De meeste kinderen eten met de pot mee als ze twaalf maanden en ouder zijn. Vanaf 8 maanden werk je daar stap voor stap naartoe, in het tempo van je kind. Misschien is jouw kind er wat eerder of later aan toe.
Het voedingsschema voor een kind van 12 maanden en ouder in dit artikel kan houvast en inspiratie bieden. Kijk vooral naar de behoeften van jouw kind. Het is helemaal niet gek als je dreumes periodes heeft waarin hij lastig eet. Eten weigeren past bij de ontwikkeling. Ben je bezorgd dat je dreumes niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt? Of wil je het eetmoment graag makkelijker (en gezelliger) maken? Vraag gerust advies aan het consultatiebureau.
Meer weten: Help, mijn dreumes wil niet eten!
Voedingsschema kind 1 jaar en ouder
Let op: dit voedingsschema is een voorbeeld en dient ook als inspiratie. Je hoeft het voedingsschema uiteraard niet precies aan te houden, kijk vooral naar de behoeftes van je kind.
Hoe weet je of je kind van 1 jaar genoeg eet?
Als je dreumes eet volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum, weet je zeker dat hij goede bouwstoffen binnenkrijgt. Die helpen hem goed te groeien en gezond te blijven. Maar hoewel hij met de pot mee-eet, eet hij natuurlijk veel minder dan jij. Vroeger was het motto: eet je bord leeg. Tegenwoordig weten we dat kinderen zelf goed aanvoelen wanneer ze genoeg hebben. Je kind zal (net als jij) de ene dag meer honger hebben dan de andere, en sommige dingen niet lusten. Op de website van het Voedingscentrum zie je hoeveel een kind per leeftijd gemiddeld eet volgens de Schijf van Vijf, en hoe groot de porties op het bord van een dreumes zijn.
Kijk in de eerste plaats naar de behoefte van jouw kind. Geef hem geen grotere porties dan hij wil eten en dring geen eten op. Het is belangrijk dat je kind zijn honger- en verzadigingsgevoel herkent en mag volgen, zodat hij later niet te veel gaat eten.
Lees ook: Handige dagmenu's voor je dreumes met voedingsinspiratie
Wat mag je kind van 12 maanden nog niet eten?
Wat eet een kind van 1 jaar wel en niet? Je dreumes mag vrijwel alles eten wat jij ook eet. Maar er zijn een paar producten die je hem beter niet kunt geven. Een overzicht:
Rauwe vis (als gerookte zalm) en rauw vlees of producten met rauwe melk of ei. Hier kunnen schadelijke bacteriën inzitten en daar zijn jonge kinderen gevoeliger voor.
Producten met veel zout, zoals vleeswaren, kant-en-klare sauzen en snacks. De nieren van kinderen tot 4 jaar kunnen dat nog niet goed verwerken. Voeg daarom ook geen zout aan zijn eten toe. Schep vast voor hem op voordat je zout in het eten voor de rest van het gezin doet). Let bij het boodschappen doen ook op zout in producten. In een potje groenten zit bijvoorbeeld vaak zout, in diepvries- en verse groente niet. In kant-en-klaar-maaltijden zit veel zout, geef die alleen bij hoge uitzondering aan je dreumes.
Smeerleverworst en paté bevatten veel vitamine A en zout. Een teveel daarvan kan schadelijk zijn voor kinderen.
Gewone kaas en smeerkaas bevatten veel verzadigd vet en zout. Geef liever mozzarella, zuivelspread of hüttenkäse.
Geef je kind liever zo min mogelijk producten met suiker en voeg geen suiker toe aan zijn eten. Meer weten? Zoveel suiker mag je kind per dag.
Hoeveel gram groente heeft je dreumes nodig?
Volgens het Voedingscentrum moet een dreumes 50 tot 100 gram groente per dag eten. Deze hoeveelheid geldt voor een kind van 1 tot 4 jaar. Je kunt dit bij de avondmaaltijd geven, maar natuurlijk ook als tussendoortje. Geef bijvoorbeeld reepjes paprika of wortel als snack tussendoor. Of doe geprakte avocado of plakjes komkommer op zijn brood. Let op: geef je kind geen hele snoeptomaatjes (vanwege risico op verstikking), maar snijd kleine tomaatjes altijd in vieren.
Lees meer: Zoveel groente en fruit moet een kind eten
Hoeveel fruit mag je baby van 1 jaar?
Het advies is om een dreumes 1,5 portie fruit per dag te geven. Vaak gaat dat er prima in. Zeker als je het niet alleen als tussendoortje geeft, maar bijvoorbeeld ook op brood, in de pap of als toetje.
Fruit eten heeft altijd de voorkeur boven fruitdrank of vruchtensap. Geef dus ook liever geen knijpfruit of fruitsap. Als je kind niet op het fruit hoeft te kauwen, krijgt hij ongemerkt veel meer suikers binnen terwijl hij niet vol raakt. Ook al zijn dit natuurlijke suikers, het zijn wel te veel calorieën. Een heel stuk fruit, waar hij op moet kauwen, is beter. Ook vanwege de vezels die erin zitten.
Lees ook: Waarom je moet oppassen met appelsap voor je kind
Hoeveel brood mag je baby van 12 maanden en ouder?
Een dreumes mag twee tot drie boterhammen per dag eten. Dit advies geldt voor kinderen van 1 tot 4 jaar. Meestal eet een dreumes van 1 en 2 jaar twee boterhammen, en een kind van drie jaar zal misschien al drie boterhammen opkunnen. Maar het ene kind eet meer dan de ander, en het kan ook per dag verschillen.
