Zwanger wordenVruchtbaarheid

De ovulatietest: herken je vruchtbare dagen

Ovulatietest Getty Images
Getty Images
Leestijd 9 minuten
Lees verder onder de advertentie

Vruchtbare dagen

Als je graag zwanger wilt worden, helpt het om te weten op welke dagen van je menstruatiecyclus je vruchtbaar bent. Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. Ongeveer halverwege de cyclus, op dag 14, hebben de meeste vrouwen een eisprong. Er komt dan een rijpe eicel vrij uit een van de eierstokken: je bent vruchtbaar.

De eicel kan 24 uur worden bevrucht en zaadcellen kunnen 3 tot 5 dagen in leven blijven in de baarmoeder. Je hebt de meeste kans om zwanger te raken als je vrijt op de dag van de eisprong en/of één tot twee dagen ervoor.

Sommige vrouwen voelen wanneer hun eisprong eraan komt. Kijk hier op welke kenmerken van de eisprong je kunt letten. Bij een regelmatige cyclus kun je je ovulatie ook berekenen. Hier lees je hoe je je vruchtbare dagen berekent en vind je een makkelijke rekentool.

Lees verder onder de advertentie

Lees ook: De eisprong (ovulatie): zo verloopt dit moment in je cyclus

Waarom een ovulatietest?

De vruchtbare dagen zijn lang niet altijd makkelijk te bepalen. Niet iedere vrouw heeft een regelmatige menstruatiecyclus en de eisprong is niet altijd 14 dagen voor de menstruatie. Je hoeft dit ook niet per se exact te weten: als je regelmatig seks hebt wanneer je daar zin in hebt, en ook in de week van de eisprong, heb je de meeste kans om zwanger te worden.

Ben je na een halfjaar proberen nog niet zwanger en wil je graag precies weten wanneer je vruchtbare dagen zijn, dan is een ovulatietest een betrouwbaar hulpmiddel.

Lees verder onder de advertentie

Hoe lang duurt zwanger worden?
Als je stopt met anticonceptie kun je in principe na twee weken al zwanger zijn. Maar het is ook normaal als het een jaar duurt. Bij hoeveel procent van de vrouwen is dit zo? Hier vind je de statistieken rondom zwanger worden.

Hoe werkt een ovulatietest?

Een ovulatietest meet het LH-gehalte in je urine. LH is de afkorting van luteïniserend hormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat de eicel rijpt, loslaat en 'springt'. Zo'n 24 tot 36 uur voor je eisprong is het LH-gehalte in je lichaam het hoogst (dit heet de LH-piek) en ben je op je vruchtbaarst. Vaak merken vrouwen dit ook zonder ovulatietest: de LH-piek kan zorgen voor meer zin in seks.

Lees ook: Je eisprong voelen, zo herken je ovulatiepijn

Lees verder onder de advertentie

Wanneer doe je een ovulatietest?

Om de LH-piek te meten test je een paar dagen achter elkaar. Wanneer je moet beginnen met een ovulatietest hangt af van de duur van je cyclus. Om de LH-piek niet te missen, kun je het beste 17 dagen voordat je je volgende menstruatie verwacht de eerste ovulatietest doen. Wisselt de duur van je cyclus, ga dan uit van de kortste cyclus die je de afgelopen maanden hebt gehad. Dan is de kans het kleinst dat je te laat bent om de LH-piek te meten.

Je test steeds op hetzelfde moment van de dag. Een ovulatietest hoeft niet met ochtendurine, in tegenstelling tot sommige zwangerschapstesten. Je LH-piek komt pas in de ochtend op gang en het hoogtepunt ligt vaak rond 12.00 uur. Het middaguur is dus het beste moment om de ovulatietest te doen.

Ovulatietest gebruiken: tips

Het kan per merk verschillen hoe je de ovulatietest moet gebruiken en aflezen. Bij het ene merk moet je de teststaaf in de urinestraal houden, bij het andere merk vang je de urine op in een bekertje, waar je de test in doopt. Na een aantal minuten kun je de uitslag zien. Hier wat tips bij het gebruik van een ovulatietest:

Lees verder onder de advertentie
  • Kies voor één merk ovulatietesten. De kleur en dikte van de controlestreepjes verschillen per merk, dat kan verwarrend zijn.

