'Na een lange zoektocht en een periode van veel vastlopen in het leven, kreeg ik op mijn 27e de diagnose autismespectrumstoornis (ASS). Ik heb veel moeite met onvoorspelbaarheid en onduidelijkheid. Ook ben ik overgevoelig voor prikkels waardoor ik snel overbelast raak.
Sociale interacties kosten me heel veel energie. Neem bijvoorbeeld een verjaardag, waar veel prikkels zijn. Mijn brein heeft moeite met het voorspellen van situaties, vooral als er veel mensen zijn die ik niet ken.
Lees ook: Hoe herken je autisme bij je kind?
Stabiele periode
Ook heel onvoorspelbaar: zwanger zijn, bevallen, het ouderschap. En toch heb ik ervoor gekozen om moeder te zijn. Met mijn partner heb ik zoon Roan (3) en dochter Sofia (1).
Ik was 30 jaar toen ik nadacht over kinderen: zou ik het willen, kan ik het aan, wat als ik overprikkeld raak? Op dat moment zat ik in een stabiele periode in mijn leven. Het ging goed met me en daardoor had ik er vertrouwen in.
Mijn man is sneller geneigd om te denken: komt wel goed. Hij zag ook dat ik stabiel was. Ik had leuk werk als psycholoog, we hadden net een huis gekocht. Dus waarom niet? Hoewel ik me voor de zekerheid wel heb aangemeld bij de POP-poli, denk ik dat we het te rooskleurig inzagen.
Meer lezen over: Psychische klachten tijdens de zwangerschap
Adrenaline
Het duurde ongeveer een jaar voordat ik in verwachting was van Roan. De zwangerschap op zich verliep oké, maar met 30 weken brak ik mijn stuitje bij een val en met 34 weken scheurde de placenta.
Ik kreeg een spoedkeizersnede. Alle scenario's had ik in mijn hoofd doorgelopen, maar dit niet. Het was zo'n stressvolle situatie. De adrenaline nam het over.
Regelmaat in het ziekenhuis
Roan moest drieënhalve week in het ziekenhuis blijven. Wat ik daar fijn vond: het was gestructureerd. Over Roan hielden ze álles bij, en er waren bijvoorbeeld vaste bezoektijden. De situatie was heftig, maar de structuur en regelmaat hielden me op de been.
Ik kon in het ziekenhuis altijd terugvallen op de verpleegkundigen. Thuis moesten we het zelf doen. Het lukte me om ergens nog drie uur kraamzorg los te peuteren, maar meer kregen we niet.
Lees ook: Zorgverzekering en zwangerschap in 2025: wat wordt er vergoed?
Paniek
Dat vond ik moeilijk en ik greep terug naar de regels van het ziekenhuis. Ik raakte in paniek als Roan een keer minder dronk of slecht sliep. Mijn man dacht dan: dat kan toch een keer gebeuren?
Maar ik wilde alles kunnen verklaren. Ik wilde de voorspelbaarheid creëren en zocht alles op. Zit de baby in een sprong? Ik googelde me suf, maar omdat Roan zes weken te vroeg is geboren, kwam ik niet veel verder.
Overbelast
Er is een periode geweest waarin ik een paar keer heb gedacht: dit houd ik niet meer vol. Ik wilde weer aan het werk, maar langer dan vier uur werken lukte niet omdat ik enorm was overbelast en uitgeput.
Roan was ook nog eens een onrustige baby. Hij huilde veel en dat trok ik niet. Pas zes maanden na zijn geboorte durfde ik het aan om met hem naar de supermarkt te gaan.
Lees ook: Anouk Hoogendijk (40) heeft slaaptekort: 'We huurden een oppas in om zelf een middag te slapen'
We kunnen dit
Van mijn partner kreeg ik veel steun, maar ik moest zelf leren om mijn ASS te accepteren. Ik vergeleek mijzelf met andere moeders. Zo van: zij kunnen dit en dit wel. Daar had ik moeite mee.
