Wat is hCG?
Je lichaam zit bomvol hormonen. Die sturen signalen naar de organen en cellen over wat er moet gebeuren in het lijf. Denk bijvoorbeeld aan oestrogeen, adrenaline, melatonine, geslachtshormonen, eiwithormonen en hormonen die de bloedsuikerspiegel regelen.
Tijdens je zwangerschap wordt het hCG-hormoon aangemaakt. Dit staat voor humaan choriongonadotrofine. Dit hormoon wordt afgescheiden door een bevruchte eicel om het lichaam te laten weten dat er een zwangerschap is. Daar begint de eicel mee zodra die is ingenesteld in de baarmoederwand.
Wat doet het zwangerschapshormoon?
HCG gaat nog voordat jij weet dat je in verwachting bent aan het werk. Het hormoon geeft de eileiders een seintje dat ze geen nieuwe eicellen meer hoeven te maken, en de menstruatiecyclus stopt.
Bij de eisprong komt het eitje vrij uit de eierstok. Het omhulsel dat in de eierstok achterblijft, heet het corpus luteum (het gele lichaam). Zodra het eitje is bevrucht, zorgt het zwangerschapshormoon ervoor dat dit 'geel lichaam' niet wordt afgebroken. Dat is essentieel, want het gele lichaam zorgt ervoor dat het hormoon progesteron wordt aangemaakt. Dit hormoon zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies, waarin de bevruchte eicel zich nestelt, intact blijft en dat de menstruatie uitblijft.
Het hCG-hormoon is ook onmisbaar voor de groei van je baby. Zonder hCG houdt een zwangerschap geen stand. Het hormoon zet vet om in energie die wordt gebruikt om de groei van het embryo te stimuleren. HCG beschermt bovendien de foetus tegen jouw immuunsysteem, zodat het embryo niet wordt afgestoten.
De hCG-waarde meten met een zwangerschapstest
Het zwangerschapshormoon is al vroeg in je lichaam aanwezig als je zwanger bent. Ben je niet zwanger, dan maakt je lichaam dit hormoon niet aan. Het hCG-hormoon laat dus zien of je überhaupt zwanger bent, daarom wordt dit hormoon gemeten tijdens een zwangerschapstest.
Toch heeft niet iedere zwangere vrouw dezelfde hCG-waarde in haar bloed. Daarom kan het voorkomen dat de zwangerschapstest die je thuis doet een negatief resultaat (niet zwanger) geeft, terwijl je wel in verwachting bent. In principe kun je de eerste dag dat je overtijd bent al een test doen. Als je een week wacht, heb je meer zekerheid.
Tip: je kunt ook online je zwangerschapstest kopen
hCG en zwangerschapskwaaltjes
HCG is heel belangrijk tijdens de eerste weken van je zwangerschap, maar helaas heeft het zwangerschapshormoon ook een keerzijde. Het zorgt voor flink wat zwangerschapskwaaltjes, zoals:
een zwakkere blaas
Waarom zijn de hCG-waarden belangrijk?
De hCG-waarde kan soms een indicatie geven van de fase van de zwangerschap en ook iets vertellen over het verloop ervan. Een zwangerschap wordt gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie, ook al ben je dan nog niet zwanger, en ook al heb je misschien niet een regelmatige cyclus van vier weken. Veertig weken zwangerschap zijn dus eigenlijk in werkelijkheid 38 weken.
De meeste zwangerschapstesten meten het hCG vanaf ongeveer 25 IU/L, of 25 MIU/ML. Dit komt, bij een regelmatige menstruatiecyclus van vier weken, overeen met een zwangerschapsduur van vier weken, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Dit is dan twee weken na de bevruchting.
Een bloedtest geeft over het algemeen vanaf dag 25 uitsluitsel. Een urinetest kun je doen vanaf dag 28. Bij de meeste zwangerschappen is de hoeveelheid hCG dan rond de 25 IU/L. Bij een relatief lage hCG-spiegel geeft de test een vals negatief resultaat. Daarom is het slim om te wachten met testen tot je één week over tijd bent.
hCG-waarden tabel
In deze tabel wordt de hCG-hormoonspiegel uitgedrukt in international units per liter: IU/L. In het algemeen verdubbelt de hCG-waarde zich in het begin om de drie dagen. De hCG-waarde per week:
hCG piek tijdens de zwangerschap: hoe komt dat?
In het eerste trimester van de zwangerschap heb je een hCG-piek. In het eerste trimester van de zwangerschap maakt je lichaam veel meer hCG aan dan nodig, met een piek rond de 9 weken tot 11 weken. Daarna vermindert de hCG-productie: het hCG heeft zijn werk grotendeels gedaan, de belangrijkste organen en lichaamsstelsels van de baby zijn ontwikkeld.
Relatief hoge hCG-waarde
Elke vrouw is anders, elk lichaam zit immers anders in elkaar. Dat betekent dat de hCG-waarden per vrouw flink kunnen verschillen. Is de hCG-waarde heel hoog? Dat kan veroorzaakt worden door een molazwangerschap. Een extreem hoge hCG-spiegel kan duiden op een meerlingzwangerschap. Een echo kan in beide gevallen uitsluitsel geven.
Relatief lage hCG-waarde
Een lage hCG-waarde is niet direct aanleiding tot paniek, maar wel is het zo dat wanneer het hCG laag begint en laag blijft, dit zou kunnen duiden op een aanstaande miskraam. Het zou kunnen betekenen dat het lichaam zich voorbereidt op afstoting van het embryo en het afbreken van baarmoederslijmvlies. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zou ook de oorzaak kunnen zijn van een lage hCG-spiegel.
Belangrijk om te weten als je direct na een miskraam opnieuw probeert zwanger te raken: hCG doet er na een miskraam ongeveer vier tot zes weken om helemaal te verdwijnen uit je lichaam. Als je in die tijd een zwangerschapstest doet, kan die door de aanwezigheid van het hCG-hormoon dus vals positief uitvallen. Wacht daarom nog minimaal een week met de test of ga langs de huisarts als je het zeker wilt weten.
Pas op met conclusies trekken
We schreven al dat niet iedere vrouw dezelfde hoeveelheid van het hCG-hormoon aanmaakt. Waarom dat zo is, weten onderzoekers nog niet. Maar het is belangrijk om te weten dat een vrouw met een relatief hoge hCG-spiegel niet per definitie zwanger is van een meerling. En een lage hCG-waarde betekent niet meteen dat je een ongewone zwangerschap hebt, of dat de foetus niet goed groeit.
Een echo rond vijf à zes weken na de bevruchting is veel accurater dan conclusies die je trekt aan de hand van de hCG-waarde. Een vrouw met een relatief laag hCG-gehalte kan net zo goed een gezond kind ter wereld brengen als een vrouw met een relatief hoog hCG-gehalte.
Lees ook: Zwangerschapshormonen: wat doen ze met je?
Bronnen: Freya, Gezond idee
