Zwangerschapsmasker: voorkomen en wat kan je doen?

Wat is een zwangerschapsmasker?

De officiële naam van een zwangerschapsmasker is 'melasma' of 'chloasma'. Het is een pigmentstoornis waardoor er donker gekleurde pigmentvlekken in het gezicht ontstaan. De vlekken ontstaan vooral op je wangen, voorhoofd, rond je ogen en op je bovenlip. Daar komt het woord 'masker' vandaan. Soms ontstaan de pigmentvlekken ook op andere plaatsen op het lichaam, zoals in je hals of op je armen. Je kunt last krijgen van grote grillige vlekken, maar ook van kleinere confetti-achtige vlekjes.

Een zwangerschapsmasker is niet schadelijk of besmettelijk. Toch zitten de meeste vrouwen niet te wachten op deze kwaal. Sommigen schamen zich zelfs voor een zwangerschapsmasker. Al hoeft dat zeker niet, want een zwangerschapsmasker komt veel voor. 50 tot 75 procent van de zwangere vrouwen krijgt ermee te maken. De kans op melasma is groter bij vrouwen die al een donkere huidskleur – en dus meer pigment – hebben.

Pigmentvlekken bij zwangerschapsmasker

Pigment is een bruine kleurstof in je huid die je opperhuid kleur geeft. Je huid maakt meer melasma aan zodra je in de zon zit. En hoe meer pigment je aanmaakt, hoe bruiner je wordt.

Maar dit proces kan verstoord worden. Dan maakt je huid op sommige plekken opeens extra pigment aan en krijg je op die plekken donkere vlekken, oftewel: pigmentvlekken. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals te lang of te vaak onbeschermd in de zon zitten, huidveroudering of hormonale veranderingen. Dat laatste verklaart waarom het juist optreedt tijdens je zwangerschap: je hormoonhuishouding raakt uit balans.

Oorzaak zwangerschapsmasker

De oorzaak van meer melasma tijdens je zwangerschap komt door de aanmaak van zwangerschapshormonen. Progesteron en oestrogeen stimuleren namelijk de aanmaak van pigment.

Diezelfde hormonen zorgen dat bestaande pigment- en moedervlekken tijdens je zwangerschap groter of donkerder worden. Je kunt sowieso een iets donkere teint krijgen dan normaal. Dit is vaak het duidelijkst te zien bij je tepels en op de middellijn op je buik (de zogenaamde zwangerschapsstreep). Ook de structuur van je huid kan op alle vlakken flink veranderen tijdens je zwangerschap: droger of juist vetter, je kunt meer last van pukkels krijgen of verwijde bloedvaatjes.

Naast de hormonale schommelingen kan erfelijkheid ook een oorzaak zijn. Had je moeder een zwangerschapsmasker of andere pigmentvlekken? Dan is de kans groot dat jij er ook aanleg voor hebt. Andere factoren die een zwangerschapsmasker kunnen veroorzaken zijn: het gebruik van de pil, agressieve peelings, cosmeticaproducten en bepaalde geneesmiddelen tegen epilepsie.

Wanneer ontstaat een zwangerschapsmasker?

Een zwangerschapsmasker kan gedurende je hele zwangerschap ontstaan, maar meestal gebeurt het in het tweede of derde trimester. Het kan ook in de maanden ná de zwangerschap ontstaan, als je hormonen nog niet helemaal in balans zijn. Kijk dus niet gek op als je na de bevalling een zwangerschapsmasker krijgt.

De kans op een zwangerschapsmasker is groter in het voorjaar en de zomer, als de zon veel schijnt en de uv-straling sterker is. Maar dat betekent niet dat je in het najaar of in de wintermaanden niet hoeft op te passen, want ook door het herfst- of winterzonnetje kun je pigmentvlekken krijgen.

Gaat een zwangerschapsmasker weer weg?

Bij de meeste vrouwen verdwijnt het zwangerschapsmasker vanzelf. Dit kan een paar maanden duren. Bij sommige vrouwen zijn de vlekken wel permanent. Als je tijdens een eerdere zwangerschap een zwangerschapsmasker hebt gehad, kunnen de vlekken terugkomen zodra je opnieuw zwanger wordt. De vlekken zijn dan vaak wat donkerder dan de eerste keer.

