
Menstruatiecyclus: bereken je volgende menstruatie
Als je zwanger wilt worden, draait het om timing. Weten op welke dagen je vruchtbaar bent is dan belangrijk. Door inzicht in je menstruatiecyclus te krijgen kun je voorspellen wanneer jouw eisprong plaatsvindt.
De menstruatiecyclus
Tijdens deze cyclus maakt je lichaam zich klaar voor een mogelijke zwangerschap en komt er een rijpe eicel vrij. Dit heet de eisprong. Deze rijpe eicel kan bevrucht worden door een zaadcel. Om de kans op een zwangerschap te vergroten moet je zorgen dat de zaadcellen al in de buurt zijn op het moment van je eisprong. Als de eicel niet bevrucht raakt, wordt het slijmvlies in je baarmoeder (cervixslijm) afgebroken en afgevoerd via je vagina. Je wordt weer ongesteld en de cyclus begint opnieuw.
Vruchtbare dagen berekenen
Duur van de menstruatiecyclus
De menstruatiecyclus begint op de eerste dag van je menstruatie en eindigt op de laatste dag vóór de volgende menstruatie en duurt gemiddeld achtentwintig tot zesendertig dagen. Maar het kan goed dat jouw cyclus langer of juist korter duurt. Als je cyclus regelmatig is, blijft het makkelijk om iedere maand je eisprong te voorspellen: namelijk twaalf tot vijftien dagen voor je menstruatie.
Maar een cyclus loopt niet altijd volgens het boekje. Het kan goed dat jouw cyclus de ene maand langer duurt dan de andere. Zo’n twintig procent van de vrouwen heeft een onregelmatige menstruatiecyclus. Dat kan geen kwaad, het maakt het alleen lastiger om je vruchtbare dagen te bepalen. Zwanger worden kan daardoor langer duren. Een ovulatietest kan in dat geval een goede manier zijn om te checken wanneer je eisprong eraan komt en je vruchtbaar bent.
De bijsluiter speelt een grote rol – en dat is niet kinderachtig bedoeld. Er zijn verschillende testen op de markt en het is belangrijk te weten welke kleur een streep kan hebben, wat een donker of licht streepje betekent en hoe lang je precies moet wachten voor je zekerheid hebt.
Hoe verloopt de menstruatiecyclus?
Je menstruatiecyclus doorloopt twee verschillende fasen: de folliculaire fase en de luteale fase.
Fase 1
In de folliculaire fase geven je hersenen een hormoon af. Dit is het follikelstimulerend hormoon (FSH). Dit is een lichaamseigen hormoon en zorgt voor het uitrijpen van ‘follikels’, een soort met vloeistof gevulde blaasjes waarin de eicellen kunnen rijpen. De groeiende en rijpende follikel maakt vervolgens oestrogenen. Die zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt, zodat de innesteling van een mogelijk bevruchte eicel kan plaatsvinden.
Gewoonlijk laat je lichaam één follikel uitrijpen en groeien, dit wordt ook wel de dominante follikel genoemd. Deze follikel maakt steeds meer oestrogenen aan naarmate hij rijper wordt. Dit is een signaal voor je lichaam om minder FSH te maken en de productie van LH (Luteïniserend Hormoon) op te voeren. Zo ontstaat de LH-piek. Voor je lichaam is deze piek hét signaal dat de eisprong moet plaatsvinden.
Fase 2
De tweede fase is de luteale fase. Dit is de fase vanaf de eisprong tot aan de menstruatie. Het achtergebleven follikel waar de eicel in zat, wordt nu het gele lichaam (corpus luteum) en gaat grote hoeveelheden van het hormoon progesteron aanmaken. Progesteron zorgt er onder andere voor dat de baarmoederwand de slijmvlieslaag verder ontwikkelt. Zo wordt je baarmoeder klaargemaakt voor de innesteling van een bevruchte eicel. Progesteron remt ook de hoeveelheid LH-hormoon in je bloed, zodat er geen nieuwe eicellen gaan rijpen. Als er geen bevruchting plaatsvindt, verdwijnt het gele lichaam. De hoeveelheid progesteron in je lichaam neemt af en het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten. Je menstruatie begint.
Vruchtbare dagen berekenen
Uitblijven menstruatie
Als je niet ongesteld wordt, kan dit wijzen op een zwangerschap. Een zwangerschapstest geeft je zekerheid. Zo’n test is eigenlijk een simpele urinetest. De test reageert op het zwangerschapshormoon hCG in je urine. Je lichaam maakt dit hormoon aan zodra de innesteling heeft plaatsgevonden. Omdat hCG alleen in het lichaam van zwangere vrouwen voorkomt, is er nauwelijks twijfel mogelijk als de test positief is.
Het hormoon humaan choriongonadotrofine, hCG, wordt aangemaakt en afgescheiden door een bevruchte eicel om het lichaam te waarschuwen: er is een zwangerschap. Daar begint de eicel mee zodra die is ingenesteld in de baarmoederwand.
Menstruatiecyclus en zwanger worden
Bij een cyclus van achtentwintig dagen, vindt de eisprong waarschijnlijk rond dag veertien plaats. De dagen voor én de dag van je eisprong ben je het meest vruchtbaar. Je hebt het meeste kans op een zwangerschap als de zaadcellen al in de buurt zijn op het moment van je eisprong. Zaadcellen blijven bij lichaamstemperatuur drie tot vijf dagen in leven, dus een goede voorbereiding is het halve werk…
Heb je drie dagen voor je eisprong seks, dan is de kans op een bevruchting het grootst. Het advies is om in elk geval vóór of op de dag van je eisprong seks te hebben. Doe het in de tweede week van je cyclus om de dag. Hou dit vol totdat je zeker weet dat de eisprong achter de rug is.
Dag voor/na ovulatie | Vruchtbaarheid |
6 dagen voor de ovulatie | Bevruchting zeer onwaarschijnlijk |
5 dagen voor de ovulatie | Laag vruchtbaar |
4 dagen voor de ovulatie | Beetje vruchtbaar |
3 dagen voor de ovulatie | Beetje vruchtbaar |
2 dagen voor de ovulatie | Meest vruchtbaar |
1 dag voor de ovulatie | Meest vruchtbaar |
Dag van de ovulatie | Meest vruchtbaar |
1 dag na de ovulatie | Alleen de eerste uren vruchtbaar |
2 dagen na de ovulatie | Geen kans op bevruchting |
Een ovulatietest geeft je meer zekerheid (99 %). Een ovulatietest meet het LH-gehalte in je urine en geeft aan wanneer het piekt. Dit is het moment in je cyclus waarop je het vruchtbaarst bent. Zo’n vierentwintig tot zesendertig uur na deze piek, vindt je eisprong plaats. Om die LH-piek te vinden, test je een paar dagen achter elkaar. Een ovulatietest heeft ook nadelen. Seks kan een verplichting worden, waardoor jullie allebei minder genieten en ontspannen. En stress is niet bevorderlijk voor de vruchtbaarheid.
Test steeds op hetzelfde moment van de dag en drink niet te veel in de paar uur voor het doen van een ovulatietest.
Bronnen: Thuisarts.nl, De Verloskundige