Welke vis mag je eten tijdens je zwangerschap?

Mag je alle soorten vis eten als je zwanger bent? Nee, helaas (voor visliefhebbers) niet. Van veel vissoorten was al bekend dat ze schadelijk kunnen zijn voor ongeboren baby’s, en daar kwamen afgelopen jaar een aantal soorten bij. Lees hier welke vis je veilig kunt eten en welke niet.

In samenwerking met expert

Sharon Asscher

Algemeen voedingsadviseur

Ben je gek op vis? Mooi, want het Voedingscentrum adviseert om tijdens de zwangerschap twee keer per week vis te eten, waarvan één keer vette vis en één keer magere vis. De vetzuren in vis zijn namelijk goed voor de ontwikkeling van onder meer de hersenen en het zicht van de baby. Maar, er is een maar. Je kunt niet zomaar alle vissoorten eten. Zeker rauwe vis (en dus ook sushi) kun je het beste vermijden, omdat het schadelijke bacteriën kan bevatten, zoals listeria.

Tip: ook deze producten kun je beter vermijden om listeria-besmetting te voorkomen

Deze bacterie wordt onschadelijk als je de vis goed verhit, maar dan nog is het even goed opletten. Niet alle vissoorten en schelp- en schaaldieren zijn namelijk geschikt als je zwanger bent. Sommige soorten bevatten zoveel schadelijke stoffen dat je ze beter kunt laten staan. Stoffen waar het bijvoorbeeld om gaat zijn kwik, dioxine en PFAS, die via het water in de vis en dus ook in je lichaam en bij de baby terechtkomen.

Lust je sowieso geen vis, of eet je het weinig? Visolie voor tijdens de zwangerschap kun je veilig innemen.

Welke vis mag je niet eten tijdens je zwangerschap?

Geen zorgen, verderop staat welke vis je wél mag eten als je zwanger bent. Maar eerst even op een rijtje welke vissoorten je moet vermijden:

• Rauwe vis: zoals tonijn, sushi, kaviaar en rauwe haring.
• Gerookte, vacuümverpakte vis: zoals gerookte zalm, paling, forel en makreel.
• Roofvissen: zwaardvis, snoekbaars, haai, makreel en tonijn, ook niet uit blik.

Ook sardines mag je, vanwege de verhoogde gehaltes schadelijke stoffen, niet eten tijdens de zwangerschap.

Rauwe vis tijdens je zwangerschap

Eet liever geen rauwe vis als je zwanger bent. Oftewel vis die niet verhit is geweest. Er is namelijk een kans dat rauwe vis de listeriabacterie bevat. Deze bacterie kan schadelijk zijn voor je baby. Raak je tijdens je zwangerschap besmet met deze bacterie, dan kan dit leiden tot vroeggeboorte of een miskraam. Vermijd dus rauwe of onvoldoende gebakken vis of visgerechten.

Meer lezen: Dit kun je beter niet eten als je zwanger bent

Schaal en schelpdieren tijdens je zwangerschap

Rauwe schaal- en schelpdieren kun je beter niet eten als je zwanger bent. Vermijd dus het liefst: rauwe kreeft, garnalen, gamba’s, scampi, krab, rivierkreeftjes, mosselen, oesters, coquilles (sint-jakobsschelpen) en kokkels. Voorheen luidde het advies dat je schaaldieren best kon eten als ze goed verhit zijn, maar die richtlijn is in 2021 aangepast omdat in garnalen en krab te veel schadelijke stoffen bleken te zitten, zoals dioxine en kwik. Dit kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid van je ongeboren baby. Heb je er toch wat van binnengekregen, dan zal het niet direct schade doen. Maar uit voorzorg kun je het beter niet eten.

Gerookte vis tijdens je zwangerschap

Gerookte, vacuümverpakte vis, zoals gerookte zalm, paling en makreel, kan de listeriabacterie bevatten. Het gevaar zit met name in de verpakking: de listeriabacterie kan zich daarin door het lange bewaren vermenigvuldigen tot gevaarlijke hoeveelheden. Vers gerookte paling of makreel van de visboer kun je ook beter vermijden, omdat het gehalte schadelijke stoffen verhoogd kan zijn.

Als je gerookte vis gebruikt in een warm gerecht kan het geen kwaad, omdat verhitting de listeriabacterie onschadelijk maakt. Wanneer je gerookte zalm goed verhit (boven 75 graden), overleeft de listeriabacterie het niet. Zo kun je gerookte zalm dus wel eten.

Lees ook: Waarom rauwe groenten en fruit schadelijk zijn tijdens de zwangerschap

Roofvissen tijdens je zwangerschap

Roofvissen, zoals tonijn,  paling, zwaardvis, snoekbaars, haai en koningsmakreel mag je niet eten als je zwanger bent. Ook niet als de vis uit blik komt. Deze vissen bevatten veel kwik en dioxines en deze stoffen zijn slecht voor de ontwikkeling van je baby.

Paling tijdens je zwangerschap

In wilde paling kunnen zware metalen en dioxines zitten. Het meest actuele advies luidt dan ook: eet helemaal geen paling als je zwanger bent.

Haring tijdens je zwangerschap

Rauwe haring mag je niet eten, maar als het is verhit kun je haring eten als je zwanger bent. Ook gerookte haring (spekbokking) moet je eerst goed verhitten voordat je het eet. Zure haring uit een pot of blik is verhit geweest en kun je dus veilig eten. Rauwe haring van de viskraam is gepekeld, waardoor een deel van de schadelijke bacteriën doodgaan, maar dit gebeurt minder gronding dan bij verhitting. Ook dit is dus niet helemaal veilig.

Vis uit blik

Je kunt beter geen vis uit blik eten. Eerder werd gedacht dat hier minder kwik in zou zitten, maar volgens het Voedingscentrum is dat niet het geval. Lees hier waarom je geen vis uit blik moet eten als je zwanger bent.

Welke vis mag je wél eten tijdens je zwangerschap?

Je zou bijna denken dat niks meer mag, maar er zijn gelukkig genoeg vissoorten die je prima kunt eten als je zwanger bent. Zo kun je de volgende vissoorten zonder zorgen opscheppen als ze goed verhit zijn: kabeljauw, schelvis, tilapia, tarbot, tong, pangasius, schar, wijting, meerval, heek, mosselen, forel en zalm. Nogmaals: eet geen vacuümverpakte vis, geen rauwe vis en kies vis uit aquacultuur, of vraag de visboer welke je het beste kunt kiezen als je zwanger bent. De voorkeur gaat vooral uit naar vette vis, omdat hier veel omega-3-vetzuren inzitten. Dit zijn belangrijke bouwstenen voor jouw gezondheid en die van je baby.

Het advies van het Voedingscentrum is om maximaal twee keer per week deze vis te eten, waarvan één keer vette vis en één keer magere vis.

Gezonde vetten tijdens de zwangerschap

Essentiële vetzuren, zoals linolzuur en alfa-linoleenzuur, spelen een cruciale rol bij de hersenontwikkeling die vooral tijdens de laatste drie maanden van de zwangerschap en in de eerste levensjaren plaatsvindt. Deze vetzuren maakt je lichaam niet zelf aan en moet je dus halen uit voeding.

Alfa-linoleenzuur (n-3-vetzuur) wordt in het moederlichaam omgezet tot cervonzuur, een van de belangrijkste bouwstenen van de hersencellen. Uit een Nederlands onderzoek onder zwangere vrouwen blijkt dat het evenwicht tussen de inname van linolzuur en alfa-linoleenzuur niet in balans is, vermoedelijk omdat ze te weinig alfa-linoleenzuur binnenkrijgen. Of dit gevolgen heeft voor de latere ontwikkeling van je kind moet nog verder worden onderzocht. Intussen wordt aangeraden om ervoor te zorgen dat je alfa-linoleenzuur binnenkrijgt via groene groenten (vooral postelein), lijnzaad, lijnzaad- en raapzaadolie (alfa-linoleenzuur) en vette vis (cervonzuur).

Lees hier alles over verantwoord en veilig eten tijdens je zwangerschap.

Mosselen tijdens je zwangerschap

Je hoort misschien weleens dat mosselen gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen. Dat is niet altijd waar. Voorverpakte mosselen uit de supermarkt en rauwe mosselen kun je inderdaad beter mijden. Verse gekookte mosselen kun je tijdens je zwangerschap wél eten, alleen niet vaker dan één keer per week. Mosselen zijn zelfs gezond, omdat ze veel jodium, ijzer en magnesium bevatten. Het hoge magnesiumgehalte is goed voor de opname van calcium en vitamine D. Dit kan de kans op een open ruggetje bij je baby verminderen. Lees ook: Waarom extra vitamine C zo belangrijk is als je zwanger bent

Daarnaast werkt magnesium heel goed bij spierkrampen, rusteloze benen en zelfs om beter te slapen. Eet liever geen mosselen die in vervuild water zijn gekweekt. Door het koken worden eventuele bacteriën en virussen gedood, alleen rauwe en onvoldoende gegaarde mosselen vormen een risico.

Sushi en zwanger

Veel vrouwen vinden het jammer dat ze geen sushi mogen eten tijdens hun zwangerschap. Dat klopt niet helemaal: je kunt het eten als het heel vers is en er geen vissoort in zit die je beter kunt laten staan vanwege het hoge gehalte schadelijke stoffen. Weet je dat niet zeker, dan kun je rauwe vis inderdaad beter mijden. Goed nieuws: sushi met gekookte vis, surimi sticks, ei, avocado en groenten mag wel.

Uiteindelijk beslis je zelf wat je wel en niet wilt eten tijdens je zwangerschap. Probeer er wel een zo gezond mogelijk eetpatroon op na te houden. Dat is niet alleen goed voor jouw gezondheid, maar ook voor je baby. Bovendien verloopt het herstel na je zwangerschap veel sneller wanneer je een gezond eetpatroon hebt.

Bron: Voedingscentrum

Podcast ‘Ouders van Nu vraagt door’: Voeding tijdens je zwangerschap

Meer tips van ons voedingsdeskundige Sharon Looyen:

• Deze vleeswaren kun je beter niet eten als je zwanger bent
• Deze kazen kun je beter niet eten als je zwanger bent

  

  Huidolie

  Bestel

  

  Zwangerschapsolie

  Bestel

  

  Buikbalsem

  Bestel

  

  Multivitamines

  Bestel

  

  Vitamine D en foliumzuur

  Bestel

  

  Acne behandeling

  Bestel