Zwangerschapsmasker, zo voorkom je het
Sommige vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap pigmentvlekken in hun gezicht of nek. Dit wordt ook wel een zwangerschapsmasker genoemd. Wat kun je er tegen doen, kom je er nog vanaf, en hoe dan?
Wat is een zwangerschapsmasker?
De officiële naam van een zwangerschapsmasker is ‘melasma’. Het is een pigmentstoornis in het gezicht, waardoor er donker gekleurde pigmentvlekken ontstaan. Veel zwangere vrouwen krijgen melasma. De vlekken ontstaan vooral op je wangen, voorhoofd, rond je ogen en op je bovenlip. Daar komt het woord ‘masker’ vandaan. Soms ontstaan de pigmentvlekken ook op andere plaatsen op het lichaam, zoals in je hals of op je armen. Soms zijn het grote grillige vlekken, soms kleinere confetti-achtige vlekjes.
Een zwangerschapsmasker is niet schadelijk of besmettelijk. Toch zitten de meeste vrouwen niet te wachten op deze kwaal. Sommigen schamen zich er zelfs voor. Het komt veel voor, want 50 tot 75% van de zwangere vrouwen krijgt ermee te maken. De kans op melasma is groter bij vrouwen die al een redelijk donkere huidskleur hebben.
Pigmentvlekken
Pigment is een bruine kleurstof in je huid die je opperhuid kleur geeft. De kleurstof wordt aangemaakt onder invloed van zonlicht. Hoe meer je in de zon zit, hoe meer pigment er wordt aangemaakt. Daarom word je in de zomer bruin.
Maar dit proces kan verstoord worden. Dan gaat je huid op sommige plekken opeens extra pigment aanmaken en wordt je huid op die plekken donkerder. Zo ontstaan pigmentvlekken. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals te lang of te vaak onbeschermd in de zon zitten, huidveroudering of hormonale veranderingen. Dat laatste verklaart dus waarom het juist optreedt tijdens je zwangerschap: je hormoonhuishouding staat op z’n kop.
Oorzaak
De oorzaak van melasma heeft dus alles te maken met je zwangerschapshormonen. Progesteron en oestrogeen stimuleren namelijk de aanmaak van pigment.
Diezelfde hormonen kunnen er ook voor zorgen dat bestaande pigment- en moedervlekken tijdens je zwangerschap groter of donkerder worden. Je kunt sowieso helemaal een wat donkerder kleurtje krijgen dan normaal. Dit is vaak het duidelijkst te zien bij je tepels en op de middellijn op je buik (de zogenaamde zwangerschapsstreep). De structuur van je huid kan op alle vlakken flink veranderen tijdens je zwangerschap: droger of juist vetter, je kunt meer last van pukkels krijgen of verwijde bloedvaatjes.
Naast de hormonale schommelingen kan erfelijkheid ook een oorzaak zijn. Heeft je moeder een zwangerschapsmasker gehad of heeft ze last van een andere vorm van pigmentvlekken, dan is de kans groot dat jij er ook aanleg voor hebt. Andere factoren die melasma kunnen veroorzaken zijn het gebruik van de pil, agressieve peelings, cosmeticaproducten en bepaalde geneesmiddelen tegen epilepsie.
Wanneer ontstaat het?
Een zwangerschapsmasker kan gedurende je hele zwangerschap ontstaan, maar meestal gebeurt het in het tweede of derde trimester. Het kan ook nog in de maanden ná de zwangerschap ontstaan, als je hormonen nog niet helemaal in balans zijn..
De kans op een zwangerschapsmasker is groter in het voorjaar en de zomer, als de zon veel schijnt en de uv-straling sterker is. Maar dat betekent niet dat je in het najaar of in de wintermaanden niet hoeft op te passen, want ook door het herfst- of winterzonnetje kun je al pigmentvlekken krijgen.
Bij de meeste vrouwen verdwijnen de vlekken vanzelf weer. Dit kan een paar maanden duren. Bij sommige vrouwen zijn de vlekken wel permanent. Als je tijdens een eerdere zwangerschap een zwangerschapsmasker hebt gehad, kunnen de vlekken terugkomen zodra je opnieuw zwanger wordt. De vlekken zijn dan vaak wat donkerder dan de eerste keer.
Zwangerschapsmasker voorkomen
Eigenlijk is er maar één gouden tip om een zwangerschapsmasker te voorkomen: mijd te veel zonlicht. Ook in de eerste maanden na de bevalling. Het beste is om zo min mogelijk in de zon te zitten, zeker als je weet dat je (erfelijke) aanleg hebt voor een zwangerschapsmasker of pigmentvlekken.
Als je zwanger bent in het voorjaar en de zomer, kan het lastig zijn om al die tijd uit de zon te blijven. Een aantal tips:
- Smeer jezelf elke ochtend goed in met zonnebrandcrème (minimaal factor 30), vooral je gezicht en hals.
- Zorg ervoor dat je een tube zonnebrandcrème in je tas hebt zitten als je de deur uitgaat.
- Ga op een terrasje niet in de zon zitten, maar kies voor een plek in de schaduw.
- Zet een grote parasol in je tuin, zodat je toch lekker buiten kunt zitten.
- Koop een zonnehoed die ervoor zorgt dat je hele gezicht in de schaduw is.
- Ga niet onder de zonnebank.
Bronnen: Huidinfo.nl, DrLeenarts
Toch een zwangerschapsmasker, wat nu?
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen bestaat de kans dat jij in die groep van 50 tot 75% valt die toch een zwangerschapsmasker krijgt. En dan? Maak je geen zorgen: de pigmentvlekken kunnen geen kwaad en verdwijnen bij de meeste vrouwen vanzelf.
Je hoeft de vlekken niet meteen te behandelen. De meeste crèmes die hiervoor bestaan kun je sowieso beter niet gebruiken tijdens je zwangerschap, in verband met mogelijk schadelijke ingrediënten voor je ongeboren baby. Wacht daarom de maanden na je zwangerschap even af, om te zien of ze vanzelf weer weggaan. Meestal duurt het een maand of drie voordat de vlekken verdwenen zijn.
Tot die tijd kun je de vlekken eventueel camoufleren met make-up. Er zijn zelfs speciale concealers om pigmentvlekken te verdoezelen.
Kun je er vanaf komen?
Verdwijnen de vlekken bij jou niet of blijft er lichte pigmentatie over? Dan kun je die op een aantal manieren behandelen. Er bestaan verschillende pigmentcrèmes die ervoor kunnen zorgen dat ze verminderen of verdwijnen. Ook als je een dergelijke crème zou gebruiken, blijft het belangrijk om je huid goed te beschermen tegen de zon. De volgende ingrediënten hebben een werkzaam effect bij pigmentvlekken:
- Hydrochinon: dit is het meest werkzame middel tegen pigmentvlekken. Dit bestanddeel bleekt je huid op een gelijkmatige manier. Het is op recept verkrijgbaar via de huisarts of dermatoloog. Het wordt afgeraden om crèmes met dit ingrediënt tijdens de zwangerschap te gebruiken, omdat er onvoldoende bekend is over eventuele schadelijke effecten voor je baby.
- Azelaïnezuur: dermatologen schrijven regelmatig azelaïnezuur 20% crème voor in verband met het blekende effect van deze zalf.
- Vitamine A-zuur: ook crèmes met dit ingrediënt zijn alleen op recept verkrijgbaar. En ook bij deze smeersels wordt het afgeraden ze te gebruiken tijdens de zwangerschap.
- Niacinamide: een aantal studies laat zien dat dit ingrediënt werkt bij oppervlakkige pigmentvlekken als de concentratie in de crème tussen de 2 en 5% is.
- Vitamine C: ook crèmes met vitamine C kunnen je zwangerschapsmasker verminderen, als de concentratie hoger is dan 5%.
Voor veel pigmentvlekken werkt laserbehandeling met een speciale pigmentlaser erg goed. Helaas is het effect melasma teleurstellend en kan de laser de vlekken zelfs donkerder maken. Verder kun je kiezen voor fruitzuurpeelings. Hierbij wordt de bovenste huidlaag verweekt, waardoor die er versneld afschilfert. Deze behandeling wordt meestal gedaan door een huidtherapeute.
Let op: als je zwangerschapsmasker na een behandeling met crèmes, laseren of peelings is verdwenen, kan het later wel weer terugkomen na (overmatige) blootstelling aan zonlicht. Bescherm je gezicht voortaan dus goed met een hoge factor zonnebrandcrème.
