
Mijn baby hoest veel, wat nu?
Alle baby’s zijn weleens verkouden en kunnen er dan flink op los hoesten. Wat kun je doen om de hoest te verzachten? En wanneer is iets een gewone hoest of is er misschien meer aan de hand? Alles over hoesten bij baby’s.
Tip: Shop hier voordelig alle verzorging voor jouw kind.
Hoesten
Een hoest is een natuurlijke reflex van het lichaam. Deze reflex ontstaat als het slijmvlies aan de binnenkant van je luchtwegen geprikkeld raakt, bijvoorbeeld door stof, rook of bij een verkoudheid. Hoesten helpt om je luchtwegen weer schoon te maken: het heeft dus een beschermende werking. Tijdens het hoesten komt er vaak slijm omhoog. Dit slijm wordt extra aangemaakt om de schadelijke stoffen in de luchtwegen af te voeren.
Kinderen die gezond zijn, hoesten gemiddeld tien keer per dag. Maar als ze een verkoudheid of griep te pakken hebben, kunnen ze veel meer hoesten. Soms lijken ze zelfs de hele dag en nacht doorlopend te hoesten. Het kan erg vervelend zijn om je baby zo te zien hoesten, maar over het algemeen is het niet ernstig en gaat het vanzelf over. Er zijn wel een aantal uitzonderingen waarbij er meer aan de hand kan zijn, die later in dit artikel aan bod komen.
Hoe lang kan hoesten bij je baby duren?
Als je kind veel hoest, kan dat een paar dagen aanhouden. In het geval van een flinke verkoudheid of griep kan het wel twee tot vier weken duren voordat hij er echt vanaf is. Soms kan het zelfs nog langer duren, omdat er veel verschillende soorten verkoudheidsvirussen zijn en je kind door zijn verminderde weerstand het ene na het andere virus oploopt. In dat geval wordt hij dus opnieuw ziek voordat hij goed en wel van zijn eerste verkoudheid af is.
Tien keer per jaar
Omdat het immuunsysteem van je baby nog niets is gewend, kan hij wel meer dan tien keer per jaar verkouden worden. Elk virus waarmee hij in aanraking komt, is nieuw voor zijn afweersysteem. Zeker als je kind veel in contact komt met andere kleine kinderen, bijvoorbeeld omdat hij naar een kinderopvang gaat, zal hij regelmatig een verkoudheid of ander virus oplopen. Daardoor lijkt het misschien alsof jouw kind bijna het hele jaar door ziek is, terwijl andere baby’s om je heen nergens last van hebben. Zie het als een voordeel: elke keer dat jouw baby verkouden is, bouwt hij zijn immuunsysteem verder op. Daarna is zijn lichaam beter bestand tegen bepaalde virussen die hij als baby al heeft gehad.
Symptomen bij hoest
Hoest bij baby’s wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een verkoudheidsvirus. Als je baby verkouden is, heeft hij naast het hoesten vaak last van:
- Een verstopte neus
- Hangerigheid
- Keelpijn
- Heesheid
- Een piepende ademhaling
- Niezen
- Waterige ogen
Daarnaast kan je baby meer huilen dan normaal, omdat hij zich niet lekker voelt. Ook kan het zijn dat hij minder goed drinkt en eet, omdat zijn keel pijn doet tijdens het slikken.
Verschillende soorten hoest
Niet elke hoest is hetzelfde. Er zijn drie verschillende soorten hoest te onderscheiden. Welke soort hoest je baby heeft, hangt af van welk virus hij te pakken heeft:
1. Normale hoest
Bij een normale hoest maakt je baby zijn luchtwegen schoon door extra slijm te produceren. Er komt dan tijdens het hoesten ook wat slijm omhoog. Meestal is deze hoest vrij snel weer over.
2. Droge (kriebel)hoest
Bij een droge hoest wordt geen slijm opgehoest. Een droge hoest – of kriebelhoest – klinkt daardoor ook anders: als een soort blaffend geluid of gekuch. De oorzaak is meestal een irritatie van de longen door een verkoudheidvirus of door prikkelende stoffen (bijvoorbeeld sigarettenrook of droge, stoffige lucht). Vaak verdwijnt een kriebelhoest na een paar dagen weer.
3. Vastzittende hoest
Dan is er nog de vastzittende hoest, waarbij je baby vaak en hard moet hoesten. Bij deze hoest zit er ook slijm in de luchtwegen, maar dit is taai slijm: het is moeilijk op te hoesten. Het taaie slijm zit stevig vast, soms diep in de longen. Je baby voelt dus steeds een hoestprikkel, maar het hoesten helpt niet om het slijm los te krijgen. Bij vastzittende hoest kunnen de hoestbuien lang duren en het kan lijken alsof je baby het benauwd heeft. Na zo’n hoestbui is de benauwdheid direct weer over.
