Vasten tijdens de zwangerschap: kan dat?

Gezond en gevarieerd eten

Voor de groei en ontwikkeling van je ongeboren baby is het belangrijk om genoeg, gezond en gevarieerd te eten. En natuurlijk ook voor jezelf. Zwanger zijn kost je lichaam veel energie en je weerstand kan tijdelijk minder zijn. Door ervoor te zorgen dat je genoeg vitamines, mineralen en andere belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt, blijf je fitter en gezond. Ook kan het regelmatig eten van gezonde tussendoortjes helpen tegen zwangerschapsmisselijkheid.

Iedere zwangere vrouw kan een griepje oplopen waardoor ze een paar dagen geen eetlust heeft. Of misschien eet je een periode minder vanwege zwangerschapsmisselijkheid. Dit kan niet direct kwaad. Eet je langere tijd niets of te weinig, dan kan dit wel schadelijk zijn voor je eigen gezondheid en die van de baby.

Lees meer: Alles over verantwoord en veilig eten tijdens je zwangerschap

Mag je vasten tijdens je zwangerschap?

Uiteraard beslis je zelf wat je wel en niet mag als je zwanger bent. Maar vasten tijdens de zwangerschap wordt (net als actief lijnen) afgeraden door het Voedingscentrum, verloskundigen en gynaecologen. Dat is niet voor niets: als je te weinig voedingsstoffen en vocht binnenkrijgt, loop je risico op vitaminetekorten, ondervoeding en uitdroging. Dat kan gevaarlijk zijn voor jezelf en je baby.

In de eerste maanden van de zwangerschap worden alle organen van de baby aangelegd, en na het eerste trimester groeit je baby hard. Daarom is het tijdens de hele zwangerschap belangrijk dat je genoeg voedingsstoffen en vocht binnenkrijgt. Ook om te voorkomen dat je zelf uitgeput raakt of uitdroogt.

Lees ook: Afvallen tijdens je zwangerschap, mag dat?

Wat gebeurt er met jou als je tijdens de zwangerschap gaat vasten?

Alle mensen die vasten, kunnen last krijgen van de volgende klachten:

• Hoofdpijn

• Misselijkheid

• Duizeligheid, licht in het hoofd, of flauwvallen. Dit komt doordat je bloeddruk daalt en je bloedsuikerspiegel ontregeld raakt.

• Vermoeidheid

• Uitdroging (wanneer je ook niet of te weinig drinkt).

Zwangere vrouwen die vasten, krijgen sneller last van deze klachten. Dit komt omdat zij ook voedsel (energie) nodig hebben voor de baby in hun buik. Misschien had je de bovenstaande klachten al tijdens je zwangerschap, maar verergeren ze door het vasten.

Ben je zwanger, vast je en heb je last van bovengenoemde klachten? Of voel je je baby minder bewegen? Neem dan meteen contact op met de huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Die kan je hierover het beste advies geven.

Wat gebeurt er met je baby als je tijdens de zwangerschap gaat vasten?

Als je geen of te weinig eten en drinken binnenkrijgt, is dit in eerste instantie schadelijk voor jezelf. Je lichaam zorgt ervoor dat je baby eerst krijgt wat hij nodig heeft, desnoods uit jouw reserves. Maar na verloop van tijd kan het ook een negatief effect hebben op de groei en ontwikkeling van je baby. Vasten als je zwanger bent, kan een grotere kans geven op een miskraam, vroeggeboorte en een baby met een laag geboortegewicht. Ook geeft ondervoeding tijdens de zwangerschap in het latere leven van de baby mogelijk een grotere kans op ontwikkelings- en gezondheidsproblemen, zoals diabetes en hart- en vaatziekten.

Hoe lang het duurt voordat het vasten een negatief effect heeft op de gezondheid van de baby, is moeilijk te zeggen. Dit hangt ook af van je verdere gezondheid en omstandigheden. Maar als je de keuze hebt, is het altijd verstandiger om te zorgen dat je elke dag genoeg eet en drinkt.

Intermittent vasten en zwanger zijn

Intermittent is Engels voor: met tussenpozen. Mensen die aan intermittent fasting doen, vasten periodiek of dagelijks op gezette tijden. Bijvoorbeeld om de dag, of elke week twee dagen, of altijd tussen 20.00 uur 's avonds en lunchtijd de dag erna. Sommige mensen eten alleen niet, anderen drinken ook niks als ze vasten. Intermittent vasten is een manier om af te vallen. Tijdens de zwangerschap wordt intermittent fasting afgeraden, net als andere diëten. De zwangerschap is vanwege jouw gezondheid en die van je baby geen geschikte periode om te beginnen met lijnen of afvallen.

Ramadan en zwangerschap

Moslims vasten één maand per jaar, tijdens de ramadan. Dit is een heilige maand, gericht op bezinning, saamhorigheid en liefdadigheid. Tijdens de ramadan vast je tussen zonsopkomst en zonsondergang. Dat betekent dat onder meer eten en drinken niet is toegestaan.

In de Koran staat dat het voor alle moslims verplicht is om mee te doen aan de ramadan, maar alleen als je gezond bent. Zieke mensen, maar bijvoorbeeld ook jonge kinderen en zwangere vrouwen hoeven niet te vasten. Volgens de islam mogen zwangere vrouwen wel meedoen aan de ramadan, als ze fysiek sterk zijn en dit geen gezondheidsrisico's oplevert voor henzelf of de baby. Wil je meedoen met de ramadan, overleg dit dan van tevoren met de verloskundige, gynaecoloog of de huisarts, zodat die je kan adviseren.

Het Voedingscentrum raadt zwangere vrouwen af om te vasten tijdens de ramadan, omdat het vrijwel onmogelijk is om op die manier een gezond voedingspatroon aan het houden. Met name wanneer de ramadan in de zomermaanden valt, omdat het dan extra lang licht is. Ook is het risico op uitdroging groter door de warmte.

Ook een optie: het vasten dit keer overslaan en ter compensatie een 'fidyah' geven. Dit is een vervangende plicht, zoals het doneren van een bepaald bedrag of een maaltijd aan arme mensen.

Vasten ramadan inhalen na zwangerschap

Als je het vasten later kunt inhalen, wordt dit volgens de Koran aangemoedigd. In de eerste periode na de bevalling is vasten niet aan te raden, omdat je op krachten moet komen. Als je borstvoeding geeft, hoef je ook niet te vasten. Wil je dit wel, houd er dan rekening mee dat de hoeveelheid moedermelk kan afnemen als je te weinig voeding en vocht binnenkrijgt. Ook kan het best zwaar voor jou zijn, omdat het aanmaken van moedermelk je lichaam veel energie kost. Overdag kun je extra moe zijn, met name als je baby nog volledig afhankelijk is van borstvoeding. Als je kind naast de borstvoeding ook al eet, wordt het makkelijker.

Ga je vasten terwijl je borstvoeding geeft, denk dan hieraan:

• Eet gezond en gevarieerd tussen zonsondergang en zonsopkomst.

• Drink 's avonds en 's nachts voldoende en eet veel groente, fruit en soep.

• Leg je baby 's avonds en 's nachts zoveel mogelijk aan.

• Je kunt 's nachts wat extra melk afkolven en dit eventueel overdag aan je baby geven. Lees meer: zo kun je moedermelk bewaren.

• Twijfel je aan je gezondheid of die van je baby? Neem dan contact op met je huisarts, het consultatiebureau of een lactatiekundige.

Lees meer: Alles over vasten en borstvoeding geven

Zwanger en toch vasten?

Zwanger en vasten gaan dus niet goed samen. Besluit je toch om te gaan vasten, dan volgen hier een paar tips:

1. 01.

   Vraag ruim van tevoren advies aan je verloskundige of gynaecoloog, zodat je op een zo verantwoord mogelijke manier kunt vasten.

2. 02.

   Zorg dat je ieder etmaal genoeg eten en drinken binnenkrijgt.

3. 03.

   Eet voldoende en gevarieerd op de momenten dat je wel mag eten. Eet het liefst onbewerkte, verse voeding en zorg ervoor dat je alle belangrijke voedingsstoffen en gezonde vetten binnenkrijgt.

4. 04.

   Drink voldoende: 2 liter per etmaal. Kies voor water, cafeïnevrije thee en bijvoorbeeld een groene smoothie met vezels.

5. 05.

   Eet complexe koolhydraten, zoals havermout, volkorenproducten, dadels en fruit.

6. 06.

   Vermijd suikers (snoep, koek), witmeel en verzadigde vetten (zoals gefrituurde voeding).

7. 07.

   Luister naar je lichaam. Probeer werk en andere activiteiten aan te passen aan de tijden waarop je mag eten. Als je niet eet, heb je ook geen energie om te verbranden. Neem genoeg rust, maar zorg ook voor beweging (wandelingetjes) en stop met vasten als je merkt dat het je geen goed doet.

8. 08.

   Voel je je baby minder bewegen of maak je je zorgen, neem dan direct contact op met je verloskundige, gynaecoloog of huisarts.

Bronnen: Thuisarts, Voedingscentrum, Kis.nl, Lalecheleague.nl