
Menstruatiecyclus: begrijpen en berekenen
Als je zwanger wilt worden, is het handig om te weten hoe je menstruatiecyclus in elkaar zit. Zo kun je berekenen wanneer de eisprong (ovulatie) ongeveer plaatsvindt en op welke dagen je het meest vruchtbaar bent. Op die manier vergroot je de kans op een zwangerschap
Menstruatiecyclus
Je menstruatiecyclus begint op de eerste dag van de menstruatie. De cyclus eindigt op de dag vóór de eerste dag van de volgende menstruatie. Hoe lang je menstruatiecyclus duurt, verschilt per vrouw. Gemiddeld duurt de cyclus 28 dagen, maar bij sommige vrouwen is dit 21 dagen en bij anderen 36 dagen.
Ook kan je cyclus onregelmatig zijn. Dat betekent dat de periode tussen twee menstruaties steeds in lengte verschilt. De duur van de menstruatie kan ook verschillen, meestal zijn vrouwen tussen de drie en zeven dagen ongesteld.
Tip: Stel je meest vruchtbare dagen in de maand vast met deze ovulatietest.
Normale menstruatiecyclus
Ook al verschilt de duur per vrouw, een menstruatiecyclus verloopt altijd in dezelfde volgorde.
- Eerste dag menstruatiecyclus
Het begint altijd met een bloeding, dus als je ongesteld bent. Als je zwanger blijkt te zijn, is de eerste dag van je laatste menstruatie ook het uitgangspunt om te berekenen wanneer de baby vermoedelijk wordt geboren. Een menstruatie duurt meestal tussen de drie en zeven dagen. Met deze menstruatiekalender krijg je inzicht in je cyclus. - Folliculaire fase in menstruatiecyclus
Al voor je geboorte ontstonden de eicellen die in je eierstokken zitten opgeslagen. Een eicel zit in een follikel, ook wel eiblaasje genoemd. Na de menstruatie worden een paar follikels groter. Dit gebeurt onder invloed van het follikelstimulerend hormoon (FSH) en het luteïniserend hormoon (LH). Slechts één eicel (een enkele keer twee of zelfs drie) rijpt voldoende: deze follikel wordt zo’n twintig millimeter en de eicel kan worden bevrucht. - Eisprong (ovulatie)
Tijdens de eisprong (ovulatie) verlaat de eicel de eierstok en gaat naar de eileider. Zo’n 24 tot 36 uur voordat dit gebeurt, stijgt het luteïniserend hormoon. Op het hoogtepunt noemen we dit de LH-piek en ben je op je vruchtbaarst. Door deze LH-piek barst de follikel, het omhulsel van deze ene eicel. Zijn het twee of zelfs meer rijpe eicellen, dan heb je kans om zwanger te raken van een meerling. Lees hier meer over de LH-piek. - Ongesteld of zwanger
Als de eisprong heeft plaatsgevonden, wacht het eitje in de eierstok om bevrucht te worden. Ondertussen zorgt het hormoon progesteron ervoor dat het baarmoederslijmvlies dik genoeg wordt, zodat de eicel zich erin kan gaan nestelen. Wordt een eicel tijdens de ovulatiefase bevrucht en nestelt hij zich op de goede plek, dan ben je zwanger. Je kunt dan nog wel wat bloed verliezen, dat heet een innestelingsbloeding.Als de eicel niet wordt bevrucht, sterft hij af en wordt hij door je lichaam opgeruimd. De bekleding van de baarmoederwand wordt in dat geval zo’n veertien dagen later door je lichaam afgescheiden samen met wat bloed; je bent dan ongesteld en je menstruatiecyclus begint opnieuw.Alles over de bevruchting (conceptie): eicel en zaadcel.
Illustratie van de menstruatiecyclus en ovulatie.
Cyclus berekenen
Als je zwanger wilt worden, is het handig om te weten hoe je menstruatiecyclus verloopt. In elke cyclus is er een eisprong. De twee dagen vóór en de dag van de eisprong ben je het meest vruchtbaar. Met een ovulatietest kun je zien wanneer je eisprong is en wanneer jouw meest vruchtbare dagen zijn.
Wanneer ben je het meest vruchtbaar?
- 6 dagen voor de eisprong – Geen bevruchting
- 5 dagen voor de eisprong – Laag vruchtbaar
- 4 dagen voor de eisprong – Beetje vruchtbaar
- 3 dagen voor de eisprong – Vruchtbaar
- 2 dagen voor de eisprong – Zeer vruchtbaar
- 1 dag voor de eisprong – Zeer vruchtbaar
- De dag van de eisprong – Zeer vruchtbaar
- 1 dag na de eisprong – Alleen de eerste uren vruchtbaar
- 2 dagen na de eisprong – Geen bevruchting
Menstruatiecyclus berekenen
Bijvoorbeeld: je wordt ongesteld op 1 maart en opnieuw op 27 maart. 1 maart is dan dag één van je menstruatiecyclus en 26 maart de laatste dag. Je cycluslengte is dus 26 dagen.
