Waarom is vocht zo belangrijk?
Het is belangrijk dat baby's, kinderen en volwassenen voldoende vocht binnenkrijgen. Vocht zit in eten en drinken, maar het meeste vocht krijgt je kind via drinken binnen. Vocht is belangrijk bij de opname van voedingsstoffen in de darmen, het vervoer van voedings- en afvalstoffen in het lichaam en het regelen van de lichaamstemperatuur. Hoeveel vocht je kind precies nodig heeft, hangt af van zijn leeftijd, de omgevingstemperatuur, zijn of haar mate van inspanning en wat hij eet.
Lees meer: Zoveel moet je baby of kind gemiddeld drinken per dag
Hoe krijgt je kind vocht binnen?
Je denkt misschien dat je kind vooral water moet drinken om genoeg vocht binnen te krijgen, en ja: dat is natuurlijk ook heel gezond. Maar het is niet de enige manier waarop je kind vocht binnenkrijgt. Ook door groente en fruit krijgt je kind flink wat vocht binnen.
-
Drinken, zoals kraanwater, melk of lauwe thee
-
Waterrijke groenten. Denk bijvoorbeeld aan: komkommer, ijsbergsla, tomaat, paprika en bleekselderij.
-
Fruit, zoals watermeloen, aardbeien, druiven, kiwi's en grapefruit.
-
Oxidatiewater: er komt vocht vrij in het lichaam als eiwit, vetten en koolhydraten worden omgezet in energie. Dit vocht noem je oxidatiewater.
Lees ook: Hoeveel groente en fruit moet een kind eten?
Verlies van vocht
Je kind verliest vocht via:
-
urine
-
ontlasting
-
uitademing
-
zweten
Hoeveel moet een kind per dag minimaal drinken?
Hoeveel vocht je kind per dag nodig heeft, hangt onder andere af van zijn leeftijd.
Kinderen tussen de 1 en 4 jaar
Vanaf de eerste verjaardag heeft je kind ongeveer één liter vocht per dag nodig. Dat komt neer op vijf tot zeven bekertjes per dag, inclusief melk. Tot je kind vier jaar is, heeft hij per dag twee bekers magere of halfvolle melk nodig. Heeft je kind een koemelkallergie? Dan zijn sojadranken met toegevoegde calcium en vitamine B12 een goed alternatief. Daarnaast heeft hij nog drie tot vijf bekertjes water of (slappe) thee nodig om aan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid vocht te komen. Tip: Scan de barcode van het product met behulp van de 'Kies ik Gezond?'-app van het Voedingscentrum.
Kinderen die ouder zijn dan 4 jaar
Kinderen in de basisschoolleeftijd hebben 1-1,5 liter vocht per dag nodig (waarvan 300 ml melkproducten voor kinderen van 4 t/m 8 jaar en 450 ml melkproducten voor kinderen van 9 t/m 13 jaar). Ook voor deze kinderen geldt dat water het beste is.
Limonade, diksap en frisdrank
Geef je kind liever geen zoete dranken. Wil je het toch een keer geven? Geef sap, diksap, limonade en frisdrank dan bijvoorbeeld 1 keer in de week. En zoete dranken zonder suiker (zoals light limonadesiroop) niet vaker dan 1 keer per dag. Er zit veel suiker in en dat is niet goed voor je kind. Wil je je kind wat anders geven dan water of melk? Geef dan (slappe) thee.
Tips om je kind (meer) water te laten drinken
Water bevat geen calorieën en heeft een neutrale smaak. Heeft je kind de gewoonte om limonade, sap of diksap te drinken? Met deze tips kun je water aantrekkelijker maken:
- 01.
Pak een beker met een leuk plaatje erop of laat je kind zelf een beker kiezen.
- 02.
