Welke melk geef je je baby?
De eerste 6 maanden krijgt je baby alleen borstvoeding en/of flesvoeding. Vanaf 6 maanden begin je daarnaast met vaste voeding (vanaf 4 maanden mag je oefenhapjes geven). Stap voor stap gaan de maaltijden melkvoedingen vervangen. Je kind gaat dan minder melk drinken. Dit voedingsschema geeft een voorbeeld.
Borstvoeding kun je blijven geven zolang jij en je baby dat willen. De samenstelling van moedermelk past zich vanzelf aan aan de voedingsbehoeften van je kind. Geef je flesvoeding, dan is dit de eerste 6 maanden zuigelingenvoeding (op de verpakking staat nummer 1). Daarna stap je over op opvolgmelk (nummer 2). Opvolgmelk bevat alle voedingsstoffen die een kind tussen 6 maanden en 1 jaar nodig heeft.
Lees ook: Overstappen op opvolgmelk
Verschillende merken opvolgmelk:
/e872fe29549841489a2cd8d6fdc0fc67/image.jpg)
/c9a71fd856e0447ca111eaba0ced28b5/image.jpg)
/ab94cc9e26cc456cb68154a1e2d9c019/image.jpg)
Vanaf wanneer mag je kind melk drinken?
Een baby mag geen koemelk (of geitenmelk) drinken tot hij 12 maanden oud is. In gewone melk zitten namelijk te veel zout en eiwitten. Dit kan schadelijk zijn voor de nieren van een baby: die kunnen dit nog niet goed verwerken. Een keer een klein beetje yoghurt of melk kan vanaf 8 maanden overigens geen kwaad.
Is je kind 1 jaar oud, dan kun je hem gewone melk en melkproducten gaan geven. Opvolgmelk is dan niet meer nodig.
Heeft je kind melk echt nodig?
Het Voedingscentrum adviseert om een kind vanaf 1 jaar elke dag melk en melkproducten te laten drinken en eten. In melk zitten voedingsstoffen die belangrijk zijn voor de groei, ontwikkeling en gezondheid van een kind.
Dit zijn de belangrijkste voedingsstoffen in melk en melkproducten:
Calcium, voor sterke tanden en botten.
Vitamine B2, voor de energievoorziening van het lichaam.
Vitamine B12, voor een goede werking van het zenuwstelsel en de aanmaak van rode bloedcellen. Deze cellen vervoeren zuurstof in het bloed.
Eiwitten, voor het spierweefsel.
Lees ook: Zo werkt het immuunsysteem van je kind
Peutermelk nodig?
Er is speciale peutermelk te koop, waar vitamine D en ijzer aan is toegevoegd. Deze peutermelk is niet nodig. Het is niet beter dan gewone melk in combinatie met gezonde, gevarieerde voeding. Wel is het belangrijk om je kind extra vitamine D te geven.
Vitamine D zorgt ervoor dat de calcium uit zuivel goed wordt opgenomen. Daarom is het advies om kinderen met een lichte huid tot 4 jaar dagelijks 10 microgram vitamine D te geven. Bij kinderen met een getinte of donkere huidskleur blijf je dit daarna ook geven, omdat de huid minder vitamine D uit zonlicht opneemt.
Hoeveel melk per dag drinken?
Een kind van 1 tot 4 jaar heeft per dag ongeveer 300 milliliter melk of melkproducten nodig. Dit komt neer op twee bekers. Meer hoef je niet te geven. Het eiwit in de melk stilt het hongergevoel. Als je kind te veel melk drinkt, heeft hij misschien te weinig trek in eten. En zijn maaltijden heeft hij nodig om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen.
Moeilijke eter?
Houdt je dreumes of peuter helemaal niet zo van eten? Hier lees je hoe dat komt en hoe je ermee kunt omgaan.
Magere, halfvolle of volle melk
Het Voedingscentrum raadt aan om je kind vanaf 1 jaar magere of halfvolle melk, yoghurt of kwark te geven. Dit bevat minder verzadigd vet dan volle melkproducten en dat is beter voor de gezondheid van je kind.
Koemelkallergie
Jaarlijks wordt bij ongeveer 3.500 baby's een koemelkallergie vastgesteld. Deze allergie komt meestal tot uiting in het eerste levensjaar. De klachten kunnen ook weer verdwijnen als kinderen ouder worden.
Bij baby's zijn de darmen nog niet volgroeid, waardoor ze stukjes koemelkeiwit uit flesvoeding doorlaten. Deze niet volledig verteerde eiwitten komen in het bloed van de baby terecht. Bij sommige baby's reageert het immuunsysteem daarop door antistoffen aan te maken. Die antistoffen veroorzaken allergische reacties.