Mogelijke oorzaken
Er zijn allerlei soorten virussen en infecties waardoor je baby kan gaan hoesten. Een aantal mogelijke oorzaken op een rij:
- Verkoudheid
- Griep
- Hoesten door (sigaretten)rook
- Hoesten door een allergie, bijvoorbeeld door stof of pollen
- RS-virus
- Pseudokroep
- Kinkhoest
- Longontsteking
- Astma
Wanneer naar de dokter?
Als je baby langer dan drie weken blijft hoesten, hoef je je in principe nog geen zorgen te maken. Het kan zijn dat hij meerdere verkoudheidsvirussen na elkaar heeft opgelopen, waardoor zijn hoest langer aanhoudt. Je kunt wel voor de zekerheid even naar de huisarts gaan.
Hoest je baby veel en heeft hij daarnaast een van onderstaande symptomen? Ga dan sowieso met hem langs de huisarts:
- Als hij jonger dan drie maanden is en meer dan 38°C koorts heeft.
- Als hij koorts heeft die meer dan drie dagen aanhoudt (hoger dan 38°C).
- Als je baby te vroeg is geboren of een verminderde weerstand heeft.
- Als je baby erg benauwd lijkt te zijn.
- Als hij niet wil drinken en daardoor minder dan de helft binnenkrijgt van wat hij normaal drinkt.
- Als hij ontroostbaar blijft huilen.
In een aantal gevallen moet je direct contact opnemen met de huisarts, namelijk:
- Als je baby af en toe even stopt met ademen.
- Als je baby bloed of bloederig slijm ophoest.
- Als je baby erg suf is en moeilijk wakker te krijgen is.
- Als je baby erg benauwd is en de neusvleugels wijd opengaan bij het ademen.
Antibiotica
Omdat hoesten in de meeste gevallen wordt veroorzaakt door een virus, zal je huisarts waarschijnlijk geen antibiotica voorschrijven, ook niet als je daar specifiek om vraagt. Antibiotica zijn medicijnen die helpen om infecties te genezen die door bacteriën zijn veroorzaakt. Ze werken niet tegen ziektes die veroorzaakt zijn door een virus, zoals een verkoudheid, RS-virus of griep. Hoe vervelend het ook is om je baby zo te zien hoesten, je zult moeten wachten tot het vanzelf weer overgaat.
Antibiotica helpen wel om de klachten van kinkhoest te verlichten, die ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. Ook in het geval van een longontsteking bij baby’s wordt er meestal antibiotica voorgeschreven.
Als er meer aan de hand is
Het kan zijn dat de hoest van je baby niet veroorzaakt wordt door een verkoudheid of griepje, maar dat er meer aan de hand is. In dat geval zal hij ook een aantal andere symptomen vertonen, die ernstiger zijn dan alleen een snotneus en verhoging.
- RS-virus: het RS-virus is een veel voorkomend verkoudheidsvirus bij kinderen, dat gevaarlijk kan zijn voor jonge baby’s. Het lijkt op een hevige verkoudheid of griep, maar kan bij baby’s leiden tot complicaties als een longontsteking. In eerste instantie zijn de symptomen hetzelfde als dat van een verkoudheid. Vaak blijft het hierbij en gaat het virus binnen twee weken vanzelf over. Maar als de klachten na verloop van tijd heviger worden en er ademhalingsproblemen ontstaan (soms met ademstops), ga dan langs de huisarts. Lees hier alles over het RS-virus.
- Kinkhoest: kinkhoest begint meestal als een gewone verkoudheid, maar na een paar weken krijgt je baby een specifieke hoest die bij deze ziekte hoort: zware hoestaanvallen met een gierende ademhaling. Na zo’n hoestbui komt er vaak taai en glazig slijm omhoog. Kinkhoest kan lang duren en voor jonge baby’s erg gevaarlijk zijn. Denk je dat je kind kinkhoest heeft, ga dan langs de huisarts. Lees hier alles over kinkhoest.
- Longontsteking: een longontsteking is vaak een gevolg van een griep, verkoudheid of ander virus. In plaats van dat je baby langzaam herstelt, lijkt hij juist zieker te worden. Tijdens de griep of verkoudheid zijn er bacteriën in de longen terecht gekomen, waardoor de longblaasjes ontstoken zijn geraakt. Daardoor gaat je baby moeilijker ademhalen: er kan sprake zijn van een piepende ademhaling, kortademigheid, benauwdheid, koorts en ophoesten van slijm met bloed. Vermoed je dat je baby een longontsteking heeft, neem dan contact op met de huisarts. Lees hier alles over een longontsteking.
- Pseudokroep: pseudokroep wordt veroorzaakt door een ontsteking en zwelling van het slijmvlies van de stembanden en de bovenste luchtwegen. Het begint met een lichte verkoudheid, waarbij je kind een harde blaffende hoest heeft en moeite heeft met ademhalen. De hoestaanvallen zijn vooral ’s avonds en ’s nachts. Het gezicht van je baby kan blauw worden, waardoor het een enge ervaring kan zijn. Pseudokroep is redelijk onschuldig, maar langs de huisarts gaan kan zeker geen kwaad. Lees hier alles over pseudokroep.