Een schijfje citroen, limoen of sinaasappel in het water ziet er vrolijk uit en geeft een beetje smaak. Of misschien vindt je kind een paar muntblaadjes of een plakje komkommer lekker in zijn water. In de zomer kun je er een paar bevroren aardbeien in doen: koel én lekker.
- 03.
Vul ijsvormpjes met water, zodat je kind het als 'ijsje' kan eten.
- 04.
Je kunt in plaats van water ook heel slappe thee geven, bijvoorbeeld rooibos, kamille of een fruitsmaak.
Is je kind al gewend om limonade, sap of diksap te drinken? Je kunt hem nog steeds leren vooral water te drinken. Verdun het sap of de limonade steeds met meer water. Dan went je kind langzaam aan een minder zoete smaak. Zo kun je in stappen overstappen op water. Geef het de tijd en blijf het proberen.
Wat te doen als kind niet drinkt?
Hoe jonger je kind is, hoe groter de kans op uitdroging als hij niet genoeg drinkt. Voor kinderen van alle leeftijden geldt dat je meteen contact met de huisarts moet opnemen als je kind suf is of niet makkelijk wakker wordt. Hier lees je meer over de symptomen van uitdroging en wanneer je de dokter moet bellen.
Hoe herken je uitdroging bij een kind?
Het is belangrijk dat je kind genoeg vocht binnenkrijgt om uitdroging te voorkomen. Heel simpel gezegd: je kind verliest bij uitdroging meer vocht dan dat hij binnenkrijgt. Dit zijn symptomen van uitdroging:
-
Lusteloos en suf
-
Een droge mond
-
Een snelle ademhaling
-
Een snelle hartslag
-
Een halve dag niet geplast (geen natte luier)
-
Diepliggende ogen
-
Koude armen en benen
-
Til met twee vingers een stukje huid op en laat het weer los: als de huidplooi niet terugveert, maar blijft 'staan', is dat een teken van uitdroging.
Als je kind goed drinkt, regelmatig plast (natte luiers heeft), kwijlt of met tranen huilt, hoef je je geen zorgen te maken over uitdroging.
Tips: zo voorkom je uitdroging bij je kind
Het belangrijkste is dat je kind genoeg drinkt, al is dat natuurlijk lastig als je kind dat nu juist niet wilt. En ook als je kind veel moet overgeven of waterdunne diarree heeft, moet je goed opletten. Hier volgen een paar tips om ervoor te zorgen dat je kind niet uitdroogt.
- 01.
Als je borst– of flesvoeding geeft, kun je daarmee doorgaan. Het is niet nodig om de melk te verdunnen met water als je kind goed drinkt.
- 02.
Als je kind weinig melk drinkt, probeer de melk dan te verdunnen met water of geef hem wat lauw water.
- 03.
Voor een ziek kind is het soms lastig om goed te drinken. Geef hem kleine slokjes water. Je kunt bijvoorbeeld elke vijf minuten één of twee eetlepels water geven. Als je kind dit kan binnenhouden, krijgt hij genoeg vocht binnen.
- 04.
Als je kind minder vaak of niet meer overgeeft, kan hij wat meer tegelijk drinken.
- 05.
Als je kind echt geen water wil, kun je hem een waterijsje of (slappe) thee geven.
Zo kun je uitdroging bij je kind behandelen
Denk je dat je kind kans heeft om uit te drogen, bijvoorbeeld omdat hij waterdunne ontlasting heeft of veel moet overgeven, dan kun je hem ORS geven. Doe dit ook (én bel de huisarts) als hij symptomen van uitdroging heeft. ORS is de afkorting van 'Oral Rehydration Salts'. Hierin zitten speciale suikers en zouten die zijn lichaam nodig heeft om vocht op te nemen en vast te houden. Je kunt ORS zonder recept kopen bij de apotheek of drogist. Lees voor gebruik altijd eerst de bijsluiter.
Lees meer: Moeilijke eters: tips voor als je peuter niet wil eten
Bronnen: LUMC, Kinder-dietist