Er kwam een lange periode van hard werken en overleven, maar gaandeweg ging het steeds een beetje beter. Ik heb tijdelijk hulp gehad van een ambulant begeleider en tot drie maanden na de bevalling kon ik nog terugvallen op de POP-poli. Het hielp ook dat we op een gegeven moment een soort gebruiksaanwijzing voor ons kind hadden. We leerden Roan steeds beter kennen.
Mijn partner en ik wisten: we moeten hier doorheen en we moeten ons vooral focussen op hoe we dingen voor elkaar gaan krijgen. Toen Roan 1,5 jaar was, besloten mijn partner en ik voor een tweede te gaan. We wisten inmiddels dat een kind krijgen hard werken is, maar dat we het konden.
Opnieuw zwanger
De zwangerschap van Sofia vond ik pittiger. Door de hormonen was ik snel prikkelbaar en ik moest veel in het ziekenhuis zijn voor controles omdat het erop leek dat er iets mis was met de placenta.
Vanaf week 35 heb ik vooral voor me uit gestaard. Door de hormonen was ik zo uitgeput dat ik niks meer kon. In de laatste weken moest ik zelfs een nachtje in het ziekenhuis slapen met morfine om iets van rust te krijgen. Ik werd somber en moest met 39 weken worden ingeleid.
Mijn lichaam reageerde heftig op het ballonnetje, ik kreeg meteen veel weeën en het heeft ruim twee dagen geduurd voordat ze kwam. De eerste maanden met Sofia voelden weer instabiel, maar het is een superrustig meisje dat we er prima bij kunnen hebben.
Lees ook: Zwangerschapshormonen: wat doen ze met je?
Even doorbijten
Vanuit mijn ASS heb ik de neiging om alles perfect te willen doen. Als ik nu terugkijk op de afgelopen jaren, had ik liever wat meer mildheid gehad voor mezelf, en wat vaker om hulp gevraagd. Dan was er misschien meer ruimte geweest voor rust, vertrouwen en wat meer genieten, ook te midden van de chaos.
Lang heb ik gedacht dat ik even door moest bijten of dat het enkel aan mijn autisme lag als ik volledig overprikkeld raakte of niet meekon in het ritme van andere ouders. Daardoor heb ik weleens gedacht: zie je nou wel, het gaat me niet lukken, ik kan geen goede moeder zijn.
Lees ook: Als andere ouders het beter lijken te doen, bedenk dan dit
Vertrouwen
Ik heb veel over mijn eigen grenzen heen geleefd, wat uiteindelijk leidde tot overbelasting. Gelukkig werd ik gaandeweg steeds stabieler, kwam er meer balans en kreeg ik meer vertrouwen in mijzelf.
Ik ben nu zestien weken in verwachting van ons derde kind, een dochter. Hoewel het natuurlijk afwachten is wat voor kind het wordt, weet ik grotendeels wat ik kan verwachten. Ik heb al ervaring in het ouderschap waardoor ik er positief in sta.
Structuur
Met mijn coachingspraktijk AutismeKRACHT help ik als psycholoog en ervaringsdeskundige andere mensen met ASS. Ik spreek veel mensen die zich net zoals ik dat deed, afvragen of het ouderschap wel iets voor hen is.
Die afweging mag iedereen voor zich maken, maar het is natuurlijk niet automatisch zo dat je geen kind kunt opvoeden omdat je autisme hebt.
Ouders met een autismespectrumstoornis wil ik adviseren om het ouderschap zo voorspelbaar mogelijk te maken en structuur aan te brengen. Vraag ook om hulp en betrek eventueel tijdig de POP-poli erbij, want je hoeft het niet alleen te doen. Maar weet ook: in het begin is het misschien chaos, maar het wordt makkelijker. Echt waar.'
Lees ook: Lianne (38): 'Had ik maar hulp gezocht toen ik me na de bevallingen depressief voelde'
