   Lees meer: Hoe herken je dyslexie?

   Advertentie

4. Gehoor
   

   Heb je het idee dat je kind je niet goed hoort, dan is het goed om zijn gehoor te laten checken op het consultatiebureau of bij de huisarts. Als je kind minder hoort, krijgt hij minder mee van wat er gezegd wordt en daardoor kan hij een taalachterstand krijgen. Andersom wordt bij een vermoeden van taalproblemen ook het gehoor onderzocht, om uit te sluiten of te bevestigen dat een kind niet goed hoort.

   Lees meer: Het gehoor van je baby: ontwikkeling en screening

5. Stotteren
   

   Stotteren betekent dat je kind niet vloeiend praat. Veel kinderen tussen de twee en vijf jaar hebben een periode dat ze stotteren. Dit is een fase die hoort bij de taalontwikkeling en hoeft niet te wijzen op een spraakprobleem. Als het niet vloeiend spreken binnen een jaar tijd niet afneemt, is het verstandig een logopedist te bezoeken. Doe dat ook wanneer je je zorgen maakt of wanneer je merkt dat je kind belemmerd wordt door het stotteren. Hij reageert bijvoorbeeld gefrustreerd, boos of verdrietig omdat het praten niet lukt of hij vermijdt woorden of zelfs praten.

   Lees meer: Stotteren, wat als je kind stottert?
   

6. Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen
   

   Bij baby’s, dreumesen en peuters kunnen er problemen in de mond voorkomen bij het zuigen, slikken en kauwen. Baby’s kunnen moeite hebben met drinken uit de borst of fles. Soms is de gevoeligheid in de mond te hoog of juist te laag, maar een lange periode van sondevoeding kan ook een oorzaak zijn. Een preverbaal logopedist kan ervoor zorgen dat de mondfuncties zich weer goed ontwikkelen en herstellen.

Behandeling bij logopedie kind

Meestal duren de afspraken bij een logopedist een halfuur. Als je voor het eerst naar logopedie gaat met je kind, stelt hij of zij vragen en onderzoekt je kind. Na het onderzoek legt de logopedist uit of behandeling nodig is, en zo ja, welke behandeling. Meestal krijgt een kind één keer per week logopedie. Tijdens de sessies krijg je handvatten waarmee je thuis verder kunt oefenen.

Oefeningen logopedie voor thuis

Aan het einde van de sessie geeft de logopedist oefeningen mee naar huis. Het is belangrijk dat ouders bij de behandeling betrokken zijn en meehelpen, door thuis verder te oefenen met hun kind. Het liefst minimaal één tot ongeveer vijf keer per week. Het verschilt heel erg per kind wanneer het gewenste resultaat is bereikt en de behandeling klaar is.

Wat kost logopedie bij een kind?

Logopedie voor je kind zit bij alle verzekeraars in het basispakket en wordt vergoed voor kinderen tot achttien jaar, op voorwaarde dat de logopedist een overeenkomst (contract) heeft afgesloten. Als de logopediepraktijk een contract heeft afgesloten met je zorgverzekeraar, hoef je niets te doen. De behandeling wordt dan vanzelf vergoed. Heeft de logopedist geen contract, dan stuurt hij of zij je een factuur, die je betaalt en vervolgens indient bij je zorgverzekering. Het verschilt per verzekeraar en polis of je alles of een deel vergoed krijgt. De logopedist kan je hier informatie over geven.

Bron: CJG, Allesovertos.nl, Kentalis – Beeld: iStockPhoto

Peperkoekpoep

€ 99,99 bij

Breedbekkikker

€ 99,99 bij

De Woordenwolkjesmachine

€ 99,99 bij

Gesponsord

Baby- en kinderkleding shops

1. Wehkamp

   Voorjaarsdeals
2. Kleertjes.com

   Voor elke gelegenheid
3. terStal

   Altijd leuke aanbiedingen
4. Prénatal

   Stoer en comfortabel
5. Hema

   Kleine prijsjes

Help, mijn woorden blijven steken

€ 99,99 bij