Dit zijn de meest voorkomende klachten en/of symptomen bij een koemelkallergie:
Maag-en darmklachten: overgeven, diarree, darmkrampen
Luchtwegklachten: astma, niesbuien
Algemene klachten: groeiachterstand en in zeldzame gevallen anafylactische shock
Als je kind allergisch is voor koemelk, kan hij waarschijnlijk ook niet tegen andere dierlijke melk, zoals geitenmelk of schapenmelk. Heeft je kind (misschien) een koemelkallergie? Overleg dit dan op het consultatiebureau of met de huisarts. Die kan meekijken of er onderzoek en/of hulp van een diëtist nodig is.
Hier lees je meer over koemelkallergie bij kinderen
Mijn kind lust geen melk, wat nu?
Drinkt je kind geen melk en maak je je zorgen of hij alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt? Dit kun je bespreken op het consultatiebureau of met de huisarts. Die kan je zo nodig doorverwijzen naar een diëtist.
Vanaf 1 jaar kun je je kind plantaardige melk geven. Voorbeelden zijn haver-, amandel-, soja- of rijstdrank. Deze producten lijken qua kleur en smaak op melk, maar mogen volgens de wet geen melk heten. Daarom worden ze verkocht als drink of drank.
Bij plantaardige melk is het belangrijk om te checken of er calcium en vitamine B12 aan is toegevoegd. Ook moet het voldoende plantaardig eiwit bevatten. Plantaardig eiwit wordt minder makkelijk door het lichaam opgenomen dan dierlijk eiwit. Sojadrink bevat even veel eiwit als gewone melk (3,5 gram per 100 ml). Kies ook het liefst een product waar geen suikers aan zijn toegevoegd.
Lees ook: Hoeveel suiker mag je kind per dag?
Schadelijke stoffen in koemelk
Naast gezonde voedingsstoffen, kunnen er in koemelk ook schadelijke stoffen voorkomen. In Nederlandse melk kunnen bijvoorbeeld heel kleine hoeveelheden dioxines en zware metalen zitten. Ook kunnen er pesticiden en kunstmest in melk zitten. Biologische melk bevat geen pesticiden en kunstmest.
Soms hoor je dat er hormonen in melk zouden zitten. Maar in de melk die in Nederland wordt verkocht, zitten alleen groeihormonen van de koe zelf. Het is in de Europese Unie verboden om koeien extra groeihormonen toe te dienen.
Voordat koemelk naar de fabriek gaat, wordt het met steekproeven gecontroleerd onder toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De hoeveelheid schadelijke stoffen mag niet te hoog zijn en er mogen geen antibiotica in zitten.
Hoe gezond is melk voor een kind?
Gezonde stoffen, schadelijke stoffen... hoe zit dat precies? Volgens het Voedingscentrum kun je van één product, zoals koemelk, niet zeggen of het gezond of ongezond is. Het hangt er namelijk van af hoeveel je kind het eet of drinkt. En wat hij verder eet en drinkt.
Magere en halfvolle varianten van melk staan in de Schijf van Vijf, wat betekent dat melk past in een gezonde voedingsstijl.
Melk en het milieu
Voor de volledigheid is het goed om te weten dat de productie van melk belastend is voor het milieu. Een Nederlandse melkkoe geeft elke dag meer dan 25 liter melk. Niet voor haar eigen kalf, maar voor de zuivelindustrie.
Er is veel energie nodig voor de productie van zuivel (dus ook kaas), waarbij broeikasgassen vrijkomen. Ook de gassen uit de mest van koeien zijn milieuvervuilend. Plantaardige alternatieven voor zuivel zijn minder belastend voor het klimaat.
Melk en dierenwelzijn
Tot slot mag ook de gulle geefster van al die melk even in de aandacht: de koe. Een kwart van de melkveehouders houdt hun koeien het hele jaar door op stal. Dat is goedkoper en het voorkomt dat de limiet aan mest die op het land mag komen, wordt overschreden.
Te veel op stal staan is niet goed voor de gezondheid en het natuurlijke gedrag van een koe. En je kunt je afvragen hoe het voor deze koeien is om nooit in de buitenlucht te zijn. Biologische melk komt van koeien die wel het hele jaar door een aantal uur per dag buiten zijn.
Een koe moet één keer per jaar een kalf krijgen om genoeg melk te blijven produceren. Ieder jaar is ze zo'n negen maanden zwanger, bijna permanent dus. Het kalf wordt vaak direct na de geboorte weggehaald. Een groot deel van de kalfjes wordt geslacht, zij worden gezien als 'bijproduct' van melk. Dit kun je eventueel meewegen bij je keuze om wel, geen of minder zuivel te kopen.
Bronnen: Voedingscentrum, Gezondheidsplein.nl, Milieucentraal.nl
