Wat betekent dysmatuur?
Een baby die tussen de 37 en 42 weken wordt geboren, weegt gemiddeld tussen de 2500 en 4500 gram. Maar soms wordt een baby na 37 weken zwangerschap geboren, en heeft hij toch een lager geboortegewicht dan daarbij past. Dit noem je dysmatuur.
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een laag geboortegewicht. Afhankelijk van de oorzaak en het gewicht heeft een baby speciale en soms meer intensieve zorg nodig.
Wat is het verschil tussen dysmatuur en prematuur?
Te vroeg geboren baby's worden prematuur genoemd. Dit betekent 'voor de rijping', oftewel: nog niet rijp voor de geboorte. Dysmatuur betekent 'verkeerde rijping'. Regelmatig zijn premature baby's ook dysmatuur, maar dat hoeft niet.
Artsen en andere zorgmedewerkers gebruiken deze medische termen meestal, maar als je de betekenis van dysmatuur niet zo fijn vindt, kun je zelf natuurlijk gewoon 'te klein' zeggen.
Lees meer: Alles over vroeggeboorte en premature baby's
Hoe weet je of je baby dysmatuur is?
Het kan zijn dat je al weet dat je een kleine baby verwacht, omdat dit tijdens je zwangerschap is gezien tijdens een echo. Als de verloskundige je buikomvang te klein vindt voor de termijn van de zwangerschap, kan er een groei-echo worden gemaakt. Alleen een kleine buikomvang zegt niets over de grootte van een baby, maar kan wel reden zijn om met een groei-echo te kijken of je baby goed groeit. Toch gebeurt het ook wel eens dat de baby pas na de geboorte dysmatuur blijkt te zijn.
Baby's die te licht zijn bij de geboorte, laten nog een aantal andere kenmerken zien:
-
de baby is hongeriger en onrustiger dan een baby met een gemiddeld geboortegewicht.
-
de baby heeft weinig lichaamsvet en kan zichzelf daardoor moeilijk op temperatuur houden.
-
vaak hebben dysmature baby's een relatief groot hoofd vergeleken met de rest van hun lichaam.
Oorzaken van dysmatuur geboren baby
De reden waarom een baby achterblijft in groei, is niet altijd goed vast te stellen. Er zijn een aantal factoren die kunnen meespelen. Sommige hebben te maken met de moeder en sommige met de baby.
Factoren bij de moeder
-
De placenta kan niet goed aangelegd zijn. Dit kan komen door roken of een hoge bloeddruk. Maar ook door gebruik van alcohol of drugs. De bloedvaten in de placenta zijn dan vaak anders aangelegd, waardoor ze minder goed voedingsstoffen en/of zuurstof kunnen doorlaten.
-
De placenta kan een andere vorm hebben, bijvoorbeeld uit twee delen bestaan, of de navelstreng zit niet vast in het midden van de placenta, maar aan de rand of in de vliezen.
-
De placenta ligt voor de uitgang van de baarmoeder.
-
Zwangerschapsvergiftiging of het HELLP syndroom zijn zwangerschapscomplicaties waarbij de bloedvaten in de placenta aangetast kunnen worden. Er komen dan minder voedingsstoffen en zuurstof bij de baby.
-
Een moeder die zelf zeer ernstig ondervoed is, kan haar baby vaak niet genoeg voedingsstoffen bieden. Dit komt voor in derdewereldlanden. Over het algemeen neemt de baby wat hij nodig heeft en speelt deze factor in Nederland niet zo'n grote rol.
Infecties
Er zijn een aantal infecties die in de zwangerschap gevaarlijk kunnen zijn voor de ongeboren baby. Deze zorgen vaak voor een slechte groei en kunnen ook andere afwijkingen veroorzaken. Ze worden samengevat in een afkorting: torches (toxoplasmose, rubella, CMV, chlamydia, herpes, syfilis). Bij het vermoeden dat een baby niet goed groeit, wordt onderzocht of de moeder een van deze virussen heeft.
Factoren bij het kind
-
Bij meerlingen is er een grotere kans op een laag geboortegewicht.
-
Een chromosomale afwijking, syndromale aandoening of genetische aanleg kunnen een rol spelen bij een laag geboortegewicht. Als daar aanwijzingen voor zijn bij de 13-wekenecho of de 20-wekenecho, kan er extra onderzoek naar worden gedaan.
Behandeling van een dysmatuur geboren baby
Vaak moeten dysmatuur geboren baby's worden opgenomen op de afdeling neonatologie. Hier wordt je baby extra goed in de gaten gehouden. Het is belangrijk om de oorzaak van de groeiachterstand te onderzoeken. Afhankelijk hiervan kan de kinderarts of neonatoloog bepalen wat de juiste behandeling is.
Alles over de afdeling neonatologie
Hoe gaat het er daar aan toe? En mag je eigenlijk bij je baby blijven? Lees hier alles over deze afdeling voor pasgeborenen.
