Zwanger van een tweeling
De groei van tweelingen loopt over het algemeen tot 28 weken gelijk aan die van eenlingen. Omdat een tweelingzwangerschap meer risico's met zich meebrengt dan een eenlingzwangerschap, word je tijdens je zwangerschap en bevalling begeleid door een gynaecoloog. Je krijgt bijvoorbeeld meer echo's om de groei van beide baby's goed in de gaten te houden. Ook wordt er meer gelet op je bloeddruk en ijzergehalte, en het eventuele ontstaan van zwangerschapsdiabetes, oedeem en zwangerschapsvergiftiging.
Tip: In Het Grote Tweelingenboek en het boek O jee, het zijn er twee lees je alles wat je als (nieuwe) moeder van een tweeling wilt weten.
Verder lezen? Dit moet je weten als je zwanger bent van een tweeling
Lees ook: Wat is de kans op een tweeling of drieling?
Tweelingen en een vroeggeboorte
Tweelingen worden vaker dan eenlingen te vroeg geboren. Gemiddeld wordt een tweeling bij 37 weken geboren. Zijn de baby's na 37 weken nog niet geboren, dan wordt in de 38ste week vaak geadviseerd om de bevalling kunstmatig in te leiden, omdat de kans op complicaties toeneemt.
Wanneer je juist te vroeg weeën krijgt en een vroeggeboorte dreigt, word je meestal ter observatie opgenomen in het ziekenhuis. In sommige gevallen kan de arts proberen de bevalling met weeënremmers een aantal dagen tot weken uit te stellen. Dit geeft wat tijd om de rijping van de longen en andere organen van de baby's te versnellen met medicijnen (corticosteroïden), die de moeder krijgt toegediend. Of dit mogelijk en nodig is, hangt af van hoe lang je zwanger bent.
Over het algemeen kun je vanaf 32 weken in je eigen ziekenhuis bevallen. Als de baby's te vroeg geboren worden, worden ze meestal opgenomen op de afdeling neonatologie. Ernstig te vroeg geboren baby's (voor 30 weken zwangerschap) gaan naar de NICU, een intensive care voor pasgeboren baby's. Tien ziekenhuizen in Nederland hebben een NICU en bij een tweeling moeten er twee couveuses beschikbaar zijn. Daarom moeten te vroeg geboren tweelingen soms per ambulance worden verplaatst naar een ander ziekenhuis. Dit kan ook ver van je eigen woonplaats zijn. Zodra de tweeling naar de afdeling neonatologie kan, kunnen ze meestal weer naar je eigen ziekenhuis.
Alles over vroeggeboorte
Een tweeling heeft minder ruimte in de baarmoeder dan een eenling. Daardoor kunnen de vliezen vroeger in de zwangerschap breken. Hierdoor is de kans op een vroeggeboorte groter. Lees hier meer over vroeggeboorte.
Lees ook: Babyuitzet tweeling: dit heb je nodig
Bevalling van een tweeling: ziekenhuis of thuis?
Als je een tweeling verwacht, is het advies om te bevallen in het ziekenhuis. Bij de bevalling van een tweeling zijn er meer risico's dan bij een eenling. Er is bijvoorbeeld vaker een keizersnede nodig. Als de eerste baby is geboren, kan de tweede baby dwars in de buik komen te liggen. De gynaecoloog voelt dit inwendig of via de buikwand, of kijkt met een echoapparaat. Lukt het niet om de baby bij te draaien, dan kan hij alleen met een keizersnede geboren worden.
Ook kan de baarmoeder te vroeg gaan krimpen of kan de placenta al loslaten terwijl de tweede baby nog geboren moet worden. De kans dat dit gebeurt is heel klein, maar snel ingrijpen met een keizersnede is dan wel belangrijk. Bij een ziekenhuisbevalling ben je sneller op de OK dan wanneer je thuis bevalt.
Bevallen van een tweeling
Je kunt natuurlijk bevallen van een tweeling. Meestal kun je vaginaal bevallen als de eerste baby in hoofdligging ligt. Ligt de eerste baby in stuitligging, dan overleg je met de gynaecoloog hoe je het beste kunt bevallen: vaginaal of via een keizersnede. Soms liggen beide baby's in stuitligging, dat maakt het verhaal weer anders. De gynaecoloog geeft hier advies over en bespreekt met je wat jij het liefste wilt.
Ga je vaginaal bevallen, dan ga je naar het ziekenhuis als je weeën krijgt. Bij je bevalling zijn behalve de gynaecoloog vaak ook een verloskundige en een verpleegkundige aanwezig. Je krijgt een infuus en de hartslag van de baby's wordt gecontroleerd met een ctg-apparaat. Vaak krijgt de eerste baby een schedelelektrode (inwendig ctg) zodra je voldoende ontsluiting hebt. Daarvoor moeten ook je vliezen worden gebroken. Hier kun je lezen wat een schedelelektrode is.
Lees ook: Bijzonder moment: moeder haalt haar eigen tweeling uit haar buik
Geboorte van de eerste baby
De bevalling van de eerste baby verloopt hetzelfde als de bevalling van een eenling. Eerst krijg je ontsluitingsweeën. Doordat de baarmoeder bij een tweeling meer is opgerekt, zijn de weeën soms niet sterk genoeg. Via het infuus kun je dan weeënopwekkers krijgen als het nodig is. Als je volledige ontsluiting hebt, ga je persen en wordt de eerste baby geboren.
Geboorte van de tweede baby
Vaak kan de eerste baby bij je op de borst liggen terwijl de tweede baby wordt geboren. Of de eerste baby ligt huid-op-huid op de borst van je partner. Baby twee laat meestal niet lang op zich wachten. De meeste meerlingen worden 5 tot 10 minuten na elkaar geboren, maar 25 minuten later is ook normaal.
Soms blijven de persweeën eerst een tijd weg. De arts houdt de hartslag van de tweede baby goed in de gaten. Zolang de baby het goed maakt, is er geen haast. Als het beter is dat de tweede baby sneller wordt geboren, krijg je weeënopwekkers. Ook kan de gynaecoloog de geboorte versnellen met een knip en/of een vacuümpomp. Zoals hiervoor al is benoemd kan het soms gebeuren dat de baarmoeder al krimpt of de placenta al loslaat terwijl de tweede baby nog niet is geboren. In dat geval is vaak een keizersnede nodig.
Bij de bevalling van een tweeling is de kans op nabloedingen iets groter. Maar meestal wordt de tweede baby zonder problemen en vlak na de eerste baby geboren. Is er geen sprake van een vroeggeboorte (voor 37 weken) en doen de baby's het goed? Dan kunnen jullie dezelfde dag nog naar huis.
Mogelijke complicaties bij meerlingzwangerschap
Bij een meerlingzwangerschap heb je iets meer kans op complicaties en zwangerschapskwaaltjes dan wanneer je één baby krijgt. Van overmatig braken tot groeivertraging, lees alles over de mogelijke complicaties.
Lees ook: Mirjam kreeg na het verlies van haar tweeling nóg een tweeling
Opties bij een tweeling bevalling
Bij een bevalling van een tweeling kun je, net als bij een eenling, verschillende bevalhoudingen proberen. Bijvoorbeeld op een bevalbal, op handen en knieën of op een baarkruk. Ook is het vaak mogelijk om een deel van de ontsluitingsfase in het bevalbad of onder de douche door te brengen.
Je kunt bij een tweeling bevalling ook een TENS-apparaat gebruiken om de pijn van de weeën te verlichten, en een ruggenprik of andere medische pijnbestrijding is ook mogelijk.
Meestal bespreek je rond 32 weken zwangerschap je wensen voor de bevalling met je gynaecoloog. Daarvoor kan het handig zijn om een geboorteplan te maken. En zoals bij alle bevallingen geldt: houd er rekening mee dat het plan heel anders kan uitpakken.
Lees ook: Tweeling- of duowagen kopen: waar let je op?
Bronnen: Thuisarts.nl, Degynaecoloog.nl, RadboudUMC