- Astma: als je kind vaak en lang moet hoesten, een snelle, piepende of zagende ademhaling heeft en erg benauwd is, is het mogelijk dat hij astma heeft. De symptomen lijken erg op die van pseudokrop, kinkhoest of het RS-virus. Ga bij deze symptomen in elk geval even met je kind naar de huisarts. Bij baby’s is astma nog moeilijk vast te stellen. Lees hier alles over astma.
Hoest verzachten en verhelpen
Een hoest die wordt veroorzaakt door een verkoudheid of griep, gaat in principe vanzelf over. Het is een kwestie van afwachten en de natuur zijn gang laten gaan. Genoeg rust en slaap zijn de beste medicijnen.
Er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen om de klachten voor je baby te verzachten. Dat helpt je kind ook beter slapen, wat het herstel alleen maar zal bevorderen. Een aantal tips op een rij:
- Geef je baby voldoende te drinken. Door het hoesten zal je baby een pijnlijke keel hebben en misschien ook pijn hebben bij het slikken. Zorg ervoor dat je kind toch genoeg drinkt: dit houdt zijn keel vochtig en zo voorkom je extra irritatie. Je baby mag gewoon melk drinken. Tussendoor kun je ook wat slokjes of lepels koud water geven.
- Ventileer de slaapkamer goed. Frisse lucht is goed voor je baby, ook als hij verkouden is. Door goed te ventileren voorkom je extra prikkels aan de luchtwegen door stof of droge lucht. Zet het raam van de babykamer dus op een kier of zet het ventilatierooster open. Is de lucht in huis erg droog? Dan kan een luchtbevochtiger ook een idee zijn. Lees hier meer over een veilige babykamer.
- Rook niet in huis. Sigarettenrook kan hoesten niet alleen veroorzaken, maar bij een verkoudheid ook verergeren. De rook irriteert de longen van je baby. Rook dus buiten en vraag anderen om niet in de buurt van je baby te roken.
- Hoestsiroop voor baby’s ouder dan zes maanden. Er bestaan verschillende hoestsiropen voor kinderen vanaf zes maanden. Vraag bij de drogist of apotheek welk middel je het beste kunt gebruiken. Deze drankjes verzachten de pijn, maar helpen niet bij een sneller herstel.
- Gebruik neusspray voor baby’s. Er zijn ook speciale neussprays met zoutoplossing voor baby’s te koop bij de drogist en apotheek. Dit voorkomt de hoest niet, maar helpt wel tegen een verstopte neus waardoor je kind beter kan ademen. Hierdoor zal je baby ’s avonds makkelijker in slaap vallen.
- Zet het hoofdeinde van het bed omhoog. Het kan helpen om het hoofdeinde van het bed van je baby omhoog te zetten, bijvoorbeeld door een handdoek onder zijn matras te leggen of boeken onder de poten te doen. Hierdoor kan je kind wat vrijer ademen.
- Stoom met warm water in de badkamer. Ga samen met je baby in de badkamer zitten terwijl er naast jullie een warme douche of kraan aanstaat. Doe de deur en het badkamerraam dicht, zodat de ruimte zich vult met stoom. Dit kan je baby helpen om vastzittend slijm makkelijker op te hoesten.
Mag je hoestende baby naar het kinderdagverblijf?
Als je baby veel hoest omdat hij een verkoudheid of griep heeft, mag hij in principe gewoon naar het kinderdagverblijf – al heeft elke kinderopvang daar zijn eigen regels over. Over het algemeen geldt dat je kind pas bij koorts (meer dan 38,5°C) niet naar de opvang mag.
Hoest en verkoudheid voorkomen
Hoesten, verkoudheid en griep bij je baby zijn moeilijk te voorkomen. Het zijn besmettelijke ziektes die je kind krijgt via andere mensen die besmet zijn. Vaak dragen die mensen al het virus bij zich voordat de ziektesymptomen op zijn hevigst zijn. Het beste wat je kunt doen, is zorgen voor een goede hygiëne:
- Ben jij zelf verkouden? Hoest en nies in een zakdoek of je hand. Gooi gebruikte zakdoeken weg en was vaak je handen.
- Zijn oudere broertjes of zusjes ziek? Probeer je baby dan een beetje bij ze uit de buurt te houden, voor zover dat mogelijk is.
- Komen er mensen op (kraam)visite? Laat deze dan eerst hun handen wassen, voordat ze je baby oppakken.
- Doe het speelgoed van je baby af en toe in een sopje, zeker als hij het vaak in zijn mond stopt. Gooi knuffels en doekjes waar hij op sabbelt regelmatig in de was (op 60°C of hoger).
- Maak deurklinken en afstandsbedieningen regelmatig schoon en neem oppervlakten goed af.
Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.
Bronnen: Longfonds en Arts en Zorg