Zwangerschapsmasker voorkomen

Eigenlijk is er maar één gouden tip om een zwangerschapsmasker te voorkomen: zit zo min mogelijk in de zon en smeer jezelf altijd in met een hoge zonnebescherming met minimaal factor 30. Oók in de eerste maanden na de bevalling.

Als je zwanger bent in het voorjaar en de zomer, kan het lastig zijn om al die tijd uit de zon te blijven. Een aantal tips:

• Smeer jezelf elke ochtend goed in met zonnebrandcrème (minimaal factor 30), vooral je gezicht en hals.

• Zorg ervoor dat je een tube zonnebrandcrème in je tas hebt zitten als je de deur uitgaat.

• Ga op het terras niet in de zon zitten, maar kies voor een plek in de schaduw.

• Zet een grote parasol in je tuin, zodat je toch lekker buiten kunt zitten.

• Koop een zonnehoed die ervoor zorgt dat je hele gezicht in de schaduw is.

• Ga niet onder de zonnebank.

Lees ook: Veilig in de zon als je zwanger bent: dit zijn de do's en don'ts

Toch een zwangerschapsmasker, wat nu?

Maak je geen zorgen: de pigmentvlekken kunnen geen kwaad en verdwijnen bij de meeste vrouwen vanzelf.

Je hoeft de vlekken niet meteen te behandelen. De meeste crèmes die hiervoor bestaan kun je sowieso beter niet gebruiken tijdens je zwangerschap, in verband met mogelijk schadelijke ingrediënten voor je ongeboren baby. Wacht daarom de maanden na je zwangerschap even af, om te zien of ze vanzelf weggaan. Meestal duurt het een maand of drie voordat de vlekken verdwenen zijn.

Tot die tijd kun je de vlekken eventueel camoufleren met make-up. Een concealer, poeder of foundation kan al flink verschil maken. Hier shop je concealers om pigmentvlekken te verdoezelen.

Hoe kun je een zwangerschapsmasker behandelen?

Verdwijnen de vlekken bij jou niet of blijft er lichte pigmentatie over? Dan kun je die op een aantal manieren behandelen. Er bestaan verschillende pigmentcrèmes die ervoor kunnen zorgen dat ze minder zichtbaar worden of verdwijnen. Ook als je een dergelijke crème zou gebruiken, blijft het belangrijk om je huid goed te beschermen tegen de zon. De volgende ingrediënten hebben een werkzaam effect bij pigmentvlekken:

• Hydrochinon: dit is het meest werkzame middel tegen pigmentvlekken. Dit bestanddeel bleekt je huid op een gelijkmatige manier. Het is op recept verkrijgbaar via de huisarts of dermatoloog. Het wordt afgeraden om crèmes met dit ingrediënt tijdens de zwangerschap te gebruiken, omdat er onvoldoende bekend is over eventuele schadelijke effecten voor je baby.

• Azelaïnezuur: dermatologen schrijven regelmatig azelaïnezuur 20% crème voor in verband met het blekende effect van deze zalf.

• Vitamine A-zuur: ook crèmes met dit ingrediënt zijn alleen op recept verkrijgbaar. En ook bij deze smeersels wordt het afgeraden ze te gebruiken tijdens de zwangerschap.

• Niacinamide: een aantal studies laat zien dat dit ingrediënt werkt bij oppervlakkige pigmentvlekken als de concentratie in de crème tussen de 2 en 5 procent is.

• Vitamine C: ook crèmes met vitamine C kunnen je zwangerschapsmasker verminderen, als de concentratie hoger is dan 5 procent.

Voor veel pigmentvlekken werkt laserbehandeling met een speciale pigmentlaser erg goed. Helaas is het effect op melasma teleurstellend en kan de laser de vlekken zelfs donkerder maken.

Lees ook: Striae (striemen) tijdens de zwangerschap voorkomen, kan dat?

Bronnen: Huidinfo.nl, DrLeenarts