  • Lees goed de bijsluiter: hoe test je, na hoeveel minuten kun je de uitslag zien en hoe zie je of de test positief of negatief is?

  • Drink niet te veel in de paar uur voordat je een ovulatietest doet. Het LH-gehalte is dan mogelijk moeilijker te meten in je urine.

  • Sommige vrouwen hebben een korte LH-piek. Krijg je geen positieve ovulatietest wanneer je één keer per dag meet, dan kun je ook twee keer per dag een ovulatietest doen. Test dan bijvoorbeeld ook om 21.00 uur.

Handig! Hier kun je je ovulatietest bestellen

Positieve ovulatietest: wanneer vrijen?

Je hebt een positieve ovulatietest, en dan? Je bent op je vruchtbaarst op de dag voor je eisprong en de dag waarop je ovuleert, dus kun je het beste vrijen op de dag van je positieve ovulatietest en/of de dag erna.

Lees verder onder de advertentie

De LH-piek duurt 1-2 dagen. Het kan dus zijn dat je 2 dagen een positieve ovulatietest hebt. Om de kans op een zwangerschap te vergroten, kun je het beste op dag 1 al vrijen. Mocht de eisprong de volgende dag al zijn, dan zijn de zaadcellen nog in leven in je lichaam. Meer over de bevruchting lees je hier.

Is een ovulatietest betrouwbaar?

Als je alle manieren om je eisprong te bepalen vergelijkt, geeft de ovulatietest de meeste duidelijkheid. Over het algemeen zijn ovulatietesten minimaal 99% betrouwbaar. Let wel goed op de houdbaarheidsdatum. Als die is verstreken, is de ovulatietest minder betrouwbaar. Ook een test uit een eerder geopende verpakking kun je niet meer gebruiken. De teststof reageert op vocht in de lucht en als je de ovulatietest niet meteen gebruikt, neemt de betrouwbaarheid af.

Eisprong bepalen zonder ovulatietest

Dit zijn manieren om zonder ovulatietest te bepalen wanneer je je eisprong hebt:

Lees verder onder de advertentie
  1. 01.

    Zoals gezegd kun je je ovulatie berekenen. Hiervoor moet je wel een regelmatige cyclus hebben.

  2. 02.

    De Billings ovulatiemethode. Je bepaalt je vruchtbare dagen aan de hand van de dikte van je cervixslijm. Het kost misschien wel een aantal maanden voordat je dit goed kunt herkennen.

  3. 03.

    Temperaturen. Vanaf dag 1 van de menstruatie meet je je temperatuur elke ochtend als je wakker wordt. Tijdens je eisprong daalt je lichaamstemperatuur en 12 tot 24 uur erna stijgt die weer tot 0,3-0,5 graden boven je normale temperatuur. Als je je temperatuur elke dag opschrijft, kun je aan het eind van de cyclus zien op welke dag je eisprong was: de dag voor de temperatuurstijging. Bij een regelmatige cyclus weet je dan op welke dag je volgende eisprong is.

Nadelen ovulatietest

Een ovulatietest kan handig zijn wanneer je al een tijd probeert om zwanger te worden. Het is betrouwbaarder dan de drie andere methoden hierboven. Maar er zijn ook nadelen: het continu testen van je ovulatie kan stress veroorzaken, zowel bij jou als je partner. Je kunt meer bezig zijn met het timen van seks, dan met samen genieten. Of seks kan als een verplichting gaan voelen. Terwijl genot juist belangrijk is voor de kans om zwanger te worden.

Als een man en een vrouw beiden erg opgewonden zijn tijdens het vrijen, is de kans op een bevruchting groter. Doordat de vrouw vochtig is, kan het zaad beter voortbewegen richting de eicel. Ook is de kwaliteit van het zaad beter wanneer een man flink opgewonden is.

Lees verder onder de advertentie

Probeer seks dus niet als een 'moetje' te zien, maar doe het als je er zin in hebt. Dat kan natuurlijk ook prima samengaan met een ovulatietest, door te zorgen dat je opgewonden bent en het leuk hebt in bed. Daar helpt de LH-piek bij: die kan je zin in seks flink boosten.

Lees ook: Dáárom verhoogt een orgasme bij de vrouw de kans op een zwangerschap

Ovulatietest als voorbehoedsmiddel?

Kun je een ovulatietest ook gebruiken om juist te voorkomen dat je zwanger wordt? Nee, ovulatietesten zijn niet geschikt als anticonceptie. Met het gebruik van een ovulatietest ga je uit van een bepaald aantal vruchtbare dagen. Maar als jouw eitje net iets later springt dan de test doet vermoeden – bijvoorbeeld pas na 48 uur in plaats van 24-36 uur – en het sperma van je partner een paar dagen in je lichaam overleeft, kun je toch zwanger raken.

Lees verder onder de advertentie

Vooral voor vrouwen met een zeer onregelmatige cyclus geldt dat ze soms wel (ruim) een week vruchtbaar zijn. En als je bijvoorbeeld net zwanger bent geweest, in de menopauze komt of PCOS hebt, kan dat een ovulatietest negatief beïnvloeden. Kortom, als je niet zwanger wilt worden en wel seks hebt, is alleen een anticonceptiemiddel betrouwbaar.

Lees ook: Alles over hormoonvrije anticonceptie

Geen positieve ovulatietest

Meet de ovulatietest na een paar dagen nog geen LH-piek? Wanneer je zwanger bent, krijg je geen LH-piek. Als je denkt dat je zwanger zou kunnen zijn, kun je een zwangerschapstest doen.

Lees verder onder de advertentie

Heb je een paar maanden achter elkaar geen positieve ovulatietest gehad en weet je zeker dat je niet zwanger bent en de test goed uitvoert? Dan kun je dit met je huisarts bespreken. Misschien denk jij: de ovulatietest werkt niet, terwijl er ondertussen iets anders aan de hand is.

Sommige vrouwen hebben niet elke maand een eisprong. Dat hoeft niet te betekenen dat je onvruchtbaar bent, maar onderzoek kan duidelijk maken of er een medische oorzaak is. Als het nodig blijkt, kun je medicijnen krijgen om de eisprong te stimuleren. Vraag dus om advies wanneer je al lange tijd probeert zwanger te worden en geen positieve ovulatietesten hebt.

Ovulatietest blijft positief

Bij sommige vrouwen is het LH-gehalte altijd meetbaar met een ovulatietest. De test reageert dan ook als je geen LH-piek hebt. Je kunt kijken of de teststreep na een aantal dagen duidelijker wordt, of een ander merk ovulatietesten proberen, dat minder gevoelig reageert.

Een ovulatietest kan soms ook reageren op het zwangerschapshormoon hCG. Wanneer je een aantal dagen achter elkaar een positieve ovulatietest hebt, kun je voor de zekerheid een zwangerschapstest doen. Kun je met een ovulatietest dan ook een zwangerschap aantonen? Nee, daarvoor kun je echt beter een zwangerschapstest gebruiken. Die is ontworpen om hCG te meten en dus betrouwbaarder als je wilt weten of je zwanger bent.

Vroege zwangerschapssymptomen
Al voordat je een positieve zwangerschapstest hebt, kun je soms aan je lichaam merken dat je zwanger bent. Dit zijn de eerste kenmerken van een zwangerschap.

Ovulatietest na een miskraam

Als je zwanger bent, maak je het zwangerschapshormoon hCG aan. Eindigt de zwangerschap in een miskraam, dan verdwijnt het hCG-hormoon geleidelijk uit je lichaam. Daarna komt je menstruatiecyclus weer op gang en krijg je weer een eisprong. Dit duurt meestal twee tot vier weken, maar het kan ook langer duren.

Mocht je graag willen proberen om opnieuw zwanger te worden en daarbij een ovulatietest willen gebruiken, overleg dan met je verloskundige wanneer het zinvol is om hier weer mee te beginnen.

Ovulatietest kopen

Ovulatietesten zijn op verschillende plekken te koop: online of bij de apotheek of drogist. De kosten lopen erg uiteen: ze verschillen per merk en het aantal testen in de verpakking. Koop je een grote verpakking, dan betaal je vaak veel minder per test. Gemiddeld kost een test ongeveer twee euro.

Lees ook: Dit is belangrijk om te weten en doen als je graag zwanger wilt worden