
Vocht vasthouden tijdens zwangerschap
Veel zwangere vrouwen houden vocht vast. Het is een gangbare zwangerschapskwaal, vooral in het derde trimester. Kan vocht vasthouden tijdens zwangerschap kwaad? Hoe komt het en wat kun je eraan doen?
Vocht vasthouden tijdens de zwangerschap
Het is niet gek als je tijdens de zwangerschap wat meer vocht vasthoudt dan normaal. Zo’n 80% van de zwangere vrouwen heeft hier last van. Dit verschijnsel, ook wel oedeem genoemd, kan vooral in het derde trimester van de zwangerschap optreden, maar ook al eerder.
Zwanger? Hier vind je fijne boeken over het ouderschap
Symptomen vocht vasthouden bij zwangerschap
Hoe merk je dat je vocht vasthoudt? Zwangerschapsoedeem is te herkennen aan de volgende symptomen:
- Het opzwellen van je onderbenen, voeten, enkels, armen, handen en/of je gezicht.
- Een strak en gespannen gevoel (soms ook pijn) aan de opgezwollen lichaamsdelen.
- Schoenen passen niet meer goed of je ziet de afdruk van je sokken in je benen staan.
- Als je met je vinger op de huid van het opgezette lichaamsdeel drukt, blijft er even een afdruk in de huid staan.
Bij warm weer kun je sneller vocht vasthouden en ook aan het eind van de dag kun je meer last hebben van opgezette benen en enkels. Dat komt omdat het vocht door de zwaartekracht gedurende de dag naar beneden zakt.
Meer weten? In deze video wordt uitgebreid uitgelegd wat vocht vasthouden tijdens de zwangerschap is en hoe je het voorkomt. Bekijk het filmpje hier
Oorzaken vocht vasthouden
Waarom die dikke enkels als je zwanger bent? Dat komt doordat de vochthuishouding in je lichaam ontregeld is door de zwangerschapshormonen. Er wordt via de wanden van je bloedvaten altijd wat vocht uit je bloed afgescheiden naar de omliggende weefsels. Normaal is dat zo weinig dat je het niet merkt, maar als je zwanger bent kan er meer vocht worden afgescheiden. Dat kan verschillende oorzaken hebben:
- Het zwangerschapshormoon progesteron maakt de wanden van je bloedvaten dunner en slapper. Hierdoor komt er meer vocht dan normaal in de omliggende weefsels terecht.
- Doordat je baarmoeder steeds groter wordt, komt er meer druk op de bloedvaten in je bekken en kan het bloed uit je benen minder makkelijk omhoog stromen.
- De hoeveelheid bloed in je lichaam neemt toe als je zwanger bent. Hierdoor ontstaat er meer druk op je benen.
Lees meer: zweten en opvliegers tijdens de zwangerschap
Vocht vasthouden: is dat gevaarlijk?
Heel veel vrouwen houden vocht vast tijdens de zwangerschap, vooral in het derde trimester. Bijna twee kilo van het gewicht dat je tijdens de zwangerschap aankomt, bestaat uit vocht dat je vasthoudt. Na de bevalling zul je merken dat het vocht weer verdwijnt: je lichaam voert het vanzelf af. Meestal kan vocht vasthouden geen kwaad en is het een normaal zwangerschapsverschijnsel.
Zolang je bloeddruk normaal is, hoef je je over vocht vasthouden geen zorgen te maken. Maar in combinatie met een verhoogde bloeddruk, kan het duiden op pre-eclampsie of het HELLP-syndroom (ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd). Dit kan gevaarlijk zijn voor jou en je baby. De verloskundige controleert daarom uit voorzorg regelmatig je bloeddruk. Heb je een hoge bloeddruk en merk je dat je vocht vasthoudt, waarschuw dan je verloskundige of huisarts. Bekijk hier alle symptomen van zwangerschapsvergiftiging.
Tips als je vocht vasthoudt
De ene zwangere vrouw houdt meer vocht vast dan de andere. Hoewel het meestal helemaal geen kwaad kan, kun je er wel last van hebben. Je schoenen knellen, je benen voelen zwaar en vermoeid. Helemaal voorkomen kun je het niet, maar wat kun je doen tegen vocht vasthouden bij zwangerschap? Deze tips kunnen de klachten verminderen:
- Heb je last van opgezette benen of enkels? Leg je benen wat hoger als je op de bank zit. Doe er bijvoorbeeld een kussen onder of leg je voeten op een krukje. Zo kan het vocht makkelijker wegzakken.
- Masseer je opgezette benen met een lekkere bodylotion. Doe dit vanaf je enkels naar je knieën toe. Gebruik een lotion die verfrissend of verkoelend werkt bijvoorbeeld met aloë vera, dat is fijn tegen het zware, vermoeide gevoel.
- Leg een opgerolde deken of dikke handdoek onder het voeteinde van je matras, zodat je voeten in bed wat hoger liggen. Zo kan vocht zich minder makkelijk ophopen.
- Drink veel water of thee, hoe tegenstrijdig dat misschien ook klinkt. Door vaak te plassen, kan je lichaam vocht afvoeren.
- Probeer zout eten te vermijden: zout houdt vocht vast. Als je kant-en-klaarmaaltijden en bewerkte voeding uit pakjes eet (soepen, sauzen), krijg je ongemerkt veel zout binnen.
- Sommige groenten helpen bij het afdrijven van vocht. Maak eens een groene smoothie met bleekselderij en komkommer, een salade met venkel of aspergesoep. Ook watermeloen kan helpen.
- Neem wisseldouches: laat afwisselend warm en koud(er) water over je onderbenen stromen. Dit stimuleert de bloedsomloop.
- Zorg voor genoeg beweging. Een dagelijkse wandeling van een half uur doet al wonderen.
- Moet je lange tijd staan, bijvoorbeeld in de rij voor een kassa, probeer dan ook in beweging te blijven. Dat is beter voor de bloeddoorstroming in je benen.
- Draag steunkousen of ondersteunende panty’s om ophoping van vocht in je benen tegen te gaan.
Lees meer: Kun je door je grote buik, bekkenpijn en/of vocht vasthouden niet meer lekker liggen in bed? Probeer deze slaaphoudingen met behulp van een voedingskussen.
Bron: KNOV, Voedingscentrum