Vaak kunnen kleine baby's zichzelf niet goed genoeg op temperatuur houden. Daarom worden ze in het begin in de couveuse gelegd.
Het kan ook zijn dat ze moeite hebben met drinken. Op de afdeling neonatologie is daar extra aandacht voor, omdat het juist belangrijk is dat je baby goed leert drinkt om te kunnen groeien. Dysmature baby's hebben sneller een te lage bloedsuiker dan pasgeboren baby's met een goed gewicht. Een tekort aan glucose kan gevaarlijk zijn voor de ontwikkeling van de hersenen. Daarom wordt de bloedsuikerwaarde regelmatig gecontroleerd. Is de waarde te laag, dan krijgt je baby extra glucose toegediend via een infuus.
Met een dysmature baby moet je vaak iets langer in het ziekenhuis blijven. Jullie kunnen met je baby naar huis als:
-
de bloedsuikers van je baby goed blijven zonder glucose-infuus
-
je baby zelf zijn temperatuur op peil kan houden
-
je baby voldoende groeit
-
je baby zelf uit de borst of fles kan drinken
Borstvoeding bij dysmature baby's
Moedermelk is de beste voeding voor pasgeboren baby's. Voor te klein geboren baby's is het waarschijnlijk nog belangrijker, omdat hun kwetsbare darmen moedermelk het beste verdragen. Bovendien krijgt je baby via de borstvoeding jouw antistoffen binnen, waardoor zijn eigen immuunsysteem sterker wordt.
Heel kleine baby's hebben vaak niet genoeg energie om zelf (alle) voeding te drinken uit de borst of fles. Daarom krijgen ze voeding via een sonde. Als het kan is dit bij voorkeur de melk van de moeder. Je kunt hiervoor melk afkolven. Dat is soms best pittig. Tegelijkertijd kan het ook fijn zijn om dit voor je baby te doen. Bovendien breng je zo de melkproductie goed op gang, voor als je baby zelf kan gaan drinken.
Bijvoeden bij dysmature baby's
Sommige dysmature baby's starten goed met de borstvoeding, maar verliezen na een paar dagen toch zoveel energie dat ze beginnen af te vallen. Extra voeding of een andere manier van voeden kan dan helpen.
Je kunt bijvoeding geven met eigen afgekolfde moedermelk of met kunstvoeding. Dit kan met een cupje, door middel van vingervoeden of met de fles. Bij heel kleine baby's wordt extra eiwit aan de melk toegevoegd. Dat heet 'breast milk fortifier' (moedermelkversterker). Als je geen borstvoeding kunt of wilt geven, kun je je baby speciale flesvoeding voor premature of dysmature baby's geven, of gecontroleerde donormelk (van een andere moeder, als dit beschikbaar is) met fortifier.
De meeste ziekenhuizen met een neonatologie afdeling hebben een lactatiekundige in dienst. Zij is deskundige op het gebied van borstvoeding geven en kan je advies en tips geven over borst- en/of kunstvoeding en je op weg helpen. Ook thuis kun je een lactatiekundige inhuren.
Gevolgen van een te laag geboortegewicht
Te klein geboren kinderen zijn vaak kwetsbaarder dan baby's met een normaal geboortegewicht. De longen, nieren, hersenen, het hart, het spijsverteringskanaal en het immuunsysteem zijn nog niet helemaal rijp bij de geboorte. Hierdoor zijn ze vatbaarder voor verschillende ziektes en infecties.
Uit onderzoek is gebleken dat dysmature kinderen op latere leeftijd meer risico hebben op:
-
Spraak- en taalproblemen
-
Leer- en gedragsproblemen
-
Het zogenaamde metabool syndroom met daarbij: overgewicht, diabetes type 2 en een vergroot risico op hart- en vaatziekten
Inmiddels weten we dat een te klein geboren baby vooral zijn eigen groeicurve moet gaan volgen. Daar moet een stijgende lijn in zijn. Vroeger dacht men dat baby's de groei echt moesten inhalen, maar nu blijkt dat juist die kinderen meer kans hebben op het metabool syndroom. Er worden nog steeds veel studies gedaan om te kijken wat de beste extra voeding is en hoe je de te klein geborenen het beste kunt laten groeien, zonder dat ze er later last van krijgen.
Bron: Diakonessenhuis, Ter Gooi MC
/91d2eaee39d34a60b05db536f1af8638/image.jpg)
/d2996809e890446699676f3518c4a472/image.jpg)
/98d239ab0edd4b0d9af8b2cd4d95fe11/image.jpg)
/18314244c9f44ea58bbbf39c2eb6f5eb/image.jpg)
/371bd39f67ae434a87557a8500974a99/image.jpg)
/3332fa1eba6d410cb7d149b402616b77/image.jpg)
/605a1483a306446ebfb655c22b9a581b/image.jpg)
/471bf680a4e1459ca27a00f787452fe2/image.jpg)
/afcf369594354743890743a78570ef40/image.jpg)