Je kunt nu uitrekenen wanneer je volgende eisprong ongeveer zal plaatsvinden. Dit is rond de veertiende dag voor je volgende menstruatie. Bij een cyclus van 26 dagen is de eisprong dus ongeveer op dag 12. Het is geen exacte wiskunde, maar gemiddeld genomen. Weet jij precies hoe je menstruatiecyclus verloopt en ben je zwanger? Dan kun je heel eenvoudig de uitgerekende datum berekenen.
Korte menstruatiecyclus
De gemiddelde vruchtbaarheidscyclus duurt 28 dagen, maar de meeste vrouwen hebben een cyclus die duurt tussen de 21 en 35 dagen. Ook dan kun je gewoon je vruchtbare periode berekenen. Heb je een menstruatiecyclus 21 dagen? Dan ben je op dag 7 het vruchtbaarst. De beste tijd om zwanger te worden bij een menstruatiecyclus van 35 dagen is dag 21.
Met deze tips vergroot je je kans om zwanger te worden.
Vruchtbare dagen herkennen
Sommige vrouwen voelen duidelijk wanneer hun eisprong plaatsvindt, anderen merken er niets van. Merk je dit wel, dan voel je waarschijnlijk ovulatiepijn. Dit is een duidelijk aanwijsbare pijn (kramp) links of rechts in je onderbuik. Ovulatiepijn komt door de spanning in de follikel (het blaasje dat om de eicel zit) in de eierstok. Het lijkt op menstruatiepijn, maar deze pijn voel je vóór je eisprong. Hoelang de pijn duurt, verschilt. Dit kan een paar uur zijn, maar ook een dag. Als je geen kramp meer voelt, is de eisprong voorbij. Wil je zwanger worden, dan kun je vrijen als je die kramp voelt. (Doe dit niet als je te veel pijn hebt.) Je bent dan net op tijd, want de eicel leeft zo’n 12 tot 24 uur. Voel je nooit ovulatiepijn? Maak je geen zorgen, een klein deel van de vrouwen kan haar ovulatie maar voelen.
Meer weten over ovulatiepijn? Zo voelt een eisprong.
Afscheiding cyclus
De Australische arts John Billings bedacht de ovulatiemethode. Aan de hand van de verandering van het baarmoederhalsslijm (cervixslijm) wordt bepaald wanneer de eisprong plaatsvindt en wanneer je dus vruchtbaar bent. Dit wordt ook wel de Billings ovulatiemethode genoemd. De methode houdt simpelweg in dat je het slijm dagelijks onderzoekt. Dit doe je door met schone, droge vingers in je vagina te voelen, zo dicht mogelijk tegen de baarmoedermond. Doe dit liever niet als je net seks hebt gehad, want dan krijg je een vertekend beeld.
Haal met je vingers wat slijm uit je vagina en houd het tussen twee vingers. Is het slijm doorzichtig en rekbaar en kun je er draden van maken? Dan ben je waarschijnlijk vruchtbaar.
Hier lees je meer over wat je kunt afleiden uit de veranderingen van je cervixslijm.
Pijnlijke borsten menstruatiecyclus
In de eerste fase van je menstruatiecyclus zijn je borsten iets minder vol. Na de eisprong gaat de tweede fase van je cyclus in en worden ze voller. Vlak voor je menstruatie kunnen je borsten gespannen aanvoelen en zelfs pijnlijk zijn. Merk jij dat je borsten tijdens je cyclus veranderen? Onthoud dan dat je in de ‘minder gevulde’-fase (dus de eerste fase van de cyclus) het vruchtbaarst bent.
Onregelmatige cyclus zwanger worden
Duurt jouw menstruatiecyclus de ene keer veel langer dan de andere keer? Dan is het lastig om je vruchtbare dagen te berekenen. Een ovulatietest kan dan goed helpen om te checken wanneer je eisprong eraan komt en wanneer je dus vruchtbaar bent. Word je ook op die manier niet zwanger, neem dan contact op met je huisarts om te kijken of verdere begeleiding nodig is.
Je cyclus kan ook veranderen of zelfs uitblijven onder invloed van bepaalde gewoontes, zoals roken en alcohol- of drugsgebruik. Wat ook een negatieve invloed op je vruchtbaarheid kan hebben, is ziekte, stress, vermoeidheid, overgewicht of ongezonde voeding. Gezond eten, ontspanning en een gezonde levensstijl zorgen ervoor dat de menstruatiecyclus beter verloopt en dat vergroot de kans om zwanger te worden.
Lees hier meer over vruchtbaarheid verhogen:
- met voeding
- met yoga
- met tarwekiemolie
- met teunisbloemolie
- met acupunctuur
- met vruchtbaarheidsbehandelingen
Menstruatie berekenen
Je eisprong of ovulatie vindt midden in je menstruatiecyclus plaats. Dat betekent dus ook dat je ongeveer 14 dagen na je eisprong ongesteld wordt.
Bronnen: Opvoedinformatie, De Verloskundige