Kies het liefst voor volkorenbrood. Hierin zitten veel vezels en die zijn nodig voor een gezonde darmwerking en het voorkomen van verstopping (obstipatie). Als je margarine op het brood smeert, krijgt je kind meteen genoeg gezonde vetten binnen. Een enkele keer zoet broodbeleg mag best, maar zolang je je kind dit niet geeft, zal hij ook genieten van gezond broodbeleg, en dat scheelt veel suikers. Geef bijvoorbeeld geprakte banaan, zelfgemaakte hummus (zonder zout), hüttenkase of notenpasta op brood.
Je kunt de boterham ook vervangen door een schaaltje havermoutpap of kwark met wat muesli of andere ontbijtgranen zonder suiker.
Lees meer: Lekker en gezond broodbeleg voor je dreumes
Hoeveel melk voor een baby van 1 jaar?
Opvolgmelk of speciale peutermelk hoef je voor je kind niet te kopen: hij mag nu gewone halfvolle of magere melk drinken. Een dreumes heeft twee bekertjes (300 ml) melk per dag nodig. Wil of kun je je kind geen koemelk geven? Dan kan een volwaardig plantaardig alternatief, zoals soja- of haverdrink. Let erop dat er dan calcium en vitamine B2 en B12 aan is toegevoegd.
Je kunt je kind als tussendoortje, ontbijt of toetje ook een bakje (soja)yoghurt of kwark geven voor de nodige calcium en eiwitten. Geef je vruchtenyoghurt, vla of een speciaal kindertoetje? Wees je dan bewust van de suikers hierin. Geef een kleine portie van 50 milliliter. En houd het bij een enkele keer.
Hoeveel borstvoeding geef je nog?
Mocht je je kind nog borstvoeding geven, dan is dat vanaf twaalf maanden een extraatje. Je kind hoeft hij er niet meer op te groeien. Sommige kinderen vinden het fijn om af en toe nog bij hun moeder te drinken, bijvoorbeeld voor het slapengaan of als troost bij pijn en verdriet. Ga daar gerust mee door zolang jullie willen.
Hoeveel drinkt een dreumes?
Water is de beste dorstlesser, voor iedereen en zeker ook voor je baby van twaalf maanden. Een kind heeft vijf tot zeven bekers (1 liter) drinken per dag nodig, inclusief melk. Geef hem dus een bekertje water bij zijn tussendoortjes, het avondeten en wanneer hij dorst heeft.
Naast water kun je ook lichte thee geven. Vermijd diksap, limonade, vruchtensap en andere zoete drank. Hiermee krijgt je kind veel suikers binnen.
Lees ook: Dit kun je doen als je kind niet (genoeg) wil drinken
Ork, ork, ork… zelf eten met een vork?
Je baby leert eerst eten vanaf een lepel of ontdekt eten met zijn handen volgens de Rapley-methode. Gemiddeld kan een kind met 1 jaar (leren) eten met een lepel, en kan hij met een vork eten als hij rond de twee jaar is.
Voor eten met mes en vork zijn best wat motorische vaardigheden en coördinatie-skills nodig. De meeste kinderen leren dit rond de kleuterklas. Voorlopig is zelf eten nog knoeien geblazen, maar al doende leert je dreumes dit vanzelf. Vooral als hij jou netjes ziet eten.
Lees meer: Tuitbeker of open beker, wat is beter?
Extra vitamine D: heeft je kind dat nog nodig?
Jonge kinderen kunnen nog niet genoeg vitamine D uit voeding en zonlicht halen. Daarom geef je je kind elke dag 10 mg druppels vitamine D tot hij 4 jaar oud is, en als je kind een donkere huidskleur heeft kun je ook daarna het beste vitamine D blijven geven. Je koopt de druppels bij de drogist, kijk op de verpakking voor de dosering.
Zo maak je van je dreumes een goede eter
Een dreumes ontdekt gaandeweg dat hij nee kan zeggen, bijvoorbeeld tijdens het eten. Hapte hij als baby alles enthousiast weg, nu kan dat ineens omslaan in eten weigeren. Dit zijn tips om ervoor te zorgen dat je dreumes toch lekker en genoeg eet:
- 1
Geef het goede voorbeeld: eet samen met je kind aan tafel. Zorg voor een ontspannen sfeer en laat hem zien hoe lekker je het vindt. Kinderen kopiëren het gedrag van hun ouders.
- 2
Bied verschillende soorten eten aan tijdens de maaltijd - bijvoorbeeld in een vakjesbord - en laat je kind daar zelf van pakken.
- 3
Blijf rustig. Misschien maakt je kind er een kliederboel van, omdat hij liever ontdekt hoe gooien of smeren met eten voelt. Richt de eethoek in op knoeien en probeer van het eten een gezellig moment te maken. Hoe relaxter jij bent, hoe groter de kans dat hij genoeg happen binnenkrijgt.
- 4
Even snel een boterham naar binnen werken? Vergeet het maar. Neem de tijd voor de maaltijd van je kind.
- 5
Gebruik eten niet als troost of beloning. Daarmee kom je niet tegemoet aan de behoefte van je kind. Bovendien krijgt hij een negatieve associatie met gezond eten, want: dat is kennelijk zo vies dat er iets lekkers tegenover moet staan. Je kunt hem wél een compliment geven als hij goed eet.
- 6
Laat je kind helpen bij de boodschappen en het klaarmaken van het eten. Dat zijn leerzame, gezellige momenten samen.
Lees ook: Dit zijn gezonde tussendoortjes voor je dreumes
Bron: Voedingscentrum.nl