Vocht vasthouden als je zwanger bent
Zo'n 80 procent van de vrouwen houdt tijdens de zwangerschap meer vocht vast dan normaal. Dit verschijnsel heet zwangerschapsoedeem. Deze aandoening komt vooral voor in het derde trimester van de zwangerschap, maar je kunt het ook al eerder merken.
Zwanger? Hier vind je fijne boeken over het ouderschap
Symptomen van vocht vasthouden tijdens de zwangerschap
Grote kans dus dat ook jij vocht vasthoudt als je zwanger bent. Wat merk je daar precies van? Als je last hebt van onderstaande klachten, heb je waarschijnlijk zwangerschapsoedeem:
-
Dikke enkels, voeten en onderbenen, maar ook je gezicht, armen en/of handen kunnen opzwellen.
-
Een strak en gespannen gevoel in de opgezwollen lichaamsdelen.
-
Schoenen passen niet meer goed of je ziet de afdruk van je sokken in je benen staan.
-
Als je met je vinger in het opgezette lichaamsdeel drukt, blijft er even een afdruk in de huid staan.
Als de temperaturen buiten of binnen (flink) oplopen, kan de zwangerschapsoedeem erger worden. Ook aan het eind van de dag kun je meer last hebben van opgezette benen en enkels. Dat komt doordat het vocht gedurende de dag door de zwaartekracht naar beneden zakt.
Rustelozebenensyndroom
Getintel of gekriebel in je benen, dat alleen maar ophoudt als je je benen continu blijft bewegen: één op de vier vrouwen heeft last van rusteloze benen, ook wel bekend als restless legs, tijdens de zwangerschap. Lees er hier meer over.
Oorzaken vocht vasthouden
Waarom heb je dikke enkels of een opgezwollen gezicht als je zwanger bent? Vooral je bloed en je bloedvaten spelen hierbij een rol. Via de wanden van je bloedvaten komt altijd wat vocht uit je bloed in de omliggende weefsels terecht. Normaal is dat zo weinig dat je het niet merkt, maar als je zwanger bent, kan er meer vocht worden afgescheiden. Dat kan verschillende oorzaken hebben:
-
Het zwangerschapshormoon progesteron maakt de wanden van je bloedvaten dunner en slapper. Hierdoor komt er meer vocht dan normaal in de omliggende weefsels terecht.
-
Doordat je baarmoeder steeds groter wordt, komt er meer druk op de bloedvaten in je bekken en kan het bloed uit je benen minder makkelijk omhoog stromen.
-
De hoeveelheid bloed in je lichaam neemt toe als je zwanger bent. Hierdoor ontstaat er meer druk op je benen, waardoor die opzwellen.
Lees ook: Zweten en opvliegers tijdens de zwangerschap
Is veel vocht vasthouden gevaarlijk als je zwanger bent?
Veel vrouwen houden vocht vast tijdens de zwangerschap, vooral in het derde trimester. Bijna 2 kilo van het gewicht dat je tijdens de zwangerschap aankomt, bestaat uit vocht dat je vasthoudt. Na de bevalling zul je merken dat het vocht weer verdwijnt: je lichaam voert het vanzelf af. Meestal kan vocht vasthouden geen kwaad. Het is dan ook een normaal zwangerschapsverschijnsel.
Zolang je bloeddruk normaal is, hoef je je over vocht vasthouden geen zorgen te maken. Maar in combinatie met een verhoogde bloeddruk kan het duiden op pre-eclampsie of het HELLP-syndroom (beide zijn een vorm van) zwangerschapsvergiftiging). Dit kan gevaarlijk zijn voor jou en je baby. De verloskundige controleert daarom regelmatig je bloeddruk.
Heb je een hoge bloeddruk en merk je dat je vocht vasthoudt, waarschuw dan je verloskundige of huisarts. Doe dit ook als je plotseling veel vocht vasthoudt, of als je klachten hebt die kunnen wijzen op pre-eclampsie of HELLP. Denk aan hoofdpijn, misselijkheid, extreme gewichtstoename, sterretjes zien en tintelingen in je handen en voeten. Hier lees je meer over zwangerschapsvergiftiging.
Wat te doen tegen vocht vasthouden tijdens de zwangerschap?
Hoewel zwangerschapsoedeem meestal geen kwaad kan, kan het wel flink vervelend zijn. Je schoenen knellen, je benen voelen zwaar en vermoeid. Voorkomen kun je het niet, maar wat helpt bij vocht vasthouden als je zwanger bent? Deze tips kunnen klachten verminderen:
-
Heb je last van opgezette benen of enkels? Leg je benen wat hoger als je op de bank zit. Doe er bijvoorbeeld een kussen onder of leg je voeten op een krukje. Zo kan het vocht makkelijker wegzakken.
-
Leg een opgerolde deken onder het voeteneinde van je matras, zodat je voeten in bed hoger liggen.
-
Masseer je opgezette benen vanaf je enkels naar je knieën toe (of vraag het aan je partner als het je niet meer lukt). Gebruik hierbij een verkoelende bodylotion, bijvoorbeeld met aloë vera. Dat is fijn tegen het zware, vermoeide gevoel.
-
Drink veel water, hoe tegenstrijdig dat misschien ook klinkt. Door vaker te plassen, kan je lichaam vocht beter afvoeren.
-
Sommige groenten helpen bij het afdrijven van vocht. Maak eens een groene smoothie met bleekselderij en komkommer, een salade met venkel of aspergesoep. Ook watermeloen kan helpen.
-
Neem wisseldouches: laat afwisselend warm en koud(er) water over je onderbenen stromen. Dit stimuleert de bloedsomloop.
-
Zorg voor genoeg beweging. Een dagelijkse wandeling van een half uur gaat het vocht vasthouden tegen.
-
Moet je lange tijd staan? Probeer dan intussen in beweging te blijven. Rek en strek af en toe of loop tussendoor een rondje. Dat is goed voor de bloeddoorstroming in je benen.
-
Draag steunkousen of ondersteunende panty's om ophoping van vocht in je benen tegen te gaan. Hier vind je mooie en comfortabele steunkousen.
Tip: Kun je door je grote buik, bekkenpijn en/of vocht vasthouden niet meer lekker liggen in bed? Probeer deze slaaphoudingen met behulp van een voedingskussen.
Schoenmaatje meer
Wist je dat je voeten tijdens je zwangerschap ook kunnen groeien? Waarschijnlijk komt dat doordat de gewrichtsbanden verweken, waardoor je voeten 'uitzakken'. Vaak is zo'n grotere schoenmaat blijvend. Een goede reden om jezelf te verwennen met een paar nieuwe schoenen.
Bronnen: KNOV, Voedingscentrum, Oedeem en Lymfe Centrum